Przygotuj alergika na wakacje

autor: dr n. med. Łukasz Błażowski
Klinika Alergologii i Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc OT w Rabce-Zdroju

Nie dla wszystkich miesiące wakacyjne to okres kojarzący się ze zdrowiem i czasem wolnym od chorób. Dla ok. 30% Polaków wakacje mogą być trudną porą – wynika to z większej liczby alergenów znajdujących się w powietrzu i jedzeniu. Okres od maja do września to często okres burzliwych i uciążliwych objawów związanych z uczuleniem na pyłek traw, pyłek chwastów czy zarodniki grzybów pleśniowych. Dla niektórych okres wakacyjny może być nawet groźny dla życia – wszyscy, którzy są uczuleni na jady owadów błonkoskrzydłych są zagrożeni wstrząsem anafilaktycznym po użądleniu przez pszczołę lub osę. Anafilaksja może się gwałtownie i nieoczekiwanie rozwinąć także u osób, które są uczulone na pokarmy.

Alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa (ANN)

ANN jest najczęstszą chorobą alergiczną. Charakterystyczne objawy w przebiegu ANN to świąd nosa, częste kichanie salwami, blokada nosa oraz wyciek wodnisto-śluzowej wydzieliny. Objawom tym może towarzyszyć świąd oczu, podniebienia i uszu, łzawienie, zaczerwienienie spojówek, obrzęk powiek oraz ból głowy. Często występuje senność, apatia i zmęczenie, może pojawić się napadowy kaszel, świszczący oddech, a nawet duszność. Powyższe objawy należy różnicować z objawami infekcji, która latem też może się zdarzyć. W czasie infekcji zazwyczaj – chociaż nie zawsze – występuje gorączka, często tkliwe i powiększone są podżuchwowe i szyjne węzły chłonne, zwykle występuje ból gardła oraz bóle kostno-mięśniowe. W leczeniu ANN stosuje się głównie nowoczesne LEKI PRZECIWHISTAMINOWE, np. cetyryzynę, lewocetyryzynę, loratadynę, desloratadynę lub feksofenadynę. Leki te już w kilkadziesiąt minut po podaniu doustnym wyraźnie zmniejszają objawy alergii. Niektóre z nich chory może kupić bez recepty, co jest niezwykle ważne, gdyż objawy alergii mogą wystąpić nagle, w sytuacji, w której chory nie ma możliwości natychmiastowej wizyty u lekarza. W przypadku nasilenia objawów klinicznych ANN należy zastosować glikokortykosteroidy donosowe, jednak o podaniu tych leków powinien zadecydować lekarz (najlepiej alergolog lub laryngolog).

Wstrząs anafilaktyczny

Najczęstsze przyczyny anafilaksji to alergia na pokarmy oraz użądlenie przez owady błonkoskrzydłe (pszczołę lub osę). Reakcja anafilaktyczna zawsze rozpoczyna się nagle, zwykle kilka, kilkanaście minut po kontakcie z alergenem i szybko postępuje zagrażając bezpośrednio życiu. Zwykle pierwszym objawem jest swędząca pokrzywka na całym ciele, do której dołączają się objawy postępującej duszności związane ze zwężeniem górnych lub dolnych dróg oddechowych oraz gwałtowny spadek ciśnienia tętniczego. Chory może zginąć w ciągu kilku minut. NAJWAŻNIEJSZYM LEKIEM w leczeniu anafilaksji jest ADRENALINA, która odwraca większość objawów zagrażających życiu. Adrenalinę podaje się domięśniowo w mięsień czworogłowy uda. Chory powinien otrzymać adrenalinę natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów anafilaksji, każda minuta opóźnienia zmniejsza szansę na przeżycie. Dlatego niezwykle ważne jest, aby osoba zagrożona anafilaksją zawsze miała przy sobie adrenalinę do samodzielnego podania. Konieczna jest zatem wcześniejsza konsultacja lekarska, w trakcie której lekarz przepisze odpowiedni preparat adrenaliny oraz wytłumaczy, kiedy i w jaki sposób adrenalina powinna być podana.

Wakacyjna apteczka alergika

Chory, który ma alergię powinien zaopatrzyć się w lek przeciwhistaminowy w tabletkach (np. cetyryzynę) oraz krople do oczu (np. kromoglikan). Leki te są dostępne bez recepty. Inne potrzebne leki (glikokortykosteroidy donosowe, beta-2-mimetyki wziewne, glikokortykosteroidy wziewne, adrenalinę do samodzielnego podania) może przepisać wyłącznie lekarz. Leki te szybko zmniejszają objawy alergii, a w przypadku anafilaksji mogą uratować choremu życie.

Chory, który ma alergię powinien zaopatrzyć się w lek przeciwhistaminowy w tabletkach (np. cetyryzynę) oraz krople do oczu (np. kromoglikan). Leki te są dostępne bez recepty. Inne potrzebne leki ( glikokortykosteroidy donosowe, beta-2-mimetyki wziewne, glikokortykosteroidy wziewne, adrenalinę do samodzielnego podania) może przepisać wyłącznie lekarz. Leki te szybko zmniejszają objawy alergii, a w przypadku anafilaksji mogą uratować choremu życie.