Nowe spojrzenie na trądzik zwyczajny

autorka: dr n. med. Małgorzata Marcinkiewicz
dermatolog

Problem dotyczy osób w różnym wieku, jednak szczyt zachorowań przypada na okres młodzieńczy: 14-17. r.ż. dla kobiet i 16-19. r.ż. dla mężczyzn. W praktyce jednak obserwuje się coraz większą liczbę zgłaszanych przypadków trądziku pospolitego, także tak zwanego trądziku pospolitego osób dorosłych, więc formy przetrwałego trądziku pospolitego w wieku powyżej 25. r.ż.

Przyjmuje się, że ponad 50% kobiet i 40% mężczyzn po 25. r.ż. ma trądzik pospolity. Przyczyn tego stanu upatruje się w „niezdrowym” trybie życia, spożywaniu przetworzonej żywności, wysokim poziomie stresu. Podnosi się także kwestie wpływu produktów o wysokim indeksie glikemicznym (odpowiedzialnych za szybki wzrost poziomu glukozy we krwi i szybki jego spadek) na możliwość ponownego wystąpienia trądziku pospolitego osób dorosłych. Badania naukowe są wciąż niejednoznaczne, a tylko część pacjentów zgłasza poprawę stanu skóry po zmodyfikowaniu codziennej diety. U większości osób zmiany skórne wykazują tendencję do ustępowania z czasem, zwykle w ciągu 3-5 lat, choć u innych mogą one utrzymywać się dłużej.

Patogeneza trądziku pospolitego jest złożona i ma związek z procesami zapalnymi, immunologicznymi, nadmiernym rogowaceniem ujść jednostek włosowo-łojowych, nadmierną produkcją łoju i kolonizacją gruczołów łojowych przez bakterię Propionibacterium acnes. Ponadto wykazano, że nasilenie stanu zapalnego odbywa się poprzez aktywację odpowiedzi zależnej od receptorów TLR-2, które są obecne nie tylko na komórkach obecnych w mieszku włosowym, ale także na sebocytach powiązanych z patogenezą trądziku. Wydaje się, że w proces tworzenia zmian skórnych zaangażowane są także androgeny, m.in. dihydrotestosteron, który stymuluje gruczoły łojowe. Podnosi się także rolę IGF-1 (insulinopodobny czynnik wzrostu 1). Jego stężenie wykazuje związek z nasileniem zmian skórnych i łojotokiem. Co więcej, dieta związana ze stosowaniem produktów o niskim indeksie glikemicznym, może zmniejszać stężenie IGF-1.

Zmiany skórne w trądziku pospolitym są doskonale każdemu znane i dotyczą głównie twarzy (99%), pleców (90%), a rzadziej klatki piersiowej (78%), choć inne lokalizacje są możliwe. Wykwity skórne dzieli się na niezapalne jak zaskórniki zamknięte i otwarte oraz na zapalne, w tym grudki i krosty. W zależności od nasilenia zmian należy indywidualnie dostosować leczenie. Terapia  ukierunkowana jest na usunięcie bądź złagodzenie objawów oraz niedopuszczenie do powstania blizn. Z uwagi na przewlekły charakter schorzenia leczenie zwykle jest długotrwałe i wymaga systematyczności od pacjenta. Około 60% pacjentów odpowiada na terapię miejscową i są to przede wszystkim pacjenci z łagodną postacią trądziku (trądzik zaskórnikowy i lekkie nasilenie trądziku grudkowo-krostkowego) bądź trądzikiem umiarkowanym (cięższe postacie trądziku grudkowo krostkowego i niektóre przypadki trądziku ropowiczego z pojedynczymi zmianami skórnymi). Preparaty stosowane zewnętrznie wykazują działanie keratolityczne, przeciwzaskórnikowe, przeciwbakteryjne bądź przeciwłojotokowe w zależności od substancji leczniczej. Leczenie ogólne wskazane jest zaś w przypadku umiarkowanych i ciężkich postaciach trądziku, bądź w mniej nasilonych postaciach, które wiążą się ze spadkiem jakości życia pacjenta lub prowadzą do powikłań w postaci blizn czy znacznych przebarwień pozapalnych.

Strony: 1 2