Ekwiwalent za zaległy urlop wypoczynkowy a zła kondycja finansowa spółki

„Czy pracownik ma szansę otrzymać ekwiwalent za zaległy urlop wypoczynkowy z kolejnych trzech lat wstecz, który nie był wypłacany ze strony spółki z uwagi na jej złą kondycję finansową?”

Podstawa prawna

Zgodnie z art. 171 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy^[1] w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Prawo do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powstaje w dacie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. W tym dniu roszczenie pracownika staje się wymagalne^[2]. W tym też dniu rozpoczyna się bieg okresu przedawnienia roszczenia o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane w naturze, a nieprzedawnione urlopy wypoczynkowe^[3].

Prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest wyjątkiem od prawa pracownika do wykorzystania urlopu w naturze. Zwolnienie się pracodawcy z obowiązku udzielenia urlopu w naturze przez zapłatę w to miejsce ekwiwalentu pieniężnego w innych sytuacjach niż przewidziane prawem jest niedopuszczalne^[4]. Oznacza to, że dopóki pracownik pozostaje zatrudniony pracodawca winien mu udzielać urlopu wypoczynkowego – co do zasady w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 k.p.) lub najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 k.p.). Prawo do urlopu wypoczynkowego jest niezbywalne (brak możliwości zrzeczenia się tego prawa i rozliczenia go ekwiwalentem). Dopiero w dacie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy i tylko w razie niewykorzystania urlopu wypoczynkowego w całości lub w części otwiera się możliwość wypłacenia ekwiwalentu za urlop. Zła kondycja finansowa spółki nie może uzasadniać wypłaty ekwiwalentu w sytuacji, gdy trwa stosunek pracy. Roszczenie o zaległy urlop wypoczynkowy, jako roszczenie ze stosunku pracy, stosownie do art. 291 § 1 k.p. ulega przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Ekwiwalent pieniężny należny pracownikowi za niewykorzystany urlop wypoczynkowy podlega ochronie w takim samym zakresie jak wynagrodzenie za pracę^[5]. Zasady ustalania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop^[6].