Nowe spojrzenie na trądzik zwyczajny

Poniżej zostaną przedstawione opcje terapeutyczne z wykorzystaniem leków miejscowych. Podstawową zasadą terapii jest systematyczność. Ważne jest, by pacjent stosował zalecone preparaty na całą powierzchnię dotkniętą chorobą, a nie wybiórczo na istniejące już wykwity. Mikrozaskórniki często nie są widoczne „gołym” okiem, a to one stanowią podstawę wszystkich zmian w trądziku. Preparaty zewnętrzne mogą być stosowane w monoterapii (retinoidy, nadtlenek benzoilu i kwas azelainowy) w trądziku zaskórnikowym i zaskórnikowo-grudkowym. Antybiotyki nie powinny być stosowane w monoterapii z uwagi na ryzyko powstania lekooporności. Ponadto leczenie miejscowe ma również zastosowanie jako uzupełnienie terapii ogólnej, a także w terapii podtrzymującej.

Retinoidy stosowane zewnętrznie wykazują działanie keratolityczne, przeciwzaskórnikowe i przeciwzapalne. Z uwagi na działanie drażniące, zwłaszcza na początku terapii, aplikacja powinna odbywać się raz dziennie na suchą skórę początkowo co 3. dzień, stopniowo zwiększając częstotliwość aplikacji, tak by w 3. tygodniu stosować codziennie (patrz tabela).

W przeciwieństwie do retinoidów, nadtlenek benzoilu (BPO) cechuje się także działaniem przeciwbakteryjnym. Co więcej, jego stosowanie nie prowadzi do wytworzenia lekooporności. Może być aplikowany 1-2 razy dziennie. Należy pamiętać, że wywołuje rumień, złuszczanie i pieczenie zatem początkowo zaleca się rzadszą aplikację.

Interesującą substancją jest kwas azelainowy, który wykazuje zarówno działanie keratolityczne, przeciwzaskórnikowe, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, a także przeciwłojotokowe i tak jak nadtlenek benzoilu nie prowadzi do powstania lekooporności. Ponadto hamuje melanogenezę, co zostało wykorzystane w leczeniu przebarwień w tym potrądzikowych. Może być stosowany 2 razy dziennie.

W terapii miejscowej wykorzystywane są także antybiotyki do stosowania zewnętrznego – klindamycyna, erytromycyna i cykliczny węglan erytromycyny. Polskie Towarzystwo Dermatologiczne nie zaleca monoterapii antybiotykami miejscowymi. Wskazane jest prowadzenie leczenia skojarzonego, co zwiększa skuteczność. Możliwe opcje terapeutyczne obejmują terapię naprzemienną różnymi lekami, stosowanie różnych preparatów o różnej porze dnia lub preparatów łączonych. Wykazano, że stosowanie preparatów łączonych daje większą skuteczność niż stosowanie ich z osobna. Polecane są zwłaszcza połączenia BPO z antybiotykiem lub retinoidem.

Istotne jest również, by po zakończeniu leczenia aktywnych zmian trądzikowych prowadzić terapię podtrzymującą, która ma za zadanie zapobiec powstawaniu mikrozaskórników, a więc prekursorów zmian trądzikowych. Ważną rolę w terapii odgrywa także właściwa pielęgnacja skóry. Odpowiednio dobrane dermokosmetyki zapewniają odpowiednie pH skórze, będą łagodzić i nawilżać, a także działać wspomagająco, wykazując działanie przeciwłojotokowe i przeciwzaskórnikowe.

Piśmiennictwo:
1. „Praktyka Dermatologiczna” pod redakcją Andrzeja Kaszuby i Joanny Maj, Poznań 2016
2. Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie. Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Jacek Szepietowski, Monika Kapińska-Mrowiecka, Andrzej Kaszuba, Andrzej Langner, Waldemar Placek, Hanna Wolska, Łukasz Matusiak. Przegl. Dermatol. 2012, 99, 649-673

Strony: 1 2