Czym jest, wie każda gospodyni – mokrą, gumowatą, niedopieczoną masą, która sprawia, że ciasto nadaje się do wyrzucenia (choć są amatorzy zakalca, którzy łakomstwo przypłacają zwykle bólem brzucha). Natomiast nikt właściwie nie wie, skąd się bierze. Wśród forumowiczek-amatorek pieczenia krążą opowieści o tym, że ich babcie na zakalec mówiły „zakarec”, nie precyzując jednak spraw winy i kary. Przeważa jednak opinia, że zakalec powstaje wtedy, gdy temperatura pieczenia lub jego czas są niewłaściwie ustawione.
Dla różnych ciast te współczynniki powinny wyglądać następująco:
– ciasto francuskie: temperatura 250 stopni, czas pieczenia 15-30 minut,
– ciasto kruche: temperatura 180-200 stopni, czas pieczenia 20-30 minut. Zasada jest taka: jeśli ciasto zawiera tłuszcz, temperatura powinna być wyższa,
– biszkopt: temperatura 180 stopni, czas pieczenia 15-30 minut. Uwaga! Ciasto włożyć do piekarnika rozgrzanego do 160 stopni, po piętnastu minutach podwyższyć, wtedy też można włączyć termoobieg. Przez pierwszy kwadrans w żadnym wypadku nie otwierać piekarnika. Po skończeniu pieczenia zostawić na kilka minut ciasto w piekarniku, żeby „doszło”.
Pamiętajmy, że powyższe parametry podane zostały w przybliżeniu, każdy piekarnik działa bowiem inaczej, np. elektryczny piecze wolniej niż gazowy. Należy metodą prób i błędów dojść do optymalnych ustawień – weź pod uwagę wielkość ciasta i jego grubość. Wkładaj je do porządnie nagrzanego piekarnika. Jeśli będzie za bardzo przypiekało się na wierzchu, przykryj folią aluminiową.
– nie zwijaj go zbyt ściśle,
– jeśli układasz na nim owoce, posmaruj rozbitym białkiem lub posyp płatkami ryżowymi.
Ciasto kruche:
– przed pieczeniem ciasto ugniecione w kulkę włóż na 30-60 minut do lodówki,
– jeśli robisz placek z owocami, posmaruj ciasto ubitym białkiem i oprósz mąką – to superpatent na uniknięcie zakalca. Jeżeli natomiast przygotowujesz sernik na kruchym cieście, najpierw lekko je podpiecz, a do masy serowej dodaj odrobinę proszku do pieczenia,
– masło, które dodajesz do ciasta musi być mocno schłodzone.
Biszkopt:
– blaty biszkoptowe pod ciasta z owocami należy posypać okruszkami z herbatników, wtedy nie zmiękną,
– ciasta biszkoptowego nie należy mieszać mikserem! Wtedy „ucieknie” z niego powietrze i zrobi się zakalec.
– najlepiej użyć mąki pszennej lub pszennej zmieszanej pół na pół z ziemniaczaną, w innym wypadku może być porażka. Mąkę należy koniecznie przesiać!
W razie awarii...
A jeśli mimo to wyjdzie zakalec? Nic straconego – zrób z niego bajaderkę.
Skład: resztki ciast (mogą być właśnie zakalce, byle tylko bez kremu), powidła śliwkowe, słodkie kakao rozrobione z wodą, rum. Wykonanie: resztki ciast nasączyć kakao (nie za mocno), dodać łyżkę powideł, skropić rumem. Zagniatać, aż uzyska konsystencję modeliny. Uformować kulki, obtoczyć w wiórkach kokosowych lub kakao.
Zieloni bojownicy
To był strzał w dziesiątkę!