Nauka
Słoneczna bulwa wraca do łask
7 minut
Wykorzystując topinambur w kuchni możemy z nim postępować podobnie jak z ziemniakami, ale warto pamiętać, że ta roślina daje nam szeroki wachlarz możliwości. Bulwy możemy gotować tradycyjnie, na parze, blanszować, piec, smażyć lub namaczać w wodzie z octem lub sokiem z cytryny. Nadają się one także do spożycia w postaci surowej, jako dodatek do sałatki (pokrojony w plastry) lub warzywnego koktajlu. Topinambury można również kisić i marynować. Bulwy mają smak orzechowy, przypominający nieco karczochy lub szparagi, i delikatnie słodki, przy czym im dłuższa obróbka termiczna, tym jest on bardziej nasilony (poprzez hydrolizę inuliny z odszczepianiem cząsteczek fruktozy). Fakt ten był intuicyjnie wykorzystywany jeszcze przez Indian, którzy topinambury zakopywali w kopcach, doprowadzając tym sposobem do ich fermentacji i powstawania lepiej przyswajalnych cukrów.
Bulwy topinambura najlepiej przygotowywać bez obierania – to właśnie pod skórką znajduje się największe bogactwo witamin i minerałów. Przyrządzając w ten sposób warzywo należy je dokładnie oczyścić, najlepiej szczoteczką pod bieżącą wodą. Jeśli jednak decydujemy się na obranie topinambura, dobrze jest go następnie zamoczyć w wodzie z cytryną, aby nie ściemniał (ze względu na zawartość żelaza).
Piśmiennictwo:
- Beneficial effects of soluble dietary Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus) in the prevention of the onset of type 2 diabetes and non-alcoholic fatty liver disease in high-fructose diet-fed rats; Wan-Ching Chang et al.; British Journal Of Nutrition; 06/2014
- Physiological Response to Diets Fortified with Jerusalem Artichoke Tubers (Helianthus tuberosus L.) Powder by Diabetic Rats; Eid A. Zaky; American-Eurasian J. Agric. & Environ. Sci.; 5 (5)/2009
- Wartość odżywcza i prozdrowotna słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.); I. Mystkowka, K. Zarzecka; Postępy Fitoterapii 2/2013
***
Topinambur na trzy sposoby:
Pieczone bulwy
Jednym z najsmaczniejszych sposobów przyrządzenia tego warzywa jest upieczenie bulw w całości. W tym celu zawijamy dokładnie umyte, wyszorowane i osuszone topinambury w folię i pieczemy w piekarniku w temperaturze 180-200 st. C, ok. pół godziny, aż będą miękkie. Idealnie smakują z czosnkowym lub ziołowym dipem na bazie jogurtu greckiego, a także z pastą z awokado. Topinambury zawinięte w folię można także wrzucić do ogniska i upiec jak ziemniaki. Z topinambura możemy przyrządzić również pyszne zupy lub gotować go – podobnie jak ziemniaki (jednak nieco krócej) i stosować jako dodatek do głównego dania. Warto również wypróbować surowe bulwy – są bardzo smaczne i chrupiące.
Chipsy z topinambura
Oczyszczone bulwy kroimy w cienkie plastry (ok. 2 mm), wrzucamy do miski. Dodajemy 1-2 łyżki oliwy z oliwek. W moździerzu lub młynku rozcieramy ziarna czarnuszki z gruboziarnistą solą, w proporcji 1 łyżka czarnuszki + 1/2 łyżeczki soli. Tak przygotowaną „czarnuszkową sól” dodajemy do topinambura w ilości według uznania (resztę możemy przechowywać w zamkniętym pojemniku do przyprawiania innych potraw lub do pieczenia chleba). Doprawiamy gałką muszkatołową i dokładnie mieszamy, tak aby przyprawy i oliwa pokryły równomiernie plastry topinambura. Rozkładamy w jednej warstwie na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i pieczemy ok. 10 minut, aż się zarumienią, ale nie przypalą. Tak przygotowane chipsy stanowią świetny dodatek np. do sałatki.
Topinambur zapiekany pod cheddarem
Oczyszczone bulwy kroimy na półcentymetrowe plastry i układamy w żaroodpornym naczyniu posmarowanym oliwą. Posypujemy solą i gałką muszkatołową, na wierzch układamy plastry sera cheddar. Zapiekamy, aż ser się roztopi.
***
Czy wiesz że?
Topinambur (tak jak i cykoria) może być stosowany jako substytut kawy. Ze względu na zawartość inuliny napój ma korzystny wpływ na zdrowie, zwłaszcza cukrzyków, gdyż normalizuje profil glukozowy i lipidowy krwi. Kawę z topinambura można kupić w sklepach ze zdrową żywnością.