Zalecenia dietetyczne dla pacjentów cierpiących z powodu wzdęć

 8 minut

zaparcia

autorka: dr Joanna Bajerska
adiunkt w zakładzie dietetyki Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, specjalista dietetyk z zakresu żywienia człowieka

Wzdęcie (bębnica) powstaje w wyniku gromadzenia w jelitach nadmiernej ilości gazów. Dolegliwości tej zwykle towarzyszy ból brzucha o charakterze kolkowym bądź kurczowym i uwalnianie gazów jelitowych. Zgodnie z IV kryteriami rzymskimi wzdęcie czynnościowe określa się, gdy u pacjenta występuje widoczne powiększenie obwodu brzucha występujące przez co najmniej jeden dzień w tygodniu w okresie ostatnich 3 miesięcy, przy jednoczesnym niespełnieniu kryteriów diagnostycznych dla czynnościowej dyspepsji, zespołu jelita drażliwego lub innego czynnościowego zaburzenia przewodu pokarmowego.

W jelicie zdrowego człowieka znajduje się zazwyczaj 200 ml gazów, a średnia ilość powietrza wydalanego z przewodu pokarmowego w ciągu doby wynosi ok. 600-700 ml. Głównymi gazami znajdującymi się w przewodzie pokarmowym są azot, tlen, dwutlenek węgla, wodór i metan, przy czym zawartość tlenu i azotu koreluje z ilością powietrza połykanego podczas spożywania żywności, natomiast dwutlenek węgla, wodór i metan powstają na skutek produkcji wewnątrzustrojowej. Z przeprowadzonych badań wynika, że uczucie nadmiernego nagromadzenia gazów jelitowych zgłasza co trzeci badany. Częściej tę dolegliwość zgłaszają kobiety (zwłaszcza podczas menstruacji) niż mężczyźni. Wzdęcia nasilają się zazwyczaj po spożyciu posiłków. Jako przyczyny sprzyjające powstawaniu wzdęć wymienia się zespół jelita drażliwego, zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego, nietolerancję węglowodanów (laktozy, fruktozy), produkcję gazów jelitowych po spożyciu roślin strączkowych, chorobę trzewną (celiakia), zaparcia, choroby tarczycy, stosowanie niektórych leków i inne.

Zespół jelita nadwrażliwego (ang. irritable bowel syndrome, IBS) jest przewlekłym i nawracającym zaburzeniem czynnościowym jelit. Schorzenie to charakteryzuje się bólami brzucha o zróżnicowanym nasileniu oraz zaburzonym rytmem wypróżnień. Znaczna część osób cierpiących na IBS skarży się na występowanie uporczywych wzdęć. Przyczyną pojawienia się wzdęć jest także nietolerancja laktozy, dwucukru, który znajduje się w mleku i w różnych ilościach w przetworach mlecznych. W następstwie złego trawienia i wchłaniania nierozłożona cząsteczka laktozy działająca osmotycznie i podlegająca degradacji bakteryjnej wywołuje dotkliwe dla chorego dolegliwości pod postacią biegunek, wzdęć, bólów brzucha, przelewań w jamie brzusznej i oddawania znacznej ilości gazów. W patogenezie występujących w nietolerancji fruktozy dolegliwości żołądkowo-jelitowych największe znaczenie mają produkty, w których fruktoza występuje w nadmiarze w stosunku do glukozy i są to m.in. miód, daktyle itp. Oligosacharydy (np. stachioza, rafinoza i werbaskoza) występujące w roślinach strączkowych ulegają w jelicie grubym fermentacji, co również prowadzi do produkcji znacznych ilości gazów. Nadprodukcja gazów jelitowych może być także następstwem nadmiernej kolonizacji bakteryjnej jelita cienkiego (ang. small intestinal bacterial overgrowth – SIBO). Z kolei u pacjentów chorujących na celiakię konieczna jest eliminacja glutenu z diety

Strony: 1 2