Maślan sodu w zapobieganiu biegunce podróżnych

W przypadku wystąpienia epizodu biegunki warto pamiętać o maślanie sodu, jako substancji, która działa ochronnie, wspomaga regenerację i odżywia nabłonek jelita. Sól kwasu masłowego może być z dobrym skutkiem stosowana jako wspomagające postępowanie dietetyczne u pacjentów z biegunką^[7].

Biegunka podróżnych

W sezonie wakacyjnym ryzyko wystąpienia biegunek w trakcie podróży wzrasta, szczególnie gdy tak jak obecnie zaobserwować można zwiększoną ilość wycieczek do odległych zakątków na całym świecie. Biegunka podróżnych pojawia się w ciągu roku u około 30-70% osób wybierających zagraniczne hotele na swój wypoczynek, szczególnie jeśli dotyczą krajów o niższym standardzie higienicznym (strefa tropikalna, subtropikalna). Do zakażenia może dojść zarówno w trakcie podróży na wakacje, jak i w wybranym miejscu urlopowym na drodze fekalno-oralnej, np. poprzez spożywanie skażonego pokarmu, wody lub przez brudne ręce.

Za chorobę odpowiadają enteropatogeny, w tym za 80% przypadków bakterie, enterotoksyczne i enteroagregacyjne Escherichia coli^[1].

Kwas masłowy (kwas butanowy -CH3-CH2-CH2-COOH) jest podstawowym materiałem energetycznym dla komórek nabłonka jelitowego, to naturalna substancja, która odżywia i chroni jelito grube, rozpuszcza się w wodzie, przyjmuje formę oleistej cieczy z charakterystycznym nieprzyjemnym zapachem zjełczałego masła. Kwas masłowy powstaje w jelicie grubym podczas fermentacji bakteryjnej niestrawionych wielocukrów. Jest przekazywany ze światła jelita poprzez błonę komórkową do wnętrza kolonocytów, w których jest metabolizowany^[3]. Wykazuje funkcję troficzną, cytoprotekcyjną, działa przeciwzapalnie, immunomodulująco, wpływa na poprawę procesów regeneracyjnych jelit oraz w sposób pośredni odżywia chorych pacjentów^[2].

Korzyści maślanu sodu

Maślan sodu jest solą sodową kwasu masłowego, zachowuje większą stabilność cząsteczkową, charakteryzuje się stałym stanem skupienia oraz mniej uciążliwym zapachem niż kwas masłowy^[4]. Do korzyści, jakie płyną z zastosowania maślanu sodu, można zaliczyć: wzmocnienie ścian jelit, zmniejszenie ryzyka pojawienia się stanów zapalnych, wsparcie układu odpornościowego^[5]. Nowoczesna metoda produkcji, z zastosowaniem mikrootoczkowania w matrycy trójglicerydowej umożliwiła wprowadzenie do leczenia naturalnej, bezpiecznej dla organizmu substancji w formie doustnej. Mikrootoczkowanie zabezpiecza substancję przed całkowitym wykorzystaniem w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Dzięki temu ponad połowa podawanej dawki maślanu dociera do jelita grubego. Sól sodowa kwasu masłowego może być z powodzeniem wykorzystywana w postępowaniu dietetycznym wspomagającym leczenie: chorób czynnościowych jelit (zespół jelita nadwrażliwego), biegunek infekcyjnych, zaparć, bóli brzucha, choroby uchyłkowej, nieswoistej choroby zapalnej jelit, zapalenia jelit po odbytej radioterapii oraz chemioterapii, niedoborów pokarmowych. Może być również stosowany w trakcie oraz po antybiotykoterapii^[6].

Higiena i zachowanie ostrożności

Podstawą w niwelowaniu wystąpienia biegunek podróżnych jest odpowiednia higiena rąk przed jedzeniem oraz unikanie spożywania pokarmów oraz wody z nieznanego nam źródła. Owoce przed spożyciem powinno się dokładnie myć oraz obierać ze skórki. Ważne jest, aby nie jeść surowych warzyw, gotowych sałatek, napojów z dodatkiem lodu. Należy pić wodę butelkowaną, najlepiej spożywać przygotowane na świeżo, gorące posiłki oraz napoje. Choroba najczęściej nie wymaga hospitalizacji, jest krótkotrwała i przebiega w sposób samoograniczający. Leczenie przebiega w warunkach domowych i polega na nawadnianiu chorego pacjenta oraz podawaniu leków. Dobrze jest zastosować jednodniową głodówkę. Warto również pamiętać o wyżej przedstawionym maślanie sodu jako substancji, która działa ochronnie, regenerująco i odżywiająco na nabłonek jelita.

W trakcie biegunek obniża się poziom kwasu masłowego w organizmie. Sól kwasu masłowego może z dobrym skutkiem być stosowana jako postępowanie dietetyczne wspomagające leczenie^[7].