Opieka farmaceutyczna
Styl życia w leczeniu stanów przedcukrzycowych
9 minut
autorzy:
lek. Anna Poradzka
dr n. med. Beata Mrozikiewicz-Rakowska
dr hab. n. med. Leszek Czupryniak
Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik Kliniki: dr hab. n med. Leszek Czupryniak
Poniżej omówione zostaną regularna aktywność fizyczna i dieta, jednak nie należy zapominać również o innych niezbędnych zmianach: o unikaniu używek (papierosy, alkohol) i stresu oraz o odpowiedniej długości i higienie snu.
Regularna aktywność fizyczna
Aktywność fizyczna jest integralną częścią leczenia cukrzycy, jej prewencji u osób ze stwierdzonym stanem przedcukrzycowym, a ponadto – w czasach, kiedy większość ludzi prowadzi siedzący tryb życia – również w prewencji cukrzycy u osób zdrowych (bez stwierdzanych odchyleń w badaniach czy objawów cukrzycy).
Bilans energetyczny zależy od podstawowej przemiany materii, podaży energii z pożywieniem i wydatku energii z wysiłkiem fizycznym i aktywnością życiową. W czasie wysiłku fizycznego głównym źródłem energii dla mięśni jest glukoza i kwasy tłuszczowe, a duży wysiłek fizyczny zmniejsza też sekrecje insuliny oraz zwiększa wrażliwość komórek na insulinę. Dodatkowo regularny wysiłek fizyczny zwiększa podstawową przemianę materii.
Wiele osób zadaje sobie pytanie, jaka aktywność fizyczna jest najbardziej efektywna? Wydatek energetyczny związany z daną aktywnością zależy od jej rodzaju, czasu przeznaczanego na jej uprawianie, płci, wieku, wagi i warunków otoczenia (jak chociażby temperatura). Wysiłek powinien być dobrany z uwzględnieniem obciążeń zdrowotnych, wieku i sprawności fizycznej. Początkowo powinno się zacząć od wysiłku lekkiego do umiarkowanego (nasilenie uzależnione jest od naszych możliwości). Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego optymalny jest wysiłek o umiarkowanej intensywności, trwający co najmniej 150 minut tygodniowo, minimum 3 razy w tygodniu, z przerwami nie dłuższymi niż 2 dni (najlepiej codzienny, regularny wysiłek), a jeśli nie stwierdza się przeciwwskazań – dwa razy w tygodniu powinien to być trening siłowy. Wrażliwość komórek na insulinę poprawia się szczególnie po wysiłkach tlenowych o umiarkowanej intensywności. Ogólnie należy założyć, że najwięcej efektów przyniesie wysiłek umiarkowany lub intensywny.
Intensywność wysiłku można ocenić, mierząc zmianę tętna. Należy pamiętać, że przy intensywnych wysiłkach nie powinno się ograniczać nadmiernie podaży glukozy, gdyż stwarza to ryzyko gwałtownego jej niedoboru, a w długotrwałym przedziale czasu utratą masy mięśniowej. Bardziej intensywne aktywności to wysiłki beztlenowe (metabolizm glukozy): sprinty, intensywne pływanie, dynamiczna jazda na rowerze czy sporty walki. Mniej intensywne wysiłki tlenowe (spalanie tłuszczów) to spacery, pływanie czy rekreacyjna jazda na rowerze.