Wpływ diety na zdrowie nerek jest niezwykle istotny, zwłaszcza dla osób cierpiących na choroby nerek. Osoby z takim schorzeniem potrzebują specjalnych zaleceń żywieniowych, które pomogą im zadbać o prawidłowe funkcjonowanie narządów oraz zmniejszyć ryzyko powikłań.
Diata przy ostrym kłębuszkowym zapaleniu nerek
Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek wiąże się chyba z największymi ograniczeniami dietetycznymi. Celem takich obostrzeń jest oszczędzanie chorego narządu. Ze względu na występujące obrzęki zalecane jest ograniczenie płynów: dostarczamy ich w ilości proporcjonalnej do oddawanego moczu plus dodatkowe ok. 500 ml związane z innymi stratami (pot, kał itp.). Ponadto eliminujemy do minimum sól, ograniczeniu podlegają również produkty białkowe (mięso, ryby, wędliny, sery, mleko oraz jaja). W przypadku kłębuszkowego zapalenia nerek korzystna jest dieta wegetariańska, gdyż w białku zwierzęcym występują niepożądane przy tej chorobie substancje, takie jak mocznik i kreatynina, które w przypadku niesprawnych nerek mogą być zatrzymywane w nadmiarze we krwi. Dieta powinna bazować na lekkostrawnych produktach zbożowych (kleiki ryżowe oraz suchary czy pszenne bułki – optymalnie z mąki niskobiałkowej), z warzyw i owoców dozwolone są jedynie przeciery owocowe, kompoty lub ziemniaki puree, np. z masłem. W miarę powrotu do zdrowia zwiększa się stopniowo urozmaicenie diety, zaczynając od większej ilości płynów i produktów białkowych – ich ilość i tempo zmian w diecie powinno być jednak dostosowane do indywidualnej poprawy sprawności nerek pacjenta.
Diata przy odmiedniczkowym zapaleniu nerek
W przypadku
odmiedniczkowego zapalenia nerek nie ma potrzeby wprowadzania aż tak znacznych ograniczeń dietetycznych, gdyż nerki są czynnościowo wydolne. Obowiązuje jednak dieta łatwostrawna (m.in. ze względu na stany gorączkowe). Wyłączamy zatem z menu ostre przyprawy (pieprz, paprykę, chilli oraz dodatki typu: musztarda, chrzan, ocet). Zdecydowanie eliminujemy używki (kawę, alkohol), z warzyw – ograniczeniu podlegają jedynie te ciężkostrawne, czyli kapustne, rzepa, rzodkiew itp. Jadłospis powinien być bogaty w witaminy – tu dozwolone, a nawet zalecane są owoce, soki owocowo-warzywne (szczególnie żurawinowy bez cukru, który ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze) czy świeże surówki z lekkostrawnych warzyw (pomidory, banany – bogate w potas zdecydowanie wskazane). Podaż płynów zwiększamy powyżej normy, do przynajmniej 2,5 litra na dobę.
Diata przy kamicy nerkowej
Kamica nerkowa (szczawianowa, moczanowa i fosforanowa) jest spowodowana w dużej mierze błędami dietetycznymi. W prosty sposób można się zatem przed nią uchronić, przede wszystkim dbając o odpowiednie nawodnienie – minimum to 2 litry każdego dnia (istotne jednak, by w przeważającej ilości była to woda mineralna – naturalna, bezsmakowa, ewentualnie mało esencjonalne, niesłodzone kompoty lub słabe herbaty, np. ziołowe czy owocowe – żurawinowe). Należy stosować urozmaiconą dietę z dużą ilością warzyw, zaś profilaktycznie warto ograniczać używki (alkohol, mocna kawa) oraz sól. Niezależnie od przyczyny choroby wskazane jest ograniczenie spożycia soli kuchennej do zalecanych 6 g na dobę (1 płaska łyżeczka). Pozostałe zalecenia są uzależnione od rodzaju kamieni, jakie nam doskwierają.
Diata przy kamicy szczawianowej
Kamica szczawianowa może być spowodowana nadmiernym spożyciem szczawianów lub zwiększonym ich wchłanianiem w przewodzie pokarmowym spowodowanym np. zaburzeniem przemian metabolicznych. Dzieje się tak zazwyczaj na skutek zbyt dużego spożycia białka zwierzęcego (mięso, produkty mleczne) i soli kuchennej. W przypadku tej choroby konieczne jest wyeliminowanie z diety szczawianów oraz produktów zwierzęcych bogatych w białko. Dużemu ograniczeniu ulegają zatem: szczaw, rabarbar, szpinak, botwina, prawdziwe kakao, otręby, buraki, agrest. Ponadto zaleca się ograniczenie cukru i słodyczy (w tym czekolady, również gorzkiej ze względu na dużą zawartość kakao), mocnej herbaty, prawdziwej kawy oraz ostrych przypraw i alkoholu. Nie powinno się jednak ograniczać zawartości wapnia w diecie. Minerał ten jest istotny w procesie wiązania i wydalania szczawianów – przy jego niedoborze odkładanie się kamieni w układzie moczowym nasila się. Zalecenia polegają na odpowiednim nawadnianiu się, dozwolone jest mięso, szczególnie drób oraz ryby. Do produktów zalecanych zaliczymy banany, awokado, winogrona, wiśnie, ryż, jęczmień, ogórki, kalafior, można spożywać masło oraz produkty zbożowe.
Diata przy kamicy moczanowej
W przypadku
kamicy moczanowej celem diety jest zmniejszenie zawartości kwasu moczowego wydalanego wraz z moczem, z którego powstają złogi. Ten rodzaj kamicy może być spowodowany nadmiernym wydalaniem kwasu moczowego będącego produktem przemiany metabolicznej puryn. Tu mocz jest kwaśny i nadmiernie zagęszczony, dlatego ilość spożywanej wody powinna wynosić przynajmniej 2 litry na dobę, a dieta powinna wyregulować pH moczu. W celu zmniejszenia zawartości kwasu moczowego w moczu należy ograniczyć spożycie związków purynowych obecnych przede wszystkim w wyrobach mięsnych, z tego też powodu najlepszą dietą przy tej chorobie jest dieta bezmięsna. Należy wyeliminować z menu szczególnie podroby, wieprzowinę, baraninę oraz śledzie, kawior i sardynki. Ograniczeniu podlega także prawdziwe kakao oraz czekolady, mocna herbata, kawa i orzechy. Do zalecanych produktów należą warzywa, owoce, mleko oraz chudy nabiał, i potrawy mączne.
Diata przy kamicy fosforanowej
Przy
kamicy fosforanowej do głównych zadań diety należy zakwaszenie moczu, bowiem tego rodzaju kamienie powstają na skutek zbyt zasadowego jego odczynu. Aby to osiągnąć, zalecane są przetwory z żurawiny lub czerwonych porzeczek oraz ograniczenie w diecie posiłków zawierających duże ilości fosforanów. Dlatego do produktów niewskazanych zaliczamy przede wszystkim dania instant, wędliny sklepowe, napoje typu cola oraz rośliny strączkowe, szpinak, rabarbar, maślanka czy kasza jaglana. Dozwolone są natomiast ziemniaki, pieczarki, pomidory czy warzywa kapustne oraz mleko i jajka. Do produktów wskazanych zaliczymy duże ilości płynów (głównie wody niskozmineralizowane, soki owocowe – szczególnie żurawinowy i z owoców cytrusowych), mięso, ryby, chleb i produkty zbożowe pełnoziarniste (kasze, makarony).
W przypadku chorób nerek po konsultacji z farmaceutą można wspomóc się naturalnymi preparatami zawierającymi: korzeń pietruszki, ziele skrzypu, bez czarny, porzeczkę czarną, korzeń lubczyka i ziele owsa.