Pielęgnacja skóry i oczu narażonych na działanie klimatyzacji

autorka: lek. Małgorzata Marcinkiewicz
dermatolog

W przypadku osób, które uskarżają się na problemy dermatologiczne – chorują np. na atopowe zapalenie skóry – klimatyzacja nasila objawy. Odwodnienie warstwy rogowej naskórka wynika z suchości powietrza, jaka panuje w klimatyzowanych pomieszczeniach. Komfortowe wartości wilgotności powietrza mieszczą się w zakresie 45-55%. Niższe sprzyjają odparowaniu wody z naskórka – dochodzi wówczas do zaburzenia jego struktur i w konsekwencji przesuszenia, podrażnień, pieczenia i bolesnych pęknięć.

Skóra, jak wiadomo, stanowi barierę ochronną organizmu. Poddawana jest działaniu wielu niekorzystnych czynników, które są w stanie zachwiać jej równowagę i osłabić funkcje. Kolejnym  takim czynnikiem obok suchego powietrza jest niska temperatura (szczególnie okres letni). Powietrze schładzane przez klimatyzatory dodatkowo potęguje utratę wody. Niższe temperatury sprzyjają przyspieszeniu czasu przechodzenia korneocytów (turnover time), który prawidłowo wynosi 28 dni, w wyniku czego korneocyty nie osiągają prawidłowych rozmiarów.* Bariera naskórkowa zostaje zaburzona, w wyniku czego dochodzi do dehydratacji. Utrata wody oznacza dla skóry także zmniejszenie elastyczności. Pojawiają się drobne zmarszczki. Odwodniona skóra zaczyna się łuszczyć, może wystąpić odczucie świądu.

Klimatyzowane powietrze może także zachwiać naturalną równowagę aparatu łzowego na skutek obniżenia częstości mrugania. Dochodzi do rozwoju zespołu suchego oka, który cechuje szereg objawów, jak: uczucie ciała obcego lub piasku pod powieką, pieczenie, swędzenie, kłucie, przekrwienie spojówek, zmęczenie oczu, wymuszone mruganie, trudności przy ruchach powiek, swędzenie powiek podczas mrugania, nadwrażliwość na światło, uczucie ucisku w gałce ocznej. Problem wynika z utraty nawilżenia powierzchni gałki ocznej. Spojówka i rogówka stają się za mało uwodnione. Z uwagi na brak leczenia przyczynowego konieczne jest leczenie objawowe – nawilżanie powierzchni gałki ocznej poprzez tzw. sztuczne łzy. Terapia powinna być konsekwentna, by nie dopuścić do powikłań i upośledzenia funkcji widzenia.

Tak jak niezbędna jest wspomniana profilaktyka zespołu suchego oka, tak samo konieczna jest odpowiednia pielęgnacja skóry w sytuacji przewlekłej ekspozycji na powietrze schładzane przez klimatyzację. Codzienna aplikacja emolientów, preparatów nawilżająco-natłuszczających, jest w stanie zabezpieczyć barierę naskórkową przed niekorzystnym działaniem suchego powietrza. Zastąpienie kosmetyków do mycia ciała o zasadowym pH syndetami, które są neutralne dla skóry, dodatkowo zmniejsza ryzyko przesuszenia skóry. Odwodniony naskórek jest wrażliwszy na różne substancje zapachowe czy barwniki.

Warto zwrócić uwagę, by produkty do pielęgnacji skóry nie zawierały wymienionych składników, a swym składem przypominały naturalny płaszcz lipidowy naskórka. Oprócz codziennej właściwej pielęgnacji skóry dobrym krokiem może okazać się zmiana parametrów wilgotności pomieszczeń, w których się przebywa.

*Ohno H. et al: Effects of water nanodroplets on skin moisture and viscoelasticity during air-conditioning. Skin Res Technol 2013; 19(4): 3753-83.