Osteoporoza – cicha epidemia XXI wieku

Osteoporoza jest chorobą szkieletu, charakteryzującą się niską masą kostną, upośledzoną mikroarchitekturą tkanki kostnej.

Nieleczona prowadzi do zwiększonej podatności tkanki kostnej na złamania. Osoba nią dotknięta odczuwa ból, ma obniżoną sprawność fizyczną i jest narażona na złamania osteoporotyczne (złamania kompresyjne trzonów kręgowych kręgosłupa, szyjki kości udowej i kości nadgarstka), a w konsekwencji nawet na śmierć. O skali problemu świadczą alarmujące dane:

• co trzecia kobieta i co ósmy mężczyzna w wieku powyżej 50 lat dozna w życiu przynajmniej jednego złamania z powodu osteoporozy,
• co 30 sekund dochodzi do złamania kości, będącego wynikiem osteoporozy,
• liczba złamań w wyniku osteoporozy w ciągu najbliższych 50 lat ulegną podwojeniu.

Najważniejsza w leczeniu osteoporozy jest redukcja ryzyka złamań. Obok aktywności fizycznej i zbilansowanej diety zaleca się w tym celu także metody farmakologiczne. Najnowsze terapie osteoporozy prowadzone są na całym świecie za pomocą bisfosfonianów – leków hamujących resorpcję kości i zwiększających jej masę. Alendronian to pierwszy lek z grupy bisfosfonianów, który uzyskał akceptację FDA w profilaktyce i leczeniu osteoporozy. W Polsce nowatorską metodę pozyskiwania alendronianu sodu, substancji czynnej Ostemaxu 70 comfort produkowanego w Zakładach Farmaceutycznych Polpharma S.A., opracowano w laboratoriach Politechniki Gdańskiej.

Innowacyjna metoda syntezy

Pomysłodawcą przedsięwzięcia i zarazem kierownikiem zespołu badawczego był prof. Janusz Rachoń. Opracowana przez gdańskich uczonych metoda otrzymywania alendronianu sodu okazała się nie tylko tańsza, ale i zdecydowanie bardziej przyjazna środowisku, niż dotychczas stosowane metody.
Jej innowacyjność polega na wytwarzaniu właściwych półproduktów bezpośrednio w mieszaninie reakcyjnej in situ. W znanych dotąd sposobach stosuje się dwa etapy, uprzednio osobno uzyskując półprodukty. Tu dwa etapy połączono w jeden, odpowiednio dobierając warunki reakcji, reagenty oraz ich ilości. W efekcie udało się powiązać dwie kluczowe syntezy tak, że wzajemnie się uzupełniały i zapewniły powodzenie procesu jako całości. Zastosowano również inne niż używane dotychczas rozpuszczalniki. Po zagęszczeniu mieszaniny reakcyjnej otrzymano czysty produkt we właściwej formie krystalograficznej. Próbki produktu końcowego analizowane były za pomocą chromatografii cieczowej i magnetycznego rezonansu jądrowego, co umożliwiło szybką identyfikację półproduktów i produktów reakcji oraz kontrolę wydajności procesu i poziomu zanieczyszczeń, poprzez precyzyjne określenie stopnia przereagowania substratów w mieszaninie reakcyjnej.

Nagroda Gospodarcza Prezydenta

Uruchomienie procesu na skalę produkcyjną odbyło się w Zakładach Farmaceutycznych Polpharma S.A. To tam określono poszczególne parametry procesu i dokonano ich optymalizacji, pozwalającej na przeprowadzenie syntezy alendronianu w sposób najkorzystniejszy pod względem ekonomicznym i technologicznym. Efektem jest udane wdrożenie wynalazku, zastosowanego w produkcji leku na osteoporozę, pod nazwą Ostemax 70 comfort. W czerwcu 2005 r. współpraca Polpharmy i naukowców z zespołu prof. Janusza Rachonia, która zaowocowała opracowaniem nowej metody otrzymywania alendronianu sodu, doczekała się uznania w postaci prestiżowej Nagrody Gospodarczej Prezydenta RP, w kategorii: „Wynalazek w dziedzinie produktu lub technologii”. Produkowany na bazie tej substancji lek, Ostemax 70 comfort, umożliwił wielu chorym stosowanie nowoczesnej i efektywnej terapii osteoporozy.

Wygodny sposób dawkowania

Produkowany przez Polpharmę Ostemax 70 comfort zawiera kwas alendronowy w dawce 70 mg. Stosuje się go doustnie – jedną tabletkę raz w tygodniu. Ten nowoczesny sposób dawkowania pozwala pacjentom cierpiącym na osteoporozę regularnie stosować lek przez wymagany, długi czas leczenia. A jest to szczególnie ważne, ponieważ tylko regularne, stałe przyjmowanie leku według zaleceń lekarza jest warunkiem skutecznej terapii osteoporozy i przeciwdziałaniu jej groźnym powikłaniom. Wskazaniem do stosowania Ostemaxu 70 comfort jest leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie, w celu zmniejszenia ryzyka złamań, w tym złamań kompresyjnych kręgów i kości udowej. Leczenie osteoporozy za jego pomocą uzupełnia się poprzez przyjmowanie dodatkowej ilości wapnia i witaminy D (w diecie lub w przyjmowanych dodatkowo preparatach). Wskazane jest również zaprzestanie palenia oraz regularne ćwiczenia fizyczne.