Opieka farmaceutyczna
Kazeina, laktoza i gluten – fakty i mity
7 minut
Badania wskazują, że ryzyko zachorowania na celiakię jest większe u pacjentów z innymi chorobami autoimmunologicznymi, w tym chorobami autoimmunologicznymi tarczycy (choroba Hashimoto, choroba Gravesa i Basedowa). W przypadku choroby Hashimoto częstość występowania celiakii ocenia się na około 6%. Z tego też względu przed wprowadzeniem diety bezglutenowej u osób cierpiących na chorobę Hashimoto, w pierwszej kolejności warte rozważenia jest wykonanie odpowiednich testów diagnostycznych, w kierunku potwierdzenia lub wykluczenia celiakii. Wyniki badań potwierdzające współwystępowanie choroby trzewnej są podstawą eliminacji glutenu z diety.
Kolejnym napiętnowanym składnikiem diety jest białko mleka krowiego kazeina, a w szczególności jej frakcja beta (ß kazeina). Obecnie w mleku krowim najczęstszymi wariantami genetycznymi ß kazeiny jest wariant A1 i A2. Wariant A1 różni się od wariantu A2 aminokwasem w pozycji 67 sekwencji aminokwasowej.
W ß kazeinie A1 znajduje się aminokwas histydyna, a w A2 prolina. Zauważono, że podczas hydrolizy mleka krowiego zawierającego wariant A1 ß kazeiny produkcja aktywnego peptydu ß kazomorfiny (BCM-7) jest blisko 4 razy wyższa w porównaniu do wariantu A2 tego białka.[5] Badania sugerują, że należąca do grupy opioidów beta-kazomorfina 7 (BCM7) może być czynnikiem prowadzącym do rozwoju niektórych schorzeń o podłożu autoimmunologicznym, ale nie zostało to potwierdzone wystarczającą liczbą doniesień naukowych. Z drugiej strony najnowsze doniesienia wskazują, że dzieci które spożywają mniej mleka krowiego są niższe w porównaniu do rówieśników, którzy znacznie częściej sięgają po mleko. Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, że kazeina jest najbardziej przydatnym materiałem budulcowym do syntezy hemoglobiny i białek osocza krwi.
Następnym składnikiem mleka cieszącym się złą sławą jest laktoza. Jest ona disacharydem złożonym z dwóch cząsteczek D-galaktozy i D-glukozy połączonych wiązaniem ß-1,4-glikozydowym. W postaci złożonej laktoza nie może być bezpośrednio wykorzystana przez organizm i pod wpływem działania enzymu laktazy ulega rozłożeniu do przyswajalnych monosacharydów (galaktozy i glukozy). Najczęściej u osób z nietolerancją laktozy zaleca się wyeliminowanie z diety mleka i przetworów mlecznych, co przy nieodpowiednio skomponowanej diecie, z czasem może prowadzić do pojawienia się zaburzeń mineralizacji kośćca. Istnieją dowody, że częstość niedoboru laktazy narasta wraz z wiekiem. Osobom z nietolerancją laktozy zaleca się spożywanie fermentowanych produktów mlecznych (jogurty, kefiry). Mając na uwadze wyniki przeprowadzonych testów oddechowych ustalono jednak, że jednorazowa dawka mlecznych napojów fermentowanych w przypadku osób z deficytem laktazy zdecydowanie nie powinna przekraczać 100 ml.[6]