Elementarz diabetyka

W Polsce ponad 2,5 mln osób choruje na cukrzycę. Drugie tyle nie jest świadome swojej choroby. Z roku na rok liczba pacjentów rośnie. Wielu, szczególnie starsze osoby, zagubiło się w skomplikowanym systemie opieki zdrowotnej. Gdzie zatem powinien trafić pacjent z podejrzeniem cukrzycy?

W pierwszej kolejności do lekarza POZ. Następnie przejść poszerzone badania (jeśli taka będzie decyzja lekarza, który oceni stan zdrowia pacjenta) i po zdiagnozowaniu cukrzycy otrzymać skierowanie do poradni diabetologicznej. Pamiętajmy, że na samym początku to lekarz POZ, a nie urzędnik NFZ wyznacza sposób leczenia.
Czy opiekę nad cukrzykiem może sprawować lekarz POZ, czy tylko diabetolog?

Jeżeli lekarz pierwszego kontaktu ma taką wiedzę, że z powodzeniem poprowadzi swojego pacjenta, to będąc w kontakcie z diabetologiem, do którego skieruje chorego, może podjąć się takiej opieki. W większości przypadków albo odsyła pacjenta do wspomnianego diabetologa i ten po ustawieniu leczenia może wrócić do swojego rodzinnego lekarza, albo dana osoba jest już pod stałą opieką specjalisty.
Ile razy w miesiącu pacjent powinien spotykać się z lekarzem?

W podstawowej opiece zdrowotnej nie rzadziej niż jeden raz w ciągu trzech miesięcy. Wiąże się to z poszerzonymi badaniami diagnostycznymi. W 2008 r., w celu poprawy skuteczności leczenia pacjentów chorych na cukrzycę, NFZ wprowadził Kompleksową Ambulatoryjną Opiekę Specjalistyczną (KAOS) nad pacjentem z cukrzycą. Wskazaniami do objęcia tym rodzajem opieki są: cukrzyca typu 1, cukrzyca u dzieci i młodzieży do 21. roku życia, cukrzyca typu 2 leczona co najmniej trzema wstrzyknięciami insuliny, wymagająca intensywnego monitorowania i zmiany insulinoterapii, połączonego z wlewami dożylnymi oraz cukrzyca ciężarnych. Kwalifikacja do objęcia KAOS odbywa się w ramach porady specjalistycznej w poradniach diabetologicznych. Osoba chora na cukrzycę składa w ww. poradni deklarację wyboru. W ramach kontraktu z NFZ lekarz diabetolog zobowiązany jest do udzielenia średnio od 4 (w przypadku pacjenta z cukrzycą typu 2) do 12 (w przypadku pacjenta z cukrzycą typu 1) porad rocznie. W ramach kompleksowej opieki nad pacjentem z cukrzycą zakłada się następujący schemat postępowania:

– pacjenci z cukrzycą typu 1: średnio 8-12 porad rocznie, udzielanych co 4-6 tygodni,
– dzieci i młodzież z cukrzycą: średnio 6-12 porad rocznie, udzielanych co 4-8 tygodni, wg potrzeb pacjenta,
– pacjenci z cukrzycą typu 2: średnio 4 porady w roku, realizowane w odstępach 3-miesięcznych.
Jakie badania ma obowiązek zlecić lekarz pacjentowi z cukrzycą w ramach kontraktu z NFZ?

W trakcie rocznej opieki lekarz zobowiązany jest zlecić (zgodne z załącznikiem nr 3 część c do Zarządzenia nr 29/2011/ DSOZ Prezesa NFZ z dn. 14 czerwca 2011 r.) badania ujęte w ramce (patrz str. 20). W ramach realizacji KAOS konieczne jest również zapewnienie konsultacji okulistycznych, kardiologicznych, neurologicznych wynikających z opisanego wyżej planu opieki, a w przypadku wskazań medycznych także chirurgicznych. Pamiętajmy, że pacjent ma wykonywane odpowiednie badania z taką częstotliwością, z jaką zleci je lekarz. Ale ma też prawo się ich domagać!
Czy Fundusz finansuje pompy insulinowe?

Dzieciom i młodzieży do 18. r.ż., młodzieży w przedziale wiekowym 18-26 oraz kobietom w ciąży refundujemy zestawy infuzyjne, tzw. wkłucia do osobistych pomp insulinowych, co najmniej 10 sztuk, do limitu 300 zł na miesiąc. Zlecenie może wydać w przypadku dzieci i młodzieży do 26. r.ż.: lekarz chorób wewnętrznych, lekarz pediatra oraz diabetolog, a w przypadku kobiet w ciąży – diabetolog lub ginekolog-położnik. Zlecenie musi być potwierdzone przez NFZ. Zlecenia na zestawy infuzyjne do pomp insulinowych potwierdzane są na bieżąco. Osobiste pompy insulinowe są refundowane przez NFZ dzieciom do 18. r.ż. Zlecenie wystawia lekarz diabetolog. On wie, jakie parametry medyczne powinien spełnić pacjent, aby otrzymać pompę.
Ile pasków do pomiaru poziomu cukru może refundować NFZ?

Na recepcie może być zapisanych do stu pasków jednorazowo. W gestii lekarza jest ile pacjent dostanie pasków na miesiąc. Zdarza się, że inny glukometr pacjent ma w pracy, a jeszcze inny w domu. Zarówno na jeden, jak i na drugi otrzyma refundację pasków – pod warunkiem spełnienia wymaganej ilości na jednej recepcie.
Czy w przypadku odmowy badań pacjent może interweniować u Rzecznika Praw Pacjenta?

W pierwszej kolejności należy złożyć skargę do dyrektora poradni. Jeśli otrzymana odpowiedź nie satysfakcjonuje pacjenta, może on złożyć pisemną skargę do właściwego oddziału Funduszu, do Sekcji Skarg i Wniosków. NFZ natychmiast podejmuje działania wyjaśniające, czy w odniesieniu do danego pacjenta nie zostały złamane warunki umowy z Funduszem. Od wejścia w życie Ustawy o rzeczniku praw pacjenta i prawach pacjenta, w oddziałach Funduszu zostały zlikwidowane stanowiska Rzeczników Praw Pacjenta. Rzecznik jest teraz jeden, w Warszawie i tam można kierować wszelkie sprawy związane z prawami pacjentów. Aktualnie Rzecznikiem Praw Pacjenta jest pani Krystyna Kozłowska.
Czy cukrzycy mogą korzystać z leczenia sanatoryjnego?

Oczywiście, że tak. Mamy nawet taki profil leczenia w sanatoriach. A zatem nasz chory może korzystać w pełni ze świadczeń uzdrowiskowych. Musi zapytać się swojego lekarza prowadzącego, lekarza POZ lub innego lekarza ubezpieczenia zdrowotnego o tę formę leczenia. Jeśli medyk uzna, że stan zdrowia pacjenta wymaga pobytu w sanatorium, wypisze stosowne skierowanie, które prześle do oddziału NFZ. Czasami pacjenci sami dostarczają nam dokumenty. Następnie wniosek ten jest oceniany przez lekarza balneologa – pracownika Funduszu, który na podstawie wpisanego w poradni schorzenia określa formę, miejsce i czas leczenia. Ta informacja zostanie przesłana pacjentowi.