Opieka farmaceutyczna
Retinopatia – groźne powikłanie cukrzycowe
5 minut
Jak często chorzy cierpią na retinopatię cukrzycową?
Częstość występowania retinopatii związana jest z niekontrolowaną glikemią, stężeniem lipidów we krwi oraz ciśnieniem tętniczym. Jej występowanie zwiększa się wraz z czasem trwania choroby. Jak podają statystyki, retinopatia cukrzycowa występuje u ok. 17% diabetyków leczonych doustnie i 45% leczonych insuliną. Niestety w cukrzycy typu 2 częstość występowania tego schorzenia wzrasta drastycznie po 5 latach trwania choroby. Szacuje się, że po 20 latach trwania choroby retinopatia rozwinie się u 60 % pacjentów z cukrzycą typu II i prawie wszystkich pacjentów z cukrzycą typu I.
Opieka farmaceutyczna
Retinopatia to jedno z najpoważniejszych powikłań cukrzycowych oka, które nieleczone prowadzi do ślepoty u ok. 80% pacjentów. Dlatego tak ważna jest kompleksowa opieka nad pacjentem diabetologicznym obejmująca współpracę lekarzy pierwszego kontaktu z diabetologami oraz okulistami. Coraz większą rolę w leczeniu osób cierpiących na cukrzycę powinni spełniać farmaceuci, którzy w swojej codziennej pracy niezwykle często spotykają pacjentów diabetologicznych. To właśnie oni w rutynowej rozmowie z pacjentem powinni ocenić aktualny stan wiedzy chorego na temat zdrowia jego oczu. Farmaceuta powinien zalecić pacjentowi wizytę u okulisty, w prosty i zrozumiały sposób tłumacząc konieczność takiej konsultacji. Istotnym elementem opieki farmaceutycznej jest również przypomnienie pacjentom o dążeniu do utrzymania prawidłowego metabolizmu cukrzycy poprzez kontrolę nie tylko poziomu cukru, ale również lipidów we krwi oraz ciśnienia tętniczego. Ponadto należy uświadomić pacjenta, że efektywność leczenia retinopatii zależy od rozpoczęcia terapii w odpowiednim czasie. Nawet gdy pacjent znajdujący się w grupie ryzyka nie obserwuje niepokojących objawów narządu wzroku, takich jak np. pogorszenie jakości widzenia czy ból gałki ocznej, powinien zgłosić się na specjalistyczne badanie okulistyczne.
Jak często diabetyk powinien badać wzrok?
W cukrzycy typu I pierwsze badanie okulistyczne należy przeprowadzić w ciągu pierwszych 5 lat od zachorowania, a najlepiej w momencie zdiagnozowania choroby. W cukrzycy typu II wizyta u okulisty powinna odbyć się w chwili diagnozy. Dodatkowo pacjent diabetologiczny powinien przechodzić badania kontrolne ze względu na początkowy bezobjawowy przebieg choroby. Jeżeli nie stwierdzono retinopatii, to badanie kontrolne zaleca się wykonywać raz w roku. W przypadku rozpoznania początkowej retinopatii nieproliferacyjnej badania kontrolne wykonuje się dwa razy w roku, zaś w zaawansowanej postaci co 3 miesiące.
U pacjentów z retinopatią przedproliferacyjną i proliferacyjną konieczne są zabiegi operacyjne, np. laserowe.
Podsumowanie
Pomimo istnienia coraz nowocześniejszych metod leczenia powikłań cukrzycy oraz rozszerzonej diagnostyki, retinopatia stanowi główną przyczynę występowania ślepoty w krajach rozwijających się. Prawidłowa kontrola glikemii, ciśnienia tętniczego oraz stężenia lipidów we krwi, zdrowy tryb życia oraz regularna kontrola okulistyczna, mogą hamować progresję patologicznych zmian w siatkówce oka, a przez to redukować ryzyko utraty wzroku.