Czyszczenie klimatyzacji – pracownicy czy specjalistyczna firma?

„Czy pracownicy firmy mogą sami czyścić klimatyzację, czy też konieczne jest zamówienie takiej usługi w specjalistycznej firmie? Czy jeśli czynność tę mogą wykonać pracownicy, to czy mogą sami wystawić dokument potwierdzający coroczne czyszczenie klimatyzacji?”

Przepisy prawa w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy[1] nie przewidują szczegółowych uregulowań dotyczących czyszczenia klimatyzacji. Należy więc uznać, że czynność ta może być wykonywana przez kompetentny i przeszkolony personel pracodawcy. Brak jest także przepisów zabraniających dokonywania wpisów potwierdzających coroczne czyszczenie klimatyzacji.

Niemniej jednak, należy mieć na uwadze, że zgodnie z art. 2373 § 1-2 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy[2] pracownik musi posiadać wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności, a także dostateczną znajomość przepisów oraz zasad BHP. Pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika obejmujące BHP przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Szczegółowe zasady przeprowadzania szkoleń z zakresu BHP pracy określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie BHP[3].

Zgodnie z § 41 rozporządzenia w sprawie BHP pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje BHP dotyczące stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników; obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych; postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi udzielania pierwszej pomocy. Instrukcje te powinny również określać wymagania dotyczące konserwacji i czyszczenia klimatyzacji wymagane przez producenta.

Jeżeli do czyszczenia klimatyzacji niezbędna jest specjalistyczna wiedza lub szczególne umiejętności, to pracodawca obowiązany jest zapewnić spełnienie tych wymagań.

Wynika to z § 32 pkt 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy[4], zgodnie z którym pracodawca podejmie niezbędne działania, aby pracownicy wykonujący naprawy, modernizację, konserwację lub obsługę maszyn odbyli specjalistyczne przeszkolenie w tym zakresie. Czyszczenie klimatyzacji może się wiązać np. z pracą na wysokości. Pracodawca zatem jest obowiązany spełnić obowiązki dotyczące prac szczególnie niebezpiecznych, określone w Dziale IV, w rozdziale 6. Rozporządzenia w sprawie BHP.