Nauka
Choroba Alzheimera – bliżej remedium
6 minut
Kolejne badania z wykorzystaniem nowoczesnych metod diagnostycznych i metod nieinwazyjnych wykazały, że mapy takie istnieją także w mózgach ludzkich. Poznanie usieciowienia tych map jest podstawą zrozumienia zjawiska orientacji przestrzennej i zapamiętywania nowych bodźców docierających do kory mózgowej.
Ponad 30 lat później, w 2005 r., May-Britt Moser i Edvard I. Moser odkryli kolejny element systemu pozycjonowania. Badania sugerowały, że komórki nazwane przez nich „komórkami siatkowymi” tworzą układ pozwalający na precyzyjne określanie położenia i odnajdywanie drogi. Badania przeprowadzone przez noblistów opierają się na właściwościach fizycznych układu nerwowego i istnieniu impulsów elektrycznych stanowiących podstawę komunikacji w obrębie tego układu. Drugi chemiczny element tej komunikacji oparty jest na uwalnianiu neuroprzekaźników do przestrzeni synaptycznej i aktywacji kolejnych komórek na drodze receptorowej. Te dwa elementy – fizyczne i chemiczne stanowią składnik sieci neuronalnej, której wnikliwym badaniem zajęli się laureaci Nagrody Nobla. Obszar hipokampa i komórki odpowiedzialne za położenie w przestrzeni są tymi strukturami neuronalnymi, których zaburzenie funkcjonowania obserwuje się jako pierwsze w chorobie Alzheimera i innych formach demencji starczych. Dlatego też zrozumienie ich funkcjonowania może rzucić nowe światło na poznanie podłoża procesu chorobowego toczącego się w mózgu.
Warto wspomnieć, że Nagrodę Nobla w 1986 r. otrzymała Rita Levi-Montalcini za odkrycie czynnika wzrostu nerwów (NGF – nerve growth factor). Udowodniono, że NGF wykazuje działanie wzrostowe na aksony neuronów, zapobiegając uszkodzeniom i degeneracjom układu cholinergicznego przodomózgowia. Zasugerowano więc, że NGF może znaleźć zastosowanie w farmakoterapii choroby Alzheimera, a w latach 80. ub.w. stwierdzono, że czynnik ten podany domózgowo zapobiega neurodegeneracjom wywołanym przez uszkodzenia mózgu lub proces starzenia[2].