Zapytaj eksperta

autor: mecenas Bartłomiej Kochlewski
adwokat z kancelarii Pietrzak, Siekierzyński, Bogen, prawnik specjalizujący się w przepisach prawa pracy i regulacjach dotyczących branży farmaceutycznej

Po zmianach w przepisach dotyczących reklamy aptek czasami trudno wyczuć tę cienką granicę, co jest reklamą, a co jeszcze nią nie jest. Czy słowo „zapraszamy” umieszczone na drzwiach apteki można uznać za reklamę placówki?
Słowo „zapraszamy” na drzwiach placówki nie jest reklamą. Ustawodawca, konstruując przepis o zakazie reklamy aptek w art. 94 a dokładnie wskazał, że „zabroniona jest reklama aptek i punktów aptecznych oraz ich działalności. Nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki lub punktu aptecznego”. Oznacza to, że informacja, w jakich godzinach pacjenci mogą skorzystać z oferty apteki, nie jest jej reklamą. Słowo „zapraszamy” umieszczone na drzwiach apteki może być stosowane zamiennie ze słowem „otwarte”, które jest prostą informacją o dostępności usługi, a nie zachęcaniem do skorzystania z oferty placówki.

Aktualnie jestem na wypowiedzeniu. Zachorowałam i jestem na zwolnieniu lekarskim. Czy mogę kontynuować zwolnienie po całkowitym rozwiązaniu stosunku pracy?
Po całkowitym rozwiązaniu stosunku pracy może Pani kontynuować zwolnienie lekarskie, gdyż choroba rozpoczęła się w trakcie trwania zatrudnienia (w trakcie okresu wypowiedzenia) i skończyła po jego ustaniu. Jednocześnie, aby zwolnienie miało wpływ na zasiłek chorobowy, przed ustaniem stosunku pracy pracownik musi dostarczyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA, a następnie pracodawca po rozwiązaniu z pracownikiem umowy o pracę przekazuje to zaświadczenie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Do zaświadczenia ZUS ZLA dołącza zaświadczenie na druku ZUS Z-3.

Jestem kierownikiem apteki. Dostałam wypowiedzenie z pracy, obowiązuje mnie 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Na polecenie pracodawcy poszłam na zaległy urlop. W tym czasie pracodawca kazał przedłużyć urlop także drugiej farmaceutce. W tej sytuacji w aptece nie przebywał żaden farmaceuta, co jest niezgodne z prawem. Druga pracownica wyrażała chęć podjęcia pracy, ja także mówiłam, że chętnie będę przebywać w aptece. Pracodawca jednak nie zgodził się na nasze propozycje. Czy brak obecności farmaceuty na moje zastępstwo w tej sytuacji jest moją winą według przepisów?
Za działalność placówki odpowiada podmiot prowadzący aptekę (właściciel), zaś za bieżące funkcjonowanie placówki wyznaczony kierownik apteki. Jednym z obowiązków, które podmiot prowadzący aptekę musi wypełnić, jest zapewnienie właściwej obsady personalnej w aptece. Kwestie zatrudnienia do apteki odpowiedniej obsady leżą zatem po stronie właściciela. Zgodnie z art. 92 Prawa farmaceutycznego: „W godzinach czynności apteki powinien być w niej obecny farmaceuta, o którym mowa w art. 88 ust. 1.” Oznacza to, że podmiot prowadzący aptekę zobowiązany jest zatrudnić kierownika apteki, tj. osobę spełniającą wymagania wskazane odpowiednio w art. 88 ust. 1 i 2 Prawa farmaceutycznego oraz w przypadku, jeśli kierownik apteki jest nieobecny, innego magistra farmacji na jego czasowe zastępstwo. Zgodnie z art. 88 ust. 4 Prawa farmaceutycznego, kierownik wyznacza na czas swojej nieobecności zastępcę, o którym mowa w art. 95 ust. 4 pkt 5 Prawa farmaceutycznego. Jeżeli zatem udając się na urlop jako kierownik apteki wskazała Pani swojego zastępcę, informując o tym wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego oraz okręgową izbę aptekarką, to po stronie właściciela (pracodawcy) leży zatrudnienie takiej ilości osób o odpowiednich kwalifikacjach, by apteka mogła funkcjonować zgodnie z przepisami prawa.

Czy osoba karana przez sąd aptekarski naganą może zostać kierownikiem apteki?
Zgodnie z Ustawą o izbach aptekarskich członkowie samorządu aptekarskiego podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami aptekarskimi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki oraz przepisami prawnymi dotyczącymi wykonywania zawodu farmaceuty. Sąd aptekarski może orzec karę upomnienia, nagany, zawieszenia prawa wykonywania zawodu aptekarza oraz pozbawienia prawa wykonywania zawodu aptekarza. Kary: upomnienia, nagany i zawieszenia prawa wykonywania zawodu pociągają za sobą jedynie utratę prawa wybieralności do organów izb aptekarskich do czasu usunięcia z rejestru wzmianki o ukaraniu. Otrzymanie nagany nie dyskwalifikuje więc farmaceuty do sprawowania funkcji kierownika apteki. Należy jednak pamiętać, iż podmiot prowadzący aptekę zobowiązany jest zatrudnić osobę odpowiedzialną za jej prowadzenie, która da rękojmię należytego prowadzenia apteki (art. 99 Prawa farmaceutycznego). W praktyce oznacza to, iż osoba która otrzymała naganę, jest dyskwalifikowana przy objęciu stanowiska kierownika apteki jako osoba nie dająca rękojmi należytego jej prowadzenia. Kara naganny zostaje usunięta z rejestru Naczelnej Rady Aptekarskiej po upływie dwóch lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia o ukaraniu karą nagany i po tym okresie nie powinna być ona brana pod uwagę przy naborze na stanowisko kierownika apteki.

Kto jest odpowiedzialny za błędy popełnione przez technika farmaceutycznego na stażu?
Opiekunem stażu technika farmaceutycznego jest kierownik apteki lub inny farmaceuta wskazany przez kierownika. Ponieważ czynności fachowe w okresie stażu nadzoruje opiekun, odpowiada on pośrednio także za popełnione przez technika błędy.

Chciałabym zakupić do apteki, którą prowadzę, urządzenie do pomiaru ciśnienia. Urządzenie będzie udostępnione pacjentom bezpłatnie. Chcę w ten sposób zachęcić ich do odwiedzania naszej placówki, co, mam nadzieję, przełoży się na zwiększenie przychodu ze sprzedaży leków i reszty asortymentu aptecznego. Czy będę mogła bez konsekwencji podatkowych udostępnić pacjentom urządzenie bezpłatnie, czy też będę musiała pobierać choćby symboliczną złotówkę za pomiar ciśnienia. Chodzi o to, by urząd skarbowy nie zakwestionował, że zakup urządzenia powinien być związany z uzyskaniem przychodu, co z kolei skutkuje wykazaniem przychodu, którego nie będzie przy bezpłatnej usłudze i odprowadzeniu podatku do urzędu skarbowego.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego można dokonywać bezpłatnego pomiaru ciśnienia w aptece (NSA II GSK1365/10 z 11 stycznia 2012 r.). Zdaniem NSA apteka ogólnodostępna, jako placówka ochrony zdrowia, może posiadać ciśnieniomierz do dokonywania bezpłatnego pomiaru ciśnienia tętniczego przez jej pacjentów. Sąd uznał także, iż przepisy ustawy Prawo farmaceutyczne nie stanowią podstawy prawnej zakazu wystawienia ciśnieniomierza do użytku pacjentów apteki. „Dokonywanie bezpłatnego pomiaru ciśnienia tętniczego w aptece ogólnodostępnej (...) należy uznać za działanie w interesie publicznym, na rzecz ochrony zdrowia publicznego, nie jest zatem uzasadnione wprowadzanie w tym zakresie zakazów lub ograniczeń wolności gospodarczej” – informuje NSA.

Wnosząc o dokonanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej dotyczącego działalności koncesjonowanej (apteka), należy najpierw zaopatrzyć się w stosowne pozwolenia lub koncesję u organu udzielającego koncesji, czy też można dokonać wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, a dopiero później ubiegać się o koncesję?
Zgodnie z przepisami aptekę może założyć każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w dowolnej formie prawnej, pod warunkiem jednak, że: nie prowadzi hurtowni farmaceutycznej lub złożył wniosek o wydanie zezwolenia na jej prowadzenie (istnieje zakaz łączenia obydwu działalności); nie zostało mu w ciągu ostatnich 3 lat odebrane zezwolenie na prowadzenie apteki. Wnioskodawca musi dawać również rękojmię należytego prowadzenia apteki. Oznacza to, że aby ubiegać się o koncesję, należy mieć wpis do ewidencji działalności gospodarczej.