Nauka
Antybiotykooporność – globalne zagrożenie XXI wieku
7 minut
Wobec światowego zagrożenia niezbędne jest opracowywanie nowych metod zwalczania antybiotykoopornych bakterii. W związku z tym Brytyjczycy przeznaczyli 10 mln funtów na nagrodę Longitude za opracowanie opłacalnego, dokładnego, szybkiego i łatwego w użyciu testu mikrobiologicznego, który umożliwi szybki wybór właściwego antybiotyku i podanie go w odpowiednim czasie.
Międzynarodowy problem
Antybiotykooporność to jeden z głównych problemów zdrowia publicznego XXI w. o znaczeniu globalnym. Prowadzi nie tylko do wysokich kosztów leczenia (w Europie wynoszą one ok. 1,5 mln. euro rocznie) czy długotrwałych hospitalizacji, ale również do zwiększonej śmiertelności. Pomimo tego, że leki przeciwbakteryjne powinny być wydawane tylko na podstawie recepty lekarskiej – zgodnie z zaleceniami Europejskiej Agencji do Spraw Leków oraz Światowej Organizacji Zdrowia, to istnieją miejsca, gdzie jest inaczej (np. Ukraina, Gruzja).
W takich krajach zjawisko antybiotykooporności jest dużo większe. Podobnie sytuacja wygląda w krajach, w których brak jest standardowych wytycznych dotyczących leczenia antybiotykami, dlatego leki te są zbyt często ordynowane pacjentom. Spośród państw członkowskich Unii Europejskiej najwięcej antybiotyków stosuje się w Grecji i na Cyprze, zaś najmniej w Holandii. Polska plasuje się na 12. miejscu, a oporność na antybiotyki jest w naszym kraju poważnym problemem medycznym i ekonomicznym.
Problem zwalczania antybiotykooporności został omówiony podczas konferencji biura ONZ w 2016 r., której uczestnicy sygnalizowali, że „sprawa ta wymaga rozwiązań na najwyższych szczeblach politycznych”. Zagrożenie to było również tematem spotkań szczytu G20 i Zgromadzenia Generalnego Narodów Zjednoczonych w 2016 r.
Niepokojące dane
Zgodnie z raportem WHO zakażenia szpitalne wywołane przez szczepy wielooporne w Europie są przyczyną 25 000 zgonów rocznie. Szacuje się, że MRSA powoduje od 11 do 18 tys. zgonów w USA rocznie. Z raportu wykonanego na zlecenie Rządu Wielkiej Brytanii, opublikowanego w 2016 r. wynika, że w skali globalnej, w ciągu roku umiera 700 000 osób z powodu zakażeń wywołanych przez antybiotykooporne bakterie. Według raportu Europejskiego Stowarzyszenia Mikrobiologii Klinicznej i Chorób Zakaźnych do 2025 r. liczba zgonów w Europie, spowodowanych szczepami antybiotykoopornymi wyniesie ok. 1 mln. Przypuszcza się, że do 2050 r. liczba zgonów w wymiarze globalnym wzrośnie do 10 mln rocznie.
Co dalej?
Dzięki odkryciu Aleksandra Fleminga ludzkość zapomniała o przerażającym widmie wielkich epidemii przetaczających się przez Europę i zbierających śmiertelne żniwo. Na przestrzeni lat antybiotyki uratowały od śmierci niezliczone rzesze istnień. Czy kolejne pokolenia również będą zawdzięczać tym lekom tak wiele? W dużej mierze zależy to od nas – farmaceutów pracujących w aptekach. Niech nasza praca nie ogranicza się jedynie do właściwego wydania leku i zalecenia tzw. osłony!