Opieka farmaceutyczna
Zioła laktogenne
7 minut
W pierwszych dobach po porodzie może wystąpić opóźnienie laktogenezy II wynikające najczęściej ze stresu okołoporodowego. Dotyczy matek po cięciu cesarskim ze wskazań nagłych, po porodach przedwczesnych, powiązanych z trudnym stanem klinicznym matki lub dziecka. Później najczęściej mamy do czynienia z tzw. pozornym niedoborem pokarmu, kiedy matce wydaje się, że jest go za mało, a wskaźniki obiektywne tego nie potwierdzają. Przejściowe zmniejszenie laktacji może pojawić się po chorobie dziecka lub matki, po dłuższym rozstaniu, u matek długo odciągających pokarm dla dziecka przebywającego w szpitalu, a także w okresach napięcia nerwowego. Bywają sytuacje, kiedy klinicznie stwierdza się rzeczywisty niedobór pokarmu. Najczęściej jest on odwracalny. Żeby zwiększyć ilość mleka wytwarzanego przez gruczoł piersiowy należy zwiększyć intensywność opróżniania piersi. Poprzez poprawę techniki, zwiększenie częstości lub dodatkową stymulację laktatorem elektrycznym można osiągnąć efekt w ciągu kilku dni do 2 tygodni. Jeśli nie ma szybkiego efektu, w powyższych sytuacjach wydaje się korzystne stosowanie preparatów o działaniu laktogennym jako wspomagających proces stymulacji, który powinien być prowadzony pod okiem profesjonalisty laktacyjnego.
Różnego typu substancje uważane za laktogenne, tzw. galactogogues są stosowane tradycyjnie przez matki we wszystkich kulturach. Są to zarówno leki (antagoniści dopaminy), żywność (owies, ryż brązowy, jęczmień, czosnek), jak i zioła. Stosowanie ziół laktogennych jest znane od starożytności. Działa tu wiele czynników, m.in. poprawa apetytu, ułatwianie trawienia, skuteczne nawadnianie, obniżenie napięcia nerwowego, a także tradycja stosowania. Jest to zrozumiałe, ponieważ proces laktacji jest funkcją organizmu zależną nie tylko od działania kompleksu hormonów (prolaktyna, oksytocyna, insulina, tyroksyna, STH i in.), ale też od stanu fizycznego i emocjonalnego kobiety. Można też brać pod uwagę zmianę zapachu pokarmu, co może być interesujące dla dziecka.
W krajach europejskich najczęściej używane są następujące zioła: kozieradka (łac. Trigonella foenum, ang. fenugreek), niepokalanek pieprzowy (łac. Vitex agnus casus, ang. chasteberry). Stosuje się też zioła aromatyczne poprawiające trawienie, takie jak koper włoski (łac. Foeniculu vulgare ang. fennel), biedrzeniec anyż (łac. Pimpinella anisum L., ang. anisi), koper ogrodowy (łac. Anthum graveolens, ang. dill), kmin rzymski (łac. Cuminum cyminum, ang. cumin), kminek zwyczajny (łac. Carum carvi, ang. carawey), wpływające na stan emocjonalny matki: melisa (łac. Melissa oficinalis, ang. lemon balm), a także inne, jak pokrzywa (łac. Urtica dioica, ang. stinging nettle), lipa (łac. Tiliae inflorescentia), rumianek (łac. Matricaria recutita, ang. chamomile).