Co wpływa na to, że mamy tak dużą różnorodność w stylach zarządzania? Nawet, jeśli nie znamy teorii definiujących sposób zarządzania, już na pierwszy rzut oka można zauważyć, że każdy szef zarządza inaczej. A jak style zarządzania definiują eksperci i literatura źródłowa?
Istnieje wiele teorii mówiących o stylach zarządzania. Poniżej przedstawię wybrane.
1. Teoria R. Tanenbaum i W. Schmidt
Twórcy przyjęli skalę możliwych zachowań kierownika w zależności od osoby, na której skoncentrowane są zachowania. Na styl zarządzania szefa wpływają: sam szef, członkowie zespołu, istniejące warunki. W zależności od tych czynników:
- kierownik podejmuje decyzję i ogłasza ją,
- kierownik namawia do akceptacji decyzji,
- kierownik przedstawia pomysły i oczekuje pytań,
- kierownik przedstawia przybliżone decyzje, które mogą się zmieniać,
- kierownik referuje problem, oczekuje sugestii i podejmuje decyzję,
- kierownik określa granice i proponuje grupie podjąć decyzję,
- kierownik pozwala grupie podejmować decyzje w ustalonych granicach
2. Style zarządzania według Ł. Sułkowskiego
Twórca uwzględnił następujące rodzaje kierowania:
- Kierowanie właścicielskie – cechuje je autorytaryzm. Wzory kierowania mają charakter nieformalny, oparty na komunikacji ustnej (nie ma trwałych reguł i procedur) Istnieje tu zorientowanie na zadania.
- Kierowanie charyzmatyczne – ma charakter autorytarny i wiąże się z postrzeganiem kierownika przez zespół, jako osoby obdarzonej wybitnymi umiejętnościami, predysponującymi go do roli przywódcy.
- Kierowanie siłowe – cechuje je autorytaryzm wzmocniony formalizmem i hierarchicznością. Jest zorientowane na zadania.
- Kierowanie administracyjne – nazwane biurokratycznym, ponieważ opiera się na regułach, przepisach i procedurach organizacyjnych. Towarzyszy jemu orientacja na zadania i silna hierarchiczność.
- Kierowanie polityczne – wiąże się z koniecznością współpracy z różnymi grupami wpływu. Wzór polityczny oznacza się formalizmem. Jest zorientowany i na zadania i na ludzi.
- Kierowanie klubowe – odznacza się uzależnieniem kierownika od zespołu podwładnych. Jest zorientowany ma pracowników.
- Kierowanie pasywne ma charakter biurokratyczny i cechuje się unikaniem podejmowania decyzji pod pozorem braku uprawnień i ścisłych reguł.
3. Style zarządzania według Roberta Golemana
Twórca podkreślił ogromne znaczenie atmosfery pracy, która wpływa na efektywność pracy całego zespołu. Wyróżnia następujące style zarządzania:
- nakazowy – odgórny sposób podejmowania decyzji, tłumiący kreatywność podwładnych
- autorytatywny – styl wizjonerski, kierownik wskazuje pracownikom cel, do którego należy zmierzać, pozostawiają jednocześnie swobodę doboru środków potrzebnych do jego osiągnięcia.
- jednoczący – skupiający dużą uwagę na stosunkach międzyludzkich w organizacji.
- demokratyczny – lider preferuje podejmowanie decyzji wspólnie z podwładnymi.
- normatywny – lider przejawia wobec swoich podwładnych bardzo wysokie oczekiwania i ustanawia wysokie standardy efektywności pracy, osobiście dając przykład, że ich osiągnięcie jest możliwe.
- wychowawczy – lider skupia się na rozwoju swoich podwładnych.
Doświadczony i dobry manager powinien posiadać umiejętność dostosowania stylu zarządzania do zespołu. Oczywiście, zawsze styl zarządzania będzie wypadkową cech osobowości osoby zarządzającej, doświadczenia, jakie posiada. Jednak, szef, który chce zbudować efektywny zespół będzie potrafił popracować nad sobą, by dopasować się do sytuacji.