Zmiana w substytucji produktów refundowanych z art. 44 UR

R E K L A M A

autor: mgr farm. Marian Witkowski

Dotychczasowe zasady wydawania odpowiedników refundowanych produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych dostarczały aptekarzom wiele zmartwienia oraz rodziły konieczność zwiększenia stanu magazynu apteki o szereg produktów w cenie niższej od limitu finansowania lub też od ceny detalicznej leku zapisanego na recepcie, w przypadku wydania odpowiednika na żądanie świadczeniobiorcy (pacjenta). Artykuł 44 tzw. „ustawy refundacyjnej” przysparzał problemów osobie realizującej receptę już od pierwszych dni wejścia w życie w/w ustawy w 2012 r., gdyż zapisy ustępu 1 tego artykułu zobowiązywały aptekarza do konieczności poinformowania pacjenta o możliwości nabycia produktu – odpowiednika, którego cena detaliczna nie przekracza limitu finansowania ze środków publicznych oraz ceny detalicznej leku zapisanego na recepcie. Takie brzmienie doprowadziło do sytuacji paraliżu w substytucji leku refundowanego, ponieważ w wielu grupach limitowych nie było produktów spełniających powyższe kryterium. Problem buforowało w części brzmienie ustępu drugiego art. 44, gdyż zezwalał on na wydanie na żądanie świadczeniobiorcy leku po spełnieniu nakazu informacyjnego wynikającego z poprzedniego ustępu, którego cena detaliczna jest niższa niż cena leku przepisanego na recepcie. Taki stan rzeczy zmuszał do posiadania na stanie magazynowym wielu leków o tej samej cząsteczce, ale o cenie niższej aniżeli szereg różnych produktów ordynowanych przez lekarza. Problem ten ograniczał możliwość wydania konkretnego produktu na żądanie pacjenta gdyż aptekarz mógł spełnić to żądanie tylko w zakresie ceny niższej. Często zdarzały się sytuacje braku możliwości realizacji recepty ze względu na brak w aptece produktu spełniającego tak wąskie kryteria.

W takim dyskomforcie apteki funkcjonowały przez lat 4 i pół. W dniu 12 czerwca br. weszła w życie nowelizacja art. 44., która to poszerzyła katalog wydawanych leków w ramach substytucji aptecznej wynikającej z ustępu 2 poprzez możliwość wydania leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobu medycznego, którego cena detaliczna jest równa lub wyższa od ceny leku zapisanego na recepcie (ust. 2b). Liberalizacja objęła również możliwość wydania na żądanie pacjenta odpowiednika nieobjętego refundacją, tj. 100%, bez względu na jego cenę. Przed wydaniem takiego odpowiednika należy spełnić obowiązek wynikający z ust. 1, tj. poinformować o możliwości nabycia leku o cenie niższej od limitu finansowania i detalicznej cenie leku przepisanego na recepcie.

Kolejną istotną zmianą jest możliwość wydania leku w opakowaniu ilościowym o maksymalnie 10% różniącym się od opakowania zapisanego na recepcie, tj. w ilości większej lub mniejszej od zaordynowanej na recepcie. Dotyczy to sytuacji, gdy przepisany produkt refundowany występuje w opakowaniu x 28 szt., a chcemy wydać opakowanie x 30 szt., jak też i w sytuacji odwrotnej.

Wszystkie powyższe możliwości substytucji, tak cenowe, jak i ilościowe, blokować będzie sytuacja, gdy osoba wystawiająca receptę naniosła na niej oznaczenie o niemożności dokonywania zamiany przepisanego produktu (w praktyce – obecność na recepcie znacznika „Nie zamieniać”). W takich okolicznościach aptekarz zobowiązany jest wydać tylko i wyłącznie produkt zaordynowany przez lekarza.

Omawiana nowelizacja dokonała również uregulowania zasady wydawania odpowiedników dla nowej grupy uprawnionej, tj. dla seniorów, którzy ukończyli 75. r.ż. – tzw. „Seniorzy 75+” (art. 44a UR). Grupie tej, na podstawie zmiany w art. 43a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przysługują bezpłatnie wszystkie leki znajdujące się w obwieszczeniu w sprawie wykazu leków refundowanych w części dotyczącej zaopatrzenia świadczeniobiorców po ukończeniu 75. r.ż. Pierwsze obwieszczenie w sprawie leków dla seniorów 75+ Minister Zdrowia ogłosi najpóźniej do 1 września br. Osoba realizująca receptę dla Seniora 75+ będzie mogła dokonać substytucji (wydania odpowiednika) na zasadach wynikających z art. 44.UR, ale tylko w zakresie leków, które znajdą się w w/w obwieszczeniu w części dla Seniorów 75+.

Powyższe zmiany radykalnie zmieniają zasady substytucji aptecznej poprzez ich liberalizację, a efektem tych działań będzie możliwość dostosowania odpowiednika do wymagań pacjenta oraz możliwości magazynowych apteki. Zmiany te znacząco obniżają ryzyko niewydania pacjentowi leku zamiennego ze względu na wąskie kryteria zamiany, a także zwiększają dostęp pacjenta do produktu leczniczego o szerokiej gamie wyboru.

Podstawa prawna:
*artykuł przygotowany na podstawie: Ustawa z dnia 18 marca 2016 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2016 poz. 652), której część przepisów weszło w życie 12 czerwca br.