Opieka farmaceutyczna
Kamica nerkowa – wskazówki dla farmaceuty
7 minut
Zablokowanie nerki przez duży kamień, który nie rokuje spontanicznego wydalenia, może w dłuższym okresie czasu doprowadzić do upośledzenia funkcji wydzielniczej nerki, doprowadzając do jej afunkcji i w konsekwencji konieczności usunięcia organu. Dolegliwości bólowe wynikające z zablokowania nerki ustępują w momencie obniżenia jej funkcji wydzielniczej (hypofunkcji nerki), prowadząc do powstania przewlekłego wodonercza i stopniowej destrukcji miąższu nerki. W przypadku takiego wodonercza może dojść do infekcji moczu w zablokowanej nerce, co prowadzi do stanu septycznego (objawiającego się najczęściej wysoką gorączką). W takiej sytuacji niezbędne jest natychmiastowe odbarczenie nerki przetoką nerkową w najbliższym oddziale urologicznym.
W przypadku kolki nerkowej można zaproponować pacjentowi dodatkowe wsparcie farmakologiczne. Najskuteczniejsze są niesterydowe leki przeciwzapalne. Udowodniono ich lepszy efekt przeciwbólowy w porównaniu do opioidów. Dodatkowo powinny zostać podane leki rozkurczowe, ewentualnie przeciwgorączkowe. Można rozważyć stosowanie alfa-blokerów używanych w terapii łagodnego rozrostu stercza. Ważne jest wspomaganie diurezy poprzez spożywanie odpowiedniej ilości płynów (ok. 2 l), małymi porcjami. Pacjent nie musi leżeć w łóżku, wręcz wskazany jest ruch. Istotne jest dopilnowanie dalszej diagnostyki ze względu na duże ryzyko nawrotu (nawet jeżeli pacjent samoistnie wydali złóg).
Podstawą diagnostyki są: USG nerek, RTG przeglądowe jamy brzusznej, badanie ogólne moczu, poziomu kreatyniny w surowicy. W dalszej kolejności tomografia komputerowa bez kontrastu. Głównymi zasadami profilaktyki kamicy nerkowej są: spożywanie płynów na poziomie 2-2,5 l/dobę z zachowaniem diurezy na poziomie 2 l, dieta bogata w warzywa ze zmniejszoną ilością białka do 0,8-1,0 g/kg m.c./dobę. Ilość wapnia w diecie nie powinna przekraczać 1,2 g/dobę. Utrzymanie prawidłowej masy ciała, jak i uzupełnianie płynów podczas ćwiczeń bądź w upalne dni jest również istotne W przypadku wydalenia złogu można zbadać, z czego zbudowany jest kamień i na podstawie wyniku dobrać odpowiednią dietę.
Leki ziołowe mają działanie wspomagające, moczopędne, odkażające i są skuteczne jedynie dla drobnych złogów. W przypadku drobnych złogów, tzw. „piasku nerkowego” można zastosować leki działające rozkurczowo i moczopędnie dostępne bez recepty. Leki te nie są skuteczne w przypadku większych kamieni, powinno stosować się je 30 min. przed posiłkiem. Nie należy stosować ich u dzieci, kobiet w ciąży oraz kobiet karmiących.