Hodowcy po serii eksperymentów uzyskali serca karczochów bez najtwardszych włóknistych elementów. Dzięki temu warzywo jest łatwe w obróbce, ale zachowuje właściwości odżywcze i smakowe.
Na zdrowie!
Karczochy zawierają cynarynę, flawonoidy, garbniki, inuliny, enzymy, witaminy (prowitaminę A, niacynę, witaminę B1, B2, C oraz PP), minerały (wapń, potas, magnez, fosfor, żelazo) oraz 3% białka i 3% cukru. Są dobrym źródłem błonnika. Substancje te sprzyjają produkcji odpowiedniej ilości żółci, trawieniu białek i tłuszczów. Pomagają też oczyścić wątrobę ze złogów, zregenerować ją. Zmniejszają napięcie mięśni gładkich narządów wewnętrznych, usprawniając pracę układu pokarmowego. Wyciąg z karczocha chroni jej miąższ przed toksynami. Zwiększa również wydalanie moczu i zawartych w nim zbędnych metabolitów oraz obniża poziom cholesterolu. Preparaty z liści karczocha stosuje się w fitoterapii miażdżycy. Karczochy mogą być spożywane przez chorych na cukrzycę. Zawierają inulinę – cukier nieszkodliwy dla chorych. W lecznictwie jest on wykorzystywany od początku XX wieku.
Jak to się je?
Przypuszcza się, że przodkiem karczocha zwyczajnego był tzw. karczoch hiszpański. Uprawia się go jako roślinę jadalną głównie we Francji. W Wielkiej Brytanii traktowany jest jako roślina ozdobna. We Włoszech młode główki kwiatowe zalewa się oliwą z oliwek i przechowuje. Karczochy można również konserwować i przechowywać w puszkach. Kupując karczocha, należy zwrócić uwagę na to, czy ma szczelnie zamknięte koszyczki. Listki powinny być jędrne, soczyste i twarde. Nie są to warzywa zbyt trwałe: po tygodniu od ścięcia karczocha jego liście brązowieją. Najlepiej przechowywać je w lodówce (zawinięte w szmatkę) przez trzy dni. Po wyjęciu gotuje się je około 30-40 minut w lekko osolonej wodzie z dodatkiem octu winnego, soku z cytryny, ewentualnie kilku kropel oliwy z oliwek. Karczocha można również podawać jako przystawkę z rozmaitymi sosami. Odrywa się wówczas listki i macza w dowolnym sosie, obgryzając chrupkie podstawy.
Kuzyn ostu
W starożytnym Rzymie karczochy zwano cynara, by upamiętnić zamienioną w tę roślinę dziewczynę z antycznej legendy. Jeszcze w XVIII wieku były one bardzo drogie, dostępne dla wąskiej grupy społecznej. Dziś każdy może delektować się delikatnym smakiem karczocha i poznawać jego właściwości lecznicze. Karczochy to wieloletnie niskokaloryczne rośliny zielone spokrewnione z... ostem. Naturalnie rosną w Portugalii, w północnej Afryce i we Włoszech (mieszkańcy krajów śródziemnomorskich uprawiali go na swój użytek w przydomowych wirydarzach). Hoduje się je także w USA (głównie w Kalifornii). Osiągają wysokość do 2 metrów. Właściwości zdrowotne mają zarówno liście, jak i kwiaty. W Polsce jest mało znanym przysmakiem: przegrywa, niestety, z brokułem i kalafiorem.