Pierwsza wizyta u stomatologa

autor: lek dent. Michał Kaczmarek
Maestria Digital Dental and Face Clinic

Niestety ciągle funkcjonuje pogląd, że o zęby mleczne nie trzeba dbać, bo i tak wypadną. Jest to mit, z którym stomatolodzy zmagają się od lat 80. ub.w. Gdy w jamie ustnej pojawią się zęby stałe, problemy z uzębieniem mlecznym będą rzutować na zdrowie zębów stałych. Zatem mleczaki się leczy, a co najważniejsze – dba się o nie.

Kiedy wybrać się do dentysty?
Nie ma z góry ustalonego terminu pierwszej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Według większości autorów i badaczy pierwsza wizyta powinna się odbyć między 6. a 12. miesiącem życia, czyli w okresie, kiedy pojawiają się pierwsze ząbki u dziecka. Według AAP (American Academy of Pediatrics) pierwsza wizyta u dzieci narażonych na próchnicę wczesną powinna się odbyć przed ukończeniem pierwszego roku życia. W Polsce, w nowej książeczce zdrowia dziecka, pojawiła się tabelka z terminami, kiedy mamy udać się z naszym dzieckiem na przegląd stomatologiczny – tam również zaczynamy od 6. m.ż. W niektórych krajach UE rodzic ma obowiązek pojawić się z dzieckiem przed ukończeniem dwóch lat na wizycie adaptacyjnej.
Mimo to ze strony rodziców często pada pytanie: „Dlaczego tak wcześnie? Przecież moje dziecko i tak nic nie zrozumie?” Odpowiedź jest prosta – pierwsza wizyta jest przede wszystkim cenną lekcją dla rodziców – uczy, jak dbać o zęby niemowlaka, kiedy przyjść na przegląd, kiedy się niepokoić, jak radzić sobie w sytuacji kryzysowej (ból, uraz). Jak już coś się stanie, dziecko nie przestraszy się zapachu gabinetu i pani/pana w białym fartuchu.

Jak się przygotować? Czego dowiemy się w trakcie wizyty adaptacyjnej?
Przede wszystkim pamiętajmy, że jest to wizyta adaptacyjna: na niej nie leczymy tylko oswajamy dziecko z dentystą, otoczeniem i tym, że zaglądanie do buzi jest normalną procedurą. Nie zawsze takie spotkanie kończy się sukcesem w postaci pokazania zębów – na wszystko przyjdzie czas, a my już zrobiliśmy mały wielki krok. Taka wizyta to podstawa w kształtowaniu dobrych nawyków dotyczących zdrowia jamy ustnej, nawet jeśli gościem wizyty adaptacyjnej będzie dziecko już kilkuletnie. Pamiętajmy, że leczenie na pierwszej wizycie, dodatkowo, gdy dziecko zgłasza się z bólem, może wywołać traumę i lęk przed stomatologiem do końca życia (dentofobia).
Na pierwszej wizycie (6.-12. m.ż.) lekarz dentysta powinien sprawdzić, ile i jakie ząbki pojawiły się w jamie ustnej, dodatkowo powinien dokładnie i rzetelnie przedstawić rodzicom zasady higieny jamy ustnej dziecka, by ci wiedzieli, jak dbać o „białe perełki” swojej pociechy. Lekarz również poinformuje o ewentualnym leczeniu i/lub planowanych wizytach kontrolnych. Wytłumaczy, co wolno, a czego nie wolno robić. Uświadomi, co robić, kiedy niemowlaka zaboli, jak rozpoznać uraz, czy pędzić do gabinetu od razu, czy jednak poczekać na inne objawy. Pierwsza wizyta, a potem kolejne w przyszłości, pozwolą nawiązać bardzo ważną relację dentysta-rodzic-dziecko. Pamiętajmy, że dobra relacja dziecka z dentystą to pierwszy i najważniejszy krok, by odnieść sukces w walce z próchnicą lub jej całkowicie uniknąć.
Dopiero ok. 18. m.ż. dziecko jest bardziej świadome tego, co wokół niego się dzieje, wtedy najłatwiej jest przeprowadzić prawdziwą wizytę adaptacyjną, na której będzie ono w stanie współpracować i zapoznać się z gabinetem.
Nie warto natomiast zwlekać – w sytuacji, w której rodzic po raz pierwszy przyprowadzi dziecko już kilkuletnie, przebieg pierwszej wizyty zależeć będzie w dużej mierze od tego, jakie wyobrażenie dentysty rodzice wykreowali w głowach swoich dzieci.

Idealna wizyta adaptacyjna u stomatologa

• Wizyta tak naprawdę zaczyna się od wyboru odpowiedniego gabinetu dla dziecka. Rodzice powinni być pewni, że właśnie w tym gabinecie ich pociecha poczuje się dobrze i nawiąże dobry kontakt. Często rodzice sami przychodzą do takiego lekarza na wizytę, by sprawdzić, czy spełnia ich oczekiwania. Najlepiej sprawdzają się lekarze, którzy lubią pracę z dziećmi, umieją się z nimi porozumiewać, często też są rodzicami. Jeśli już jesteśmy pewni gabinetu i lekarza, umawiając termin, koniecznie należy podkreślić, że to jest pierwsza wizyta dziecka (adaptacyjna). Warto wszystkie formularze wypełnić sobie w domu, a nie na ostatnią chwilę przed wizytą.


• Gdy gabinet został już wybrany, a termin ustalony, warto samemu zacząć kształtować nastawienie dziecka. Parę dni przed planowaną wizytą należy opowiadać mu, że pójdzie w takie „super miejsce, gdzie będzie miał oglądane ząbki, gdzie przychodzi dużo dzieci”, opisujemy jak wygląda pani/pan doktor, „że ma fotel, który sam jeździ”. Dodatkowo można pokazywać zdjęcia lub filmy pokazujące gabinet i badanie stomatologiczne u dziecka. Dobrą zachętą dla wizyty jest też obiecana nagroda, którą dziecko otrzyma po udanej wizycie – nie ma być to drogi prezent, tylko mały gadżet, który będzie kojarzył się z czymś przyjemnym.


• Gdy nastąpi dzień wizyty, warto pamiętać, by przebiegał on w spokoju i dobrej atmosferze. Wizyta musi być wyznaczona tak, by dziecko było w najlepszym humorze, do gabinetu nie pędźmy na ostatnią chwilę. Najlepiej przyjść 10-15 minut wcześniej, by nasza pociecha mogła oswoić się z nowym miejscem. Co do tego, czy obecna ma być mama lub tata, najlepiej, gdy przyjadą oboje, ale do gabinetu wejdzie już jeden rodzic. Czasem, gdy jeden rodzic zajmie się dzieckiem, drugi może w tym czasie rozmawiać z lekarzem.


• Po przekroczeniu progu gabinetu należy pamiętać, by okazywać tylko dobre emocje. Jeśli się bardzo boimy i nie potrafimy się przełamać, lepiej wysłać męża/żonę. W gabinecie należy dać dziecku czas, by zobaczyło, co w nim jest. Lekarz z pewnością się przywita i chętnie wyjaśni maluchowi, co to za urządzenia. Na fotel należy usiąść z dzieckiem, by czuło się pewnie. Jak nie chce, nie zmuszajmy go, nie wywierajmy presji, na wszystko przyjdzie czas.


• Gdy wizyta się już skończy, lekarz da zalecenia i wyznaczy kolejne kroki. Bardzo często dentysta na pierwszej wizycie adaptacyjnej da „małemu bohaterowi” nagrodę. Jeśli np. obiecaliśmy dziecku ulubioną zabawkę, zróbmy tak, by wręczyła mu ją pani/pan doktor – wtedy na pewno przekona się do wizyt.


• Po zakończonej wizycie i powrocie do domu należy obowiązkowo pochwalić maluszka za odwagę. Pamiętajmy, na tym nie koniec, to dopiero początek dentystycznej przygody. Teraz należy dbać i czyścić ząbki oraz regularnie
  chodzić na wizyty kontrolne.