autor: lek. med. Michał Puszyński
Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Zakażenia układu moczowego to poważny problem dotykający głównie kobiet. Na objawy związane z ZUM cierpi ponad 60% kobiet w wieku 15-75 lat. Skala problemu jest zatem spora. Schorzenie nasila się zwłaszcza w okresie wakacyjnym. Na szczęście stosowanie się do podstawowych zasad higieny oraz unikanie niepotrzebnych ekspozycji na uropatogeny znacznie zmniejsza ryzyko infekcji i związanych z nią nieprzyjemności.
Zasadą profilaktyki ZUM podczas urlopu spędzanego poza domem jest zmiana przyzwyczajeń. Podstawą jest przyjmowanie dużej ilości płynów. Ponadto unikanie w miarę możliwości publicznych toalet, a w przypadku konieczności skorzystania z nich użycie specjalnych środków odkażających dostępnych w aerozolu lub w postaci nasączonych chusteczek, służących do oczyszczenia deski sedesowej. Ponadto, co ważne szczególnie w trakcie długich podróży, nie należy przetrzymywać moczu i doprowadzać do przepełnienia pęcherza, ponieważ powoduje to retencję moczu sprzyjającą rozwojowi bakterii.
Szacuje się, że jednym z najistotniejszych czynników odpowiedzialnych za występowanie ZUM jest aktywność seksualna. Wśród kobiet aktywnych seksualnie ZUM wynoszą 5-10%.
W czasie stosunku seksualnego, niezależnie od stosowanego zabezpieczenia, istnieje ryzyko mechanicznego wprowadzenia drobnoustrojów z cewki moczowej do pęcherza moczowego.W takich okolicznościach bakteria komensalna cewki moczowej w pęcherzu może stać się uropatogenem. Ryzyko rozwoju objawów zakażenia wzrasta również, jeżeli podczas stosunku dochodzi do przerwania ciągłości błon śluzowych sromu, szczególnie w okolicach ujścia cewki moczowej. Zwiększa się wtedy ryzyko zakażenia bakteriami pochodzącymi z okolicy odbytu. Aby ryzyko to ograniczyć należy dbać o higienę intymną przy pomocy odpowiednich preparatów oraz w przypadku niedawno przebytego lub aktywnego zakażenia stosować profilaktykę farmakologiczną zakażeń układu moczowego.
Przed wyjazdem na wakacje warto wybrać się na kontrolną wizytę do ginekologa oraz urologa, aby wykluczyć wszelkie nieprawidłowości i ewentualnie wykonać niezbędne badania, w tym badanie ogólne moczu. W przypadku objawów zakażenia należy wdrożyć leczenie przed planowanym wyjazdem i późniejszą profilaktykę zakażenia.
Infekcje układu moczowego pojawiają się częściej u kobiet po menopauzie. Wynika to ze zmian mikroflory pochwy i spowodowane jest niedoborem estrogenów. W przypadku nawet niewielkiego spadku odporności lub zmiany otoczenia o objawowe zakażenie nietrudno. Można wdrożyć suplementację hormonalną, aby zminimalizować to ryzyko, dlatego tak ważna jest regularna kontrola ginekologiczna.
Szczególnie podatny na zakażenia jest układ moczowy kobiety w ciąży, jak i kilka tygodni po porodzie. Jest to następstwem anatomicznych i patofizjologicznych zmian zachodzących w organizmie ciężarnej, m.in. zmniejszenie napięcia mięśniówki pęcherza i moczowodów spowodowane progesteronem. Wskazana jest kontrola ginekologiczna przed planowanym urlopem.
Ogólne zasady profilaktyki ZUM:
Przygotuj alergika na wakacje
Przygotuj się na wstrząs