Grillowanie z perspektywy zgagi i niestrawności

Zmiana pory roku przynosi zmianę modelu żywienia. Okres wiosenno-letni to czas, w którym rozpoczynają się pikniki na świeżym powietrzu i zaczyna pachnieć grillem. Do jadłospisu dołączają grillowane mięsa, warzywa i towarzyszące im dodatki, takie jak np. piwo. Pojawia się powszechnie rozpoznawany zapach grilla, który nie tylko pobudza zmysły odpowiedzialne za odczuwanie smaku i apetyt, ale wiąże się z obecnością w diecie wielu związków sprzyjających występowaniu zgagi i niestrawności.

Typowe objawy niestrawności

Refluks żołądkowo-przełykowy i niestrawność to dolegliwości mogące występować zarówno oddzielnie jak i równocześnie. Do typowych objawów niestrawności należy uczucie pełności w żołądku po spożyciu pokarmu, wzdęcia, bóle brzucha, nudności, a nawet wymioty. Niestrawność może dotyczyć osób w każdym wieku. Przykładowo u dzieci być związana z jednoczasowym zjedzeniem dużych ilości chipsów, ciasteczek i wypiciem napojów gazowanych. Niestrawność dziecięca może występować też na skutek alergii. U dorosłych do niestrawności predysponują ciężko strawne potrawy, a jej objawy pojawiają się najczęściej po grillowaniu, świątecznych obiadach i przyjęciach, gdzie spożywane są często pokarmy wysokotłuszczowe i bogate w cukry proste.

Do jej wystąpienia przyczyniają się często dania smażone w głębokim tłuszczu, pieczywo cukiernicze, duża ilość konserwowanej żywności, także napoje alkoholowe i gazowane. Niestrawność może być również związana z chorobami układu pokarmowego tj. choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, zakażenie Helicobacter pylori, stany zapalne śluzówki żołądka czy poważniejsze sytuacje zdrowotne, jak np. choroby nowotworowe.

Choroba refluksowa i zgaga

Kolejną dolegliwością, jaka może przypomnieć o sobie podczas sezonu grillowego, jest choroba refluksowa i towarzysząca jej zgaga, która powstaje na skutek zarzucania treści żołądkowej do przełyku. To nadmiar kwasu w przełyku dający uczucie palenia i odbijania. Stwarza dyskomfort i nasila się po ciężkostrawnych, wysokotłuszczowych posiłkach, do jakich mogą należeć te przygotowywane w niewłaściwy sposób na grillu.

U podstaw powstawania zgagi leży upośledzone funkcjonowanie dolnego zwieracza przełyku zapobiegającego cofaniu się treści pokarmowej. Warto zaznaczyć że wystąpienie zgagi nie zawsze wiąże się z zwyczajami żywieniowymi. Funkcjonowanie wspomnianego zwieracza jest uwarunkowane wieloma czynnikami stylu życia, nie tylko żywienia. Jedną z przyczyn zgagi może być np. niedokwasota żołądka, która stanowi oddzielny problem zdrowotny. Niedokwasota to stan niedoboru kwasu solnego w żołądku, skutkujący podniesieniem pH soku żołądkowego z poziomu 1 1,5 do nawet 4-6. Ponadto działanie zwieracza przełyku upośledza palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, a na jego funkcjonowanie mogą wpływać intensywne ćwiczenia fizyczne i pory jadania posiłków.

Co wzmaga dolegliwości gastryczne?

Zgaga i niestrawność nie muszą zawsze oznaczać poważnej choroby. Ważnym jest, aby w razie dolegliwości określić, w jakich sytuacjach się pojawiły i zmodyfikować odpowiednio swój jadłospis. Dolegliwości gastryczne mogą pojawić się w okresie wiosenno-letnim, kiedy spożywane są w większej ilości dań z grilla, słodkie przekąski czy napoje gazowane i alkohol. A to może oznaczać, że w jadłospisie pojawiły się związki, których obecność należy zweryfikować (patrz: tabele po prawej stronie).

Pamiętając o objawach zgagi i podsumowując informacje na ten temat, warto dodać, że korzystne dla dolegliwości z nią związanych jest zwiększenie ilości, a zmniejszenie objętości posiłków, szczególnie, jeśli do tej pory występowały w jadłospisie 2 lub 3. Ważne jest także zwrócenie uwagi na przyjmowanie płynów zawierających duże ilości metyloksantyn, tj. mocna herbata czy kawa, zmniejszających napięcie dolnego zwieracza przełyku, a co więcej – mogących podrażniać błonę śluzową przełyku.

Zasady zdrowszej obróbki termicznej mięsa dotyczą nie tylko jego grillowania, ale szeroko pojętego gotowania. Dolegliwości, jakie daje zgaga, często pojawiają się także w innych porach roku po jedzeniu produktów przygotowywanych na patelni, intensywnie spieczonych czy panierowanych.

W zaawansowanej chorobie refluksowej dyskomfort często pogarszając pikantne przyprawy, napoje gazowane, a nawet duże ilości surowych warzyw i owoców. Dlatego też typowe zasady żywieniowe stosowane dietoterapeutycznie w chorobie refluksowej żołądka, to dieta łatwostrawną z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego. Do produktów rekomendowanych podczas jej stosowania należą: owoce jagodowe, chudy nabiał, ziołowe przyprawy i chude mięsa i ryby. Zaleca się przyjmowanie produktów zasadotwórczych, stąd jednym z domowych sposobów przynoszących ulgę podczas dolegliwości są migdały jadane regularnie w niewielkich ilościach. Ponadto zaleca się lekkostrawne, niewielki kolacje, unikanie lampki wina i kawy w godzinach wieczornych. A jednym ze skuteczniejszych domowych sposobów, zanim sięgniemy po leki, jest picie kleiku lnianego. Len ma działanie ochronne na podrażnione części przewodu pokarmowego. W kontakcie z wilgocią tworzy naturalny śluzu pokrywający żołądek i przełyk cienką szczelną warstwą. W ten sposób tworzy barierę ochronną, która łagodzi podrażnienia błon śluzowych. Napar z nasion lnu ma również działanie przeciwzapalne.