Pacjent z nawrotową opryszczką wargową

Mimo rozwoju odpowiedzi immunologicznej, HSV1 nie jest eliminowany z organizmu, tylko przebywa w postaci utajonej, zachowując zdolność do reaktywacji w sprzyjających warunkach, takich jak np. choroby infekcyjne, stres, zmęczenie, ochłodzenie organizmu, ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, uraz skóry (np. po zabiegu dermatologii estetycznej) czy miesiączka. Co ciekawe, przeciwciała skierowane przeciwko HSV1 wykrywane są u 80% osób dorosłych, ale tylko u części zakażonych wirusem dochodzi do nawrotów opryszczki, co prawdopodobnie zależy od osobniczych cech układu odpornościowego. Pojawienie się zmian pęcherzykowych poprzedzone jest zwykle występowaniem objawów prodromalnych, takich jak uczucie pieczenia, mrowienia lub świądu w miejscu występowania przyszłych wykwitów.

Problem nie tylko kosmetyczny
Opryszczka wargowa stanowi nie tylko problem kosmetyczny. Jest uciążliwą, nieprzewidywalną chorobą, powodującą dyskomfort i pogorszenie jakości życia. U pacjentów z zaburzeniami odporności (np. w przebiegu zakażenia wirusem HIV lub leczonych immunosupresyjnie), a także u pacjentów z zaburzeniami bariery naskórkowej, np. w przebiegu atopowego zapalenia skóry nawrót opryszczki wargowej może przyjmować postać rozsianą. Niekiedy nawrót opryszczki jest czynnikiem prowokującym występowanie zmian typu rumienia wielopostaciowego, dermatozy wymagającej leczenia specjalistycznego. Mimo iż na chwilę obecną nie znamy metod całkowitej eliminacji $wirusa HSV z organizmu, możemy leczyć nawroty opryszczki, jak również zapobiegać ich występowaniu.

Terapia acyklowirem
Lekiem przeciwwirusowym, z którym dermatolodzy mają najwięcej doświadczeń, jest acyklowir. Metabolit leku, stanowiąc substrat dla polimerazy wirusa, hamuje replikację wirusa opryszczki. Acyklowir dostępny jest zarówno w postaciach do podawania ogólnoustrojowego (w formie tabletek i roztworu do wstrzyknięć), jak również w postaci 5% maści. Stosowany doustnie na etapie objawów prodromalnych może zapobiec wystąpieniu wykwitów pęcherzykowych, a zastosowany na początku wykwitów, skraca czas ich utrzymywania. Zazwyczaj stosuje się go w dawce 200 mg 5 razy dziennie, przez okres od 5 do 10 dni. W nawrotach opryszczki o cięższym przebiegu, np. u pacjentów w stanach immunosupresji czy u pacjentów z atopowym zapaleniem skóry, u których mogą wystąpić rozsiane zmiany pęcherzykowe, konieczna jest hospitalizacja i dożylne podawanie acyklowiru w dawce 5 mg/kg masy ciała 3 razy dziennie przez 7-10 dni. Na rynku dostępne są również preparaty do stosowania zewnętrznego, takie jak acyklowir, denotywir, dokozanol, czy plastry hydrokoloidowe. Ich skuteczność jest jednak ograniczona, prowadzą one do złagodzenia przebiegu opryszczki wargowej, ale nie zapobiegają jej nawrotom. Skuteczne zapobieganie nawrotom opryszczki zapewnia profilaktyczne podawanie acyklowiru w formie tabletek w dawce 400 mg 2 razy dziennie, przez okres kilku miesięcy.