Anafilaksja – zasady podawania adrenaliny

 5 minut

autorka: dr n. farm. Arleta Matschay
Pracownia Farmacji Praktycznej, Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku, Wydział Farmaceutyczny, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Pacjenci, u których kiedykolwiek wystąpił już wstrząs, powinni eliminować skutecznie swoją ekspozycję na czynniki wywołujące anafilaksję. Jednocześnie muszą być świadomi wystąpienia powtórnej reakcji. Nie można niestety przewidzieć nasilenia w jej przebiegu. Warto również mieć na uwadze fakt, że zdarzają się sytuacje tzw. wstrząsu idiopatycznego, których przyczyna jest nierozpoznana. Należy być też świadomym, że w każdej chwili po kontakcie z alergenem może wystąpić stan anafilaksji, mimo iż wcześniej nigdy nie miał miejsca.

Co zatem może być czynnikiem alergizującym? Są to np. niektóre leki (NLPZ, antybiotyki, cytostatyki, insulina), pokarmy (orzeszki ziemne, laskowe, skorupiaki, cytrusy, mleko, ryby, środki konserwujące żywność), szczepionki (przeciwwirusowe, surowice), alergeny wziewne (sierść kota, konia, psa, pyłki traw, chwastów, drzew, kurz, lateks) bądź inne czynniki niealergiczne, np. w wyniku reakcji organizmu na zimno, stres bądź wysiłek fizyczny. Obawiamy się także wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego szczególnie w okresie letnim po ukąszeniu przez owady błonkoskrzydłe (pszczoły, osy, szerszenie, mrówki), gdyż ich jad stanowi istotny czynnik alergizujący. Nieudzielenie na czas pomocy w przypadku wystąpienia niedrożności dróg oddechowych towarzyszącej anafilaksji lub nieodwracalnego wstrząsu może doprowadzić do zgonu pacjenta. Po ekspozycji na czynnik powodujący reakcję anafilaktyczną zaledwie w kilka sekund lub minut może dojść do objawów o różnym stopniu nasilenia, które mogą też ustępować samoistnie, ale mogą także nawracać (nawet po 72 godzinach od pierwszej reakcji). Objawy wstrząsu anafilaktycznego poprzedzone są zazwyczaj pojawiającymi się zmianami skórnymi w postaci np. wysypki/pokrzywki. Ponadto charakterystycznymi objawami wstrząsu są: ze strony układu nerwowego – uczucie osłabienia, dezorientacja, niepokój, z układu pokarmowego – wymioty, nudności, biegunka, z układu krążenia – niemiarowość pracy serca, kołatanie, z układu oddechowego – kaszel, duszności, świst przy wdechu, kichanie i wyciek z nosa, obrzęk gardła, a także łzawienie i obrzęk oczu czy obrzęk języka.

Strony: 1 2