Opieka farmaceutyczna

29.06.2021

8 minut

Czasem słońce, czasem wiatr... Dlaczego i jak warto dbać o oczy latem?

Skrót informacji

Spacer słoneczną plażą, rejs po wietrznym jeziorze, egzotyczna wycieczka na pustynię. Lato kusi możliwościami. To czas odpoczynku, podróży, słońca i sportów na świeżym powietrzu. To również okres zwiększonego ryzyka wystąpienia licznych chorób oczu.

--- A R T Y K U Ł   S P O N S O R O W A N Y ---

Nawet niegroźne choroby oczu potrafią dawać burzliwe objawy i dolegliwości, które skutecznie potrafią popsuć czas wyczekiwanych wakacji. Latem warto w sposób szczególny zadbać o oczy, aby zapobiegać chorobom oczu. Warto też wiedzieć, jak sobie radzić w przypadku ich wystąpienia. Letnie słońce i wysokie temperatury powietrza wpływają niekorzystnie nie tylko na skórę, ale mają również niekorzystny wpływ na oczy.

Czynnikami ryzyka wystąpienia chorób oczu latem oprócz wysokich temperatur i promieniowania ultrafioletowego są:


  • wiatr,

  • suche powietrze,

  • pył,

  • deszcz,

  • używanie klimatyzacji,

  • chlorowana i słona woda,

  • długotrwała podróż,

  • brak snu,

  • ekspozycja na dym (grill, ognisko).


Najczęstszymi chorobami oczu spotykanymi latem są:

  • zespół suchego oka,

  • zapalenie spojówek (infekcyjne, alergiczne i chemiczne),

  • gradówka,

  • jęczmień,

  • zapalenie brzegu powiek,

  • oparzenie rogówki,

  • urazy i ciała obce.


Dodatkowo należy pamiętać, że przewlekła ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe może zwiększać ryzyko wystąpienia chorób przewlekłych oczu, takich jak zaćma, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, zmiany zwyrodnieniowe spojówki (skrzydlik, tłuszczyk), zmiany nowotworowe skóry powiek oraz nowotworów gałki ocznej, w tym czerniaka naczyniówki.

Zespół suchego oka
U osób cierpiących na zespół suchego oka dochodzi do nasilenia objawów głównie związanych ze zwiększonym parowaniem filmu łzowego. Doprowadza do tego wiatr, ciepłe i suche powietrze oraz zwiększona ekspozycja na światło słoneczne. Latem objawy zespołu suchego oka mogą wystąpić u osób do tej pory zdrowych. Po długiej podróży, szczególnie w klimatyzowanych pojazdach, kiedy ograniczone jest spożywanie płynów, mogą pojawić się zaczerwienienie, pieczenie dyskomfort, uczucie piasku pod powiekami, a nawet niewielkie łzawienie. Z tego powodu każdy powinien zaopatrzyć się w krople nawilżające bez konserwantów, które dłużej utrzymują się na oku, a nie zamazują widzenia (np. Softeye Gel). Takie krople należy stosować regularnie, minimum 2-3 razy, a w czasie podróży nawet częściej.

Zapalenie spojówek
Zapalenie spojówek może być pochodzenia infekcyjnego (bakterie, wirusy, grzyby), alergicznego oraz chemicznego. Latem przebywanie w dużych skupiskach ludzi, korzystanie z zamkniętych zbiorników wodnych, spanie w hotelach, korzystanie ze środków komunikacji, zwiększa ryzyko przenoszenia i zapadalności na infekcyjne zapalenie spojówek. Czasami takie zapalenia mogą przybierać formę epidemii.

Lato to okres nasilonego pylenia traw drzew i innych roślin, których pyłek jest powszechną przyczyną występowania alergicznego zapalenia spojówek.

Do chemicznego zapalenia spojówek latem najczęściej doprowadza kontakt z pyłem, dymem i chlorowaną lub słoną wodą. Nie należy zapominać o możliwości dostania się do oka kosmetyków stosowanych podczas opalania.

Objawami zapalenia spojówek są zaczerwienienie i obrzęk spojówek i powiek, uczucie dyskomfortu, ból, pieczenie swędzenie oraz pojawienie się wydzieliny – ropnej, śluzowej lub wodnistej w worku spojówkowym. W celu uniknięcia zapalenia spojówek należy szczególnie zadbać o higienę osobistą, unikać dzielenia się ręcznikami, pościelą czy kosmetykami.

Nie należy pocierać oczu, ponadto często trzeba myć ręce. Warto również codziennie wykonywać higienę brzegu powiek, aby usunąć wszystkie nagromadzone podczas dnia zanieczyszczenia. Warto zaopatrzyć się na wyjazd w dedykowane do tego celu produkty do higieny powiek, które również mają za zadanie dezynfekować powieki (chusteczki Softeye Blepha). Oczywiście równie ważne jest odpowiednie nawilżenie oczu.

Gdy wystąpią objawy zapalenia spojówek, należy przez kilka dni powstrzymać się od korzystania z basenów oraz unikać dużych skupisk ludzkich, tak aby powstrzymać rozprzestrzenianie się choroby.

W przypadku pojawienia się wydzieliny ropnej lub śluzowo-ropnej należy zgłosić się do okulisty.

Jeżeli dominującym objawem jest swędzenie oczu, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu katar i kichanie, możemy podejrzewać alergiczne zapalenie spojówek. W leczeniu ważne jest częste mycie ciała i włosów, tak aby zmniejszyć kontakt z alergenami. Stosuje się doustne i miejscowe leki przeciwalergiczne (np. Olodon Free). Ulgę przynosi również podawanie schłodzonych kropli nawilżających.

W zapobieganiu chemicznego zapalenia spojówek ważne jest stosowanie mechanicznej ochrony przed dymem i pyłem (okulary ochronne) oraz używanie okularów do pływania.

Należy z dużą ostrożnością nakładać kosmetyki na skórę twarzy i włosów, pamiętając, że w kontakcie z wodą czy potem mogą spływać do oczu.

Zapalenie brzegów powiek, gradówka jęczmień
Zabrudzenie oczu czy częste dotykanie powiek sprzyja nadkażaniu wydzieliny gruczołów powiekowych, co może doprowadzić do przewlekłego zapalenia brzegów powiek, jak również do stanów ostrych jak jęczmień czy gradówka. Choroba może wystąpić w każdym wieku. Latem szczególnie narażone na nią są dzieci (brudne ręce, piaskownica, plaża) oraz nastolatki (cera trądzikowa, używanie kosmetyków, imprezy). Przewlekle zapalenie brzegów powiek objawia się jako zaczerwienienie i pogrubienie brzegów powiek, odkładanie się łusek na rzęsach.

Nieleczone przewlekłe zapalenie brzegów powiek może sprzyjać kolonizacji bakteryjnej i pasożytniczej, co jeszcze dodatkowo nasila objawy i może prowadzić do powikłań ze strony spojówki i rogówki.

W leczeniu i zapobieganiu bardzo ważna jest prawidłowa higiena brzegów powiek, która polega na wstępnym rozgrzaniu powiek suchym ciepłym kompresem (temperatura ok. 40 st. przez 5-10 minut 2 razy dziennie). Ma to na celu upłynnienie i łatwiejszą ewakuację wydzieliny gruczołów powiekowych. Po ogrzaniu w drugim etapie należy usunąć ewakuującą się wydzielinę. W tym celu najlepiej używać gotowych zestawów, które zabezpieczają przed przypadkowym poparzeniem (Softeye Blepha+).

Charakterystyczną cechą jęczmienia i gradówki jest pojawienie się wyczuwalnego zgrubienia w obrębie powieki. Jęczmień jest zmianą bardziej powierzchowną, na szczycie której znajduje się czop ropny. Towarzyszą mu silne dolegliwości bólowe. Gradówka jest zmianą głęboką, bez kontaktu z brzegiem powieki. Daję dyskomfort, z reguły bez silnych dolegliwości bólowych. Leczenie obu stanów jest podobne. Najważniejsze jest stosowanie higieny brzegów powiek, jak przy przewlekłym zapaleniu brzegów powiek (np. Softeye Blepha+). Dodatkowo ważne jest stosowanie antybiotyku w postaci kropli do oczu 4 razy dziennie przez ok. 7 dni.

Przy braku poprawy należy skonsultować się z okulistą.

Gruczoły znajdujące się w brzegach powiek są odpowiedzialne za produkcję warstwy lipidowej filmu łzowego. Każda choroba zapalna zajmująca powieki daje wtórny zespół suchego oka. Nieodłącznym elementem leczenia tych schorzeń jest stosowanie kropli nawilżająco-natłuszczających (np. Softeye Lipid), które stabilizując warstwę lipidową, zapobiegają nadmiernemu parowaniu filmu łzowego. Powrót prawidłowej funkcji wydzielniczej gruczołów powiekowych trwa znacznie dłużej niż aktywne zapalenie. Dlatego krople nawilżające powinny być stosowane przez kilka tygodni po ustąpieniu stanu zapalnego.

Oparzenie fototoksyczne rogówki jest spowodowane nadmierną ekspozycją na światło słoneczne bezpośrednie lub odbite (np. od wody). Objawy to głównie obuoczny silny ból i światłowstręt. Spowodowane są pojawieniem się ubytków w nabłonku rogówki. Niesie to ryzyko nadkażeń bakteryjnych. Typowo objawy występują kilka godzin po ekspozycji na światło (często wybudzają w nocy).

Najważniejszą rolę w zapobieganiu ma stosowanie okularów ochronnych przeciwsłonecznych ze 100% filtrem UV oraz stosowanie nakryć głowy z daszkiem.

W leczeniu stosuje się żele nawilżające (np. Softeye GEL) oraz krople antybakteryjne. Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż 12 godzin pacjent powinien zgłosić się do okulisty.

Do urazu oka może dochodzić w różnych warunkach. Często w wyniku urazu dochodzi do powstania erozji rogówki (popularnie nazywanej zadrapaniem). Głównym objawem jest jednooczny ból i światłowstręt połączony z obniżeniem ostrości wzroku. Każdy uraz należy skonsultować z okulistą. W leczeniu można zastosować krople, które nawilżają, chronią powierzchnię oka oraz zmniejszają ryzyko infekcji bakteryjnej (np. Softeye NET).

WARTO PAMIĘTAĆ:
Aby cieszyć się latem bez problemów z oczami, warto zastosować się do poniższych wskazówek:


  • Stosuj ochronne okulary przeciwsłoneczne ze 100% filtrem UVA i UVB.

  • Zachowaj prawidłową higienę osobistą (włączając codzienną higienę brzegów powiek).

  • Unikaj dotykania i tarcia oczu.

  • Spożywaj dużo płynów.

  • Pamiętaj o regularnym stosowaniu kropli nawilżających oczy.

  • Nigdy nie pływaj w soczewkach kontaktowych, a w przypadku infekcji zaprzestań ich używania na oboje oczu.

  • W trakcie pływania i uprawiania sportów stosuj okulary ochronne.

  • W przypadku nieustępujących objawów koniecznie zgłoś się do okulisty.


Aby bezpiecznie spędzić letni wypoczynek nie zapomnijmy zapakować produktów do higieny powiek, kropli nawilżających, oraz kropli antybakteryjnych, które stosuje się tylko zgodnie z zaleceniami lekarza.

--- R E K L A M A ---


Autor: „lek. med. Monika Łazicka-Gałecka”
specjalista chorób oczu

Inne artykuły tego autora

źródło: Suplement 2021 / „Farmacja Praktyczna”


Poprzedni artykuł

ABC nebulizacji. Część 3: Jak przeprowadzić ją prawidłowo?

Następny artykuł

Co dzieje się ze skórą po ukąszeniu przez owady?

Polecane dla Ciebie

Szkolenia