Opieka farmaceutyczna
Wpływ sumatryptanu na poprawę jakości życia pacjentów z migreną
7 minut
Leczenie farmakologiczne migreny obejmuje postępowanie doraźne mające na celu przerwanie napadu. Celem leczenia doraźnego jest jak najszybsze uwolnienie chorego od bólu, zmniejszenie liczby i nasilenia towarzyszących objawów autonomicznych (jak nudności, wymioty, światłowstręt) oraz przywrócenie pacjentowi komfortu funkcjonowania. Do swoistych selektywnych leków przeciwmigrenowych należą tryptany, w tym najczęściej stosowany z tej grupy – sumatryptan.
Jest on swoistym i selektywnym agonistą receptorów serotoninowych 5-HT1, a dokładnie 5-HT1D. Receptory 5-HT1B i 5-HT1D działają jako autoreceptory, które hamują neurony serotoninowe i zmniejszają syntezę oraz uwalnianie serotoniny po ich aktywacji. Po związaniu sumatryptanu z tymi receptorami, aktywność cyklazy adenylanowej jest hamowana przez białka regulatorowe G, zwiększa się wewnątrzkomórkowy wapń. Powoduje to zwężenie naczyń i zahamowanie czuciowego nocyceptywnego (trójdzielnego) zapalenia nerwów i uwalnianie wazoaktywnego neuropeptydu. W efekcie jego działania następuje zmniejszenie lub ustąpienie bólu głowy, jak również ograniczenie objawów wegetatywnych: nudności, wymiotów, nadwrażliwości na dźwięki i światłowstrętu. Połączone mechanizmy działania warunkują wysoką skuteczność przeciwmigrenową leku.
Wskazaniem do stosowania sumatryptanu jest migrenowy ból głowy z aurą lub bez niej. Może być stosowany w dowolnym momencie ataku migreny. Sumatryptan należy przyjąć jak najszybciej po wystąpieniu pierwszych objawów napadu, gdyż skuteczność terapeutyczna leku jest tym większa, im szybciej zostanie on przyjęty. Sumatryptan bardzo szybko wchłania się po podaniu doustnym, odpowiedź kliniczna występuje po ok. 30 minutach po podaniu dawki 100 mg. Dostępność biologiczna leku po podaniu doustnym wynosi 14%, biologiczny okres półtrwania (t1/2) = 2h. Zalecaną doustną dawką sumatryptanu jest 50 mg. U niektórych pacjentów wymagane jest podanie dawki 100 mg. W przypadku nieustąpienia objawów po podaniu jednorazowej dawki leku podczas trwania tego samego napadu migreny nie należy przyjmować kolejnej dawki sumatrypatanu – można zastosować paracetamol, kwas acetylosalicylowy lub niesteroidowe leki przeciwzapalne. Następną dawkę sumatryptanu można przyjąć podczas kolejnego napadu. Jeżeli zastosowanie jednorazowej dawki leku spowodowało ustąpienie objawów, jednak napad migreny powrócił, drugą dawkę sumatryptanu można przyjąć w ciągu kolejnych 24 godzin pod warunkiem co najmniej 2 godzinnego odstępu pomiędzy dwiema dawkami. Nie należy stosować dawki większej niż 300 mg w ciągu 24 godzin.
Osoba chora na migrenę powinna mieć lek zawsze przy sobie. Istotna jest edukacja pacjenta w aspekcie szybkiego przyjęcia leku, aby działać w łagodnym stadium bólu i nie pozwolić na rozwinięcie się objawów wegetatywnych. Dlatego niezmiernie ważne jest zapewnienie komfortu posiadania w domowej apteczce odpowiedniego zapasu leku mogącego zniwelować objawy migreny. Skuteczne leczenie napadu jest uwarunkowane jak najszybszym zastosowaniem odpowiedniego leku w efektywnej dawce. Nowoczesne podejście do leczenia doraźnego polega na stosowaniu tryptanów, co wiąże się z rzadszymi nawrotami bólu, mniejszą liczbą przyjmowanych leków nieswoistych i rzadszym występowaniem działań niepożądanych.
W przypadku konieczności stosowania leczenia tryptanami częściej niż 4 razy w miesiącu należy rozważyć dodatkowo leczenie profilaktyczne.