Opieka farmaceutyczna
Mięta – zioło miesiąca
7 minut
Zioła towarzyszą człowiekowi od początku historii – każda cywilizacja miała swój sprawdzony zestaw roślin jadalnych i leczniczych. Na przykład chińska medycyna, której tradycje sięgają 5000 lat, zakłada, że przyroda kryje w sobie lekarstwo na każdą chorobę. W Europie przez stulecia wiedza o leczniczych właściwościach roślin rozwijała się głównie w zakonach. Jej bazą były księgi z recepturami Greków, Rzymian i Arabów oraz zioła i rośliny uprawiane w klasztornych ogrodach. Warto pamiętać, że większość leków syntetycznych ma mniej niż 100 lat. Jeden z najstarszych leków – kwas ASA, otrzymano w 1899 r. Przedtem korzystano z kory wierzbowej.
Od rośliny do leku
Surowce do produkcji leków roślinnych pochodzą z kontrolowanych plantacji, a Polska jest jednym z największych producentów ziół. Najwięcej uprawia się rumianku, mięty, waleriany i ostropestu, niewiele mniej tymianku, dziurawca i wiesiołka. Monitorowane są procesy ich transportu, magazynowania, wytwarzania i dystrybucji gotowych produktów. W fabryce farmaceutycznej obowiązują procedury HACCP (System Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontrolnych), GMP (Dobra Praktyka Wytwarzania w Przemyśle Farmaceutycznym), kontrola jakości od surowców do produktu końcowego. Bezpieczeństwo stosowania leków roślinnych wynika nie tylko z tysiącletnich doświadczeń ludzkości, ale też z nowoczesnych procedur ich wytwarzania. Nowe leki są standaryzowane na zawartość substancji czynnych. Skuteczność leków roślinnych potwierdzają badania kliniczne, prowadzone w różnych ośrodkach według jednolitego protokołu, na odpowiednio dużej grupie pacjentów, randomizowane, z użyciem placebo i ślepej próby. Proces udowadniania efektów leczniczych trwa i jest w różnym stopniu zaawansowany.
Lecznicze działanie mięty
Mięta jest szeroko uprawiana i od dawna bardzo popularna. Miętę znali starożytni Egipcjanie 1000 lat p.n.e. Rzymianie stosowali ją do aromatyzowania napojów. Głównym składnikiem czynnym jest olejek miętowy. Dominującym związkiem w olejku jest mentol, ale są też estry mentolu, menton i liczne związki terpenowe. W liściach mięty są również flawonoidy i kwasy fenolowe. Dowiedziono, że mentol blokując kanały wapniowe przeciwdziała skurczom mięśni gładkich przewodu pokarmowego. Stąd wynika działanie rozkurczowe olejku, nalewki i kropli miętowych, a także naparu z liści. Olejek miętowy pobudza wydzielanie żółci, ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów, działa też bakteriobójczo.
Napar czy krople
Jako środek rozkurczający w zaburzeniach trawienia poleca się napar z 1-3 g liści mięty (3-6 g na dobę) lub krople miętowe (5-15 g). Wygodniej jest stosować gotowe porcje mięty w torebkach do zaparzania. Cenne związki polifenolowe z liści mięty dobrze rozpuszczają się w wodzie. Jedna torebka herbaty miętowej zaparzonej w gorącej wodzie dostarcza 182 mg polifenoli, w tym dużo kwasu rozmarynowego.
Badania potwierdzają lecznicze działanie mięty
W badaniach na zwierzętach potwierdzono działanie rozkurczające na mięśnie przewodu pokarmowego. Badania kliniczne z zastosowanie olejku miętowego dotyczyły głównie leczenia zespołu jelita drażliwego. Meta-analiza 8 kontrolowanych programów terapeutycznych z udziałem 295 chorych pozwoliła na stwierdzenie, że po 2-6 tygodniach leczenia nastąpiła statystycznie istotna poprawa, a objawy niepożądane były dość łagodne (zgaga, pieczenie). W badaniach in vitro, na komórkach, pokazano, że ekstrakty z liści mięty mają dużą aktywność antyoksydacyjną, działają przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwnowotworowo. W 2001 r. ogłoszono raport dotyczący bezpieczeństwa stosowania olejku miętowego. Nie są znane niekorzystne reakcje na herbatę miętową, chociaż zalecano ostrożność u pacjentów z refluksem, nadkwaśnością i w przypadku kamieni nerkowych.
Inne zastosowanie mięty:
- napar z mięty lub olejek można stosować do płukania gardła i dziąseł,
- inhalacje: 3-4 krople olejku na gorącą wodę pomagają przy katarze,
- olejek stosowany zewnętrznie działa przeciwbólowo i przeciwświądowo, dzięki obecności mentolu powstaje przyjemne uczucie chłodu.
Ciekawostki
Katastrofa w Japonii i wzrost skażenia izotopami promieniotwórczymi spowodowały duże zainteresowanie radioprotekcją. W 2010 r. wykazano, że podawanie ekstraktu z Mentha piperita chroniło myszy przed skutkami promieniowania Y, zmniejszając śmiertelność. Radioprotekcyjne działanie mięty to wynik właściwości antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych i antymutagennych związków występujących w mięcie.
MIĘTA FIX z Zielnika Aptecznego
Stosuje się w celu złagodzenia zaburzeń trawienia takich jak niestrawność i wzdęcie. Zioła do zaparzania, w saszetkach. Produkt leczniczy wydawany bez recepty.
Skład: 1 saszetka zawiera 2,0 g liścia mięty pieprzowej. 1 saszetkę mięty zalać 1/2 szklanki wrzącej wody, naparzać pod przykryciem przez ok. 10 minut. Dzieci 4-12 lat: pić 2 razy dziennie po ½ szklanki naparu. Dzieci 12-16 lat: pić 2-3 razy dziennie po ½ szklanki naparu. Dorośli i młodzież od 16 roku życia: pić 3 razy dziennie po ½ szklanki naparu. Pić zawsze świeżo przygotowany napar. W przypadku nieustąpienia objawów w ciągu 2 tygodni od momentu rozpoczęcia stosowania produktu leczniczego lub ich nasilenia, należy skonsultować się z lekarzem lub innym wykwalifikowanym pracownikiem służby zdrowia.
Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na liść mięty pieprzowej lub mentol.
Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania: Pacjenci z refluksem żołądkowo- przełykowym powinni unikać stosowania liścia mięty ze względu na możliwość nasilenia się zgagi. Osoby z kamicą żółciową i innymi schorzeniami dróg żółciowych powinni
zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leku. Nie zaleca się stosowania produktu u dzieci poniżej 4 lat ze względu na brak wystarczających danych. Jeśli objawy nasilają się podczas stosowania produktu leczniczego należy skonsultować się z lekarzem.
Działania niepożądane: W przypadku zastosowania u osób z refluksem żołądkowo-przełykowym stan może ulec zaostrzeniu i nasilić się zgaga.
Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: IL-2749/LN
Podmiot odpowiedzialny: Herbapol-Lublin S.A. ul. Diamentowa 25, 20-471 Lublin.