Nowe metody odczulania alergików

W Polsce zarejestrowane są szczepionki w postaci tabletek podjęzykowych i kropli. Nie są refundowane. Można je stosować u dzieci od 5. roku życia i u osób dorosłych. Kwalifikację do immunoterapii przeprowadza alergolog. Obowiązują te same wskazania i przeciwwskazania jak w immunoterapii podskórnej. Wskazaniem jest alergiczny nieżyt nosa z/lub bez zapalenia spojówek oraz atopowa astma oskrzelowa dobrze kontrolowana. Przeciwwskazaniem są przewlekłe choroby zapalne i zakaźne, autoimmunologiczne, nowotwory, ciężkie niedobory odporności, stosowanie blokerów receptorów ß, ciąża i brak współpracy oraz świadomej zgody pacjenta.

Alergeny podawane są na błonę śluzową pod językiem, najlepiej rano na czczo. Podanie pierwszej dawki powinno się odbyć pod nadzorem alergologa w gabinecie przygotowanym do prowadzenia immunoterapii (wymagany jest zestaw przeciwwstrząsowy). Kolejne dawki pacjent przyjmuje samodzielnie w domu. Szczepionki w postaci kropli wymagają przechowywania w lodówce, tabletki nie podlegają takim wymogom.

Ze względu na skład tabletek podjęzykowych mogą być one podawane wyłącznie w alergii IgE-zależnej na trawy. Skład alergenowy kropli podjęzykowych jest bardziej zróżnicowany i umożliwia immunoterapię alergii na trawy, żyto, brzozę, bylicę, olchę, leszczynę, roztocza kurzu domowego, kota i grzyby pleśniowe Alternaria. Dla alergenów całorocznych krople muszą być podawane przez cały rok i minimum 3 lata. Dla alergenów sezonowych można stosować podawanie okołosezonowe przez 3-4 miesiące w minimum trzech kolejnych latach. Nie jest możliwa immunoterapia na jady owadów błonkoskrzydłych z wykorzystaniem szczepionek podjęzykowych.

Samodzielne stosowanie szczepionki w domu wymaga dyscypliny oraz przestrzegania zaleceń lekarskich. Najczęściej obserwowane działania niepożądane to świąd w jamie ustnej, obrzęk warg, zapalenie gardła i napadowy kaszel ustępujący samoistnie. U niektórych pacjentów pojawiają się bóle brzucha. Nie odnotowano wstrząsu anafilaktycznego po podjęzykowym podaniu szczepionki. Prace nad szczepionkami stosowanymi w immunoterapii alergenowej trwają nieprzerwanie. Działania są ukierunkowane na zwiększenie skuteczności szczepionek, poprawie bezpieczeństwa, skróceniu czasu podawania do uzyskania poprawy klinicznej. Prace dotyczą substancji czynnej szczepionek, nowych adiuwantów oraz drogi podania. Bez względu na to czy szczepionka zostanie podana podskórnie czy podjęzykowo odpowiedź immunologiczna rozwija się w węzłach chłonnych. Pojawiły się prace, w których udowodniono, że bezpośrednie podanie szczepionki białkowej do węzła chłonnego zwiększa ponad 100-krotnie jej immunogenność w porównaniu z podaniem podskórnym. Zwiększenie immunogenności szczepionki alergenowej w badaniach przekładało się na możliwość zastosowania znacznie mniejszych dawek i wykonaniu mniejszej liczby szczepień z jednoczesnym skróceniem czasu leczenia i redukcją działań niepożądanych w porównaniu z ITA podskórną. Efekt poprawy klinicznej potwierdzano alergenowymi prowokacjami donosowymi przeprowadzanymi po czterech miesiącach leczenia dowęzłowego.

W trakcie badań znajdują się również metody odczulania za pomocą podania alergenu na naskórek. Wstępne wyniki są obiecujące, metodę cechuje duży stopień bezpieczeństwa. Obserwowano jedynie zmiany skórne w miejscu kontaktu z alergenem.

Sytuacje wymagające przerwy w podawaniu szczepionek podjęzykowych:

• infekcje z objawami ogólnymi (gorączka lub stany podgorączkowe, bóle mięśniowo-stawowe, złe samopoczucie, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego itp.),
• zabiegi stomatologiczne zwłaszcza połączone z krwawieniem oraz ubytki błony śluzowej jamy ustnej np. afty,
• w razie wątpliwości, czy przyjąć kolejną dawkę szczepionki, pacjent powinien mieć kontakt z lekarzem prowadzącym immunoterapię.

Strony: 1 2