Zmienić system ustawicznego szkolenia farmaceutów!

autor: dr n. farm. Marek Jędrzejczak
Wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej

Przepisy zawarte w ustawie – Prawo farmaceutyczne oraz w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie ciągłych szkoleń farmaceutów zatrudnionych w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych obowiązują w tej postaci od 10 lat. Treścią i kompetencjami danymi tzw. jednostkom akredytowanym odbiegają jednak od podobnych regulacji dotyczących innych zawodów medycznych.

Kompetencja do prowadzenia doskonalenia zawodowego jest charakterystyczna dla samorządów zawodów zaufania publicznego, np. lekarzy, pielęgniarek i położnych, adwokatów i radców prawnych. Naczelna Rada Aptekarska wnosi od kilku lat o pilną zmianę art. 89 ustawy – Prawo farmaceutyczne i nadanie mu brzmienia, które ciągłe szkolenia farmaceutów powierzy kompetencji samorządu zawodowego, natomiast szkolenia w zakresie specjalizacji pozostawi jednostkom akredytowanym, czyli uniwersyteckim wydziałom farmaceutycznym. Samorząd zawodowy aptekarzy, zobowiązany ustawowo do sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu farmaceuty, tak jak pozostałe samorządy zawodów medycznych, musi mieć prawo do przeprowadzania szkoleń w szerokim zakresie form i decydowania o ich zawartości merytorycznej. Kursy, konferencje, posiedzenia naukowo-szkoleniowe i inne formy ciągłego kształcenia organizowane we współpracy z uczelniami, ośrodkami badawczymi i towarzystwami naukowymi powinny pozostawać w gestii samorządu zawodowego farmaceutów. Ponadto punktacja uczestnictwa w poszczególnych formach edukacyjnych, zdaniem samorządu, nie powinna być zróżnicowana na tzw. punkty twarde z zaliczeniem i miękkie bez zaliczenia. Dotychczasowy sposób oceniania dotyczy tylko farmaceutów i nie jest stosowany w kształceniu ciągłym w innych zawodach medycznych. Według aptekarzy nie znajduje on uzasadnienia.

Naczelna Rada Aptekarska opowiada się również za rozszerzeniem specjalizacji uprawniających do pełnienia funkcji kierownika apteki ogólnodostępnej w taki sposób, aby obok specjalizacji w zakresie farmacji aptecznej specjalizacją uprawniającą do pełnienia tej funkcji po trzyletnim stażu pracy była również specjalizacja z zakresu farmacji klinicznej, szpitalnej i farmakologii (art. 88 ust. 2 ustawy – Prawo Farmaceutyczne).

Naczelna Rada Aptekarska uznaje za bardzo ważne podnoszenie kwalifikacji przez farmaceutów w ramach ciągłych szkoleń, których istotną formą jest doskonalenie w ramach specjalizacji uzyskiwanych na wydziałach farmaceutycznych uniwersytetów medycznych. Jednak pełne wykorzystanie zdobytej wiedzy i podnoszenie poziomu usług farmaceutycznych nie jest możliwe bez rozwiązania następujących problemów aptekarstwa polskiego:

• wyeliminowania obrotu produktami leczniczymi poza aptekami;


• wprowadzenia wzorem większości krajów europejskich zasady „apteka dla aptekarza”;


• wprowadzenia kryteriów demograficznych i geograficznych przy wydawaniu zezwoleń na prowadzenie nowych aptek;


• wzmocnienia pozycji kierownika apteki jako osoby samodzielnie odpowiedzialnej za merytoryczne prowadzenie apteki, niezależnej od przedsiębiorcy – właściciela apteki;


• nadania aptece roli jedynego podmiotu właściwego do obrotu produktem leczniczym na poziomie detalu;


• przekształcenia punktów aptecznych w apteki ogólnodostępne typu wiejskiego, w których osobą odpowiedzialną za prowadzenie tej placówki będzie farmaceuta;


• wprowadzenia dodatkowej gratyfikacji za sprawowanie opieki farmaceutycznej powierzonej farmaceutom z tytułem specjalisty;


• przywrócenia technikowi farmaceutycznemu jego właściwej roli w zakresie realizacji usług farmaceutycznych, jako osoby wykonującej zakres tych czynności pod nadzorem farmaceuty.