Nauka
Suplementacja witaminy D
7 minut
Niedobór witaminy D nie jest zauważalny dla pacjenta w pierwszej fazie, natomiast stanowi czynnik ryzyka związanego z rozwojem zmian w układzie kostnym typu krzywicy, osteoporozy czy osteomalacji spowodowanego zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforanowej (w tym zwiększenia liczby złamań z powikłaniami). Witamina D odgrywa rolę w odpowiedzi immunologicznej organizmu, regulacji cyklu komórkowego i apoptozy, dlatego przypisuje się jej działanie w zapobieganiu chorobom o podłożu autoimmunologicznym czy nowotworom, np. raka sutków, jelita grubego czy prostaty. Jej niedobór może wpłynąć niekorzystnie na rozwój schorzeń endokrynologicznych, metabolicznych, sercowo-naczyniowych, przewodu pokarmowego, a nawet chorób neuropsychiatrycznych.
Witamina D znalazła zastosowanie także w leczeniu łuszczycy czy i innych zapalnych schorzeniach skóry.
W jakich zatem przypadkach konieczne jest prowadzenie regularnych konsultacji lekarskich i badań diagnostycznych oznaczających poziom witaminy D w organizmie – stężenia 25-hydroksywitaminy D w surowicy? Przede wszystkim w celu zdiagnozowania przyczyny niedoborów, np. u pacjentów mających problemy z krzywicą, osteoporozą, z zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforanowej, z nadczynnością przytarczycy, przyjmujących przewlekle glikokortykosteroidy (w dawce min. 7 mg prednizonu/dobę), leki przeciwdrgawkowe czy ketokonazol. Ponadto u osób mających problem nieprawidłowego wchłaniania, przewlekłe choroby nerek, niewydolność wątroby, nowotwory złośliwe, choroby autoimmunololiczne (SM, łuszczycę, RZS, toczeń rumieniowaty układowy) czy kłopoty z otyłością (u otyłych nadmiar tkanki tłuszczowej kumuluje witaminę D).
Zdiagnozowany deficyt w surowicy poniżej 20 ng/ml (<50 nmol/l) witaminy D powinien zostać leczony farmakologicznie, natomiast wartościpowyżej 100 ng/ml (250 nmol/l) zobowiązują do redukcji lub zaprzestania suplementacji do momentu uzyskania docelowego stężenia. Z kolei wartości powyżej 200 ng/ml (500 nmol/l) stanowią stężenie toksyczne i pacjenci wymagają interwencji medycznych.
W przypadku ciężkiego niedoboru witaminy D spowodowanego określonym schorzeniem terapię \ farmakologiczną należy stosować w okresie 1-3 miesięcy, aby osiągnąć optymalne jej stężenie (30 50 ng/ml) pod kontrolą lekarza specjalisty oraz okresowo powtarzać co 6 miesięcy badania kontrolne. W terapii farmakologicznej nie należy stosować analogów witaminy D (alfacalcidol) w przypadku braku odpowiednich wskazań terapeutycznych, a są one zalecane pod kontrolą lekarza w niektórych chorobach wątroby, nerek czy u starszych pacjentów z zaburzeniami hydroksylacji witaminy D.