Opieka farmaceutyczna
Dieta w anemii
7 minut
Jest kilka podstawowych zaleceń dotyczących profilaktyki i leczenia dietetycznego anemii. Wbrew obiegowym opiniom nie ma konieczności spożywania dużej ilości mięsa czy produktów pochodzenia zwierzęcego, chociaż prawdą jest, że zawierają one lepiej przyswajalne żelazo hemowe. Warto pamiętać, że z produktów roślinnych organizm pobiera żelazo w mniejszym stopniu, mimo że czasem jest go tam znacznie większa ilość. Jednak wegetarianie także mogą czerpać wystarczającą ilość tego pierwiastka z diety. Do najlepszych źródeł żelaza należy: mięso (dzik, królik, cielęcina), podroby (wątroba, nerki, płuca), śledzie, makrela, sardynki, suche nasiona roślin strączkowych (groch, fasola, soja, ciecierzyca), drożdże, żółtko jaja, suszone owoce (morele, śliwki, rodzynki), nasiona sezamu, dyni i słonecznika, orzechy laskowe, prawdziwe kakao (gorzkie), melasa z trzciny cukrowej, natka pietruszki, szczypiorek, czosnek, jarmuż, kasza jaglana, amarantus. Także przyprawy – np. kozieradka i kmin. Do menu warto też włączyć buraki. Mimo że nie obfitują w żelazo, są świetnym źródłem antocyjanów – związków o charakterze antyoksydacyjnym, które wspomagają przyswajanie tlenu przez komórki. Doskonale więc wspomaga kondycję naszego systemu krwiotwórczego. Szpinak, który często kojarzony jest ze „skarbnicą żelaza”, wbrew pozorom ma go całkiem niewiele. Do tego występuje w towarzystwie kwasu szczawiowego, który utrudnia jego przyswajanie. Jednak jest bogaty w kwas foliowy, który wspomaga wchłanianie żelaza. Dlatego nie warto go całkowicie wyłączać z diety.
Jeśli już zgromadzimy produkty bogate w ten pierwiastek, warto wiedzieć, jak skomponować posiłek, aby maksymalnie wykorzystać zawarte w produktach żelazo. Odpowiednio przygotowując i łącząc produkty, możemy zwiększyć przyswajanie żelaza nawet trzykrotnie. Popełniając nawet mały błąd zaprzepaścimy nasze starania. Długie gotowanie warzyw w dużej ilości wody powoduje zmniejszenie zawartości żelaza o ok. 20%. Dlatego, jeśli to tylko możliwe, gotujmy warzywa jak najkrócej i optymalnie na parze, tak aby ograniczyć kontakt produktu z wodą, do której przechodzą minerały.
Do składników wspomagających przyswajanie żelaza należą: witamina C (co ciekawe, badania pokazują, że w przypadku anemii często nie ma konieczności suplementowania żelaza, a wystarczy jedynie zwiększyć spożycie witaminy C), soki owocowe (dzięki niskiemu pH), białko mięs (ze względu na zawartość lizyny, cysteiny, histaminy) oraz cukier mleczny – laktoza (nie warto jednak przesadzać z ilością mleka w diecie, bo kazeina utrudnia wchłanianie żelaza!). Idealnym połączeniem jest więc: kanapka z wędliną i szklanka soku, sałatka warzywna albo jajecznica ze szczypiorkiem.
Do prawidłowego uwalniania żelaza z zasobów zmagazynowanych w wątrobie i śledzionie potrzebna jest także miedź. Do dobrych źródeł tego pierwiastka należą: orzechy, podroby, grube kasze oraz mięso, czyli produkty obfitujące także w żelazo.