Pomiary ciśnienia tętniczego w domu i aptece

Wartości ciśnienia tętniczego w samodzielnych jego pomiarach korelują z obecnością subklinicznych uszkodzeń narządowych oraz z ryzykiem zdarzeń sercowo naczyniowych lepiej niż wartości ciśnienia tętniczego w pomiarach klinicznych.

Domowe pomiary ciśnienia tętniczego wykonuje w swoim normalnym otoczeniu (w domu lub w miejscu pracy) sam pacjent lub inna osoba, raczej za pomocą aparatu automatycznego niż sfigmomanometrem sprężynowym. Zaleca się używanie aparatów mierzących ciśnienie na ramieniu z odpowiednio dobranym mankietem. Zasady pomiarów są podobne jak w przypadku ich wykonywania przez lekarza lub pielęgniarkę. Należy sprawdzić, czy pacjent potrafi prawidłowo wykonać pomiar (jeśli nie – należy go przeszkolić), oraz dokładnie poinformować go o konieczności zapisywania wyników wraz z godziną pomiaru (trzeba określić, jak często i o jakich porach dnia lub godzinach powinien wykonywać pomiary), o zmienności ciśnienia tętniczego, wartościach prawidłowych, potrzebie kalibracji i serwisowania aparatu. Zaleca się, aby raz w roku pacjent przyniósł swój aparat na wizytę lekarską w celu oceny dokładności wykonywania pomiaru i uzyskiwanych wyników.

Inny problem związany z samodzielnymi pomiarami ciśnienia tętniczego to typ stosowanego aparatu automatycznego. Popularność aparatów automatycznych wiąże się z bardzo szeroką ofertą tych urządzeń, które pomimo pozorów dużej dokładności nie zawsze spełniają wymogi stawiane tego typu sprzętowi. Należy zalecać wykonywanie samodzielnych pomiarów ciśnienia tętniczego jedynie za pomocą aparatów o potwierdzonej badaniami dokładności (listę aparatów z oceną ich wiarygodności dostępna na stronie www.dableducational.org). Dostępne są aparaty automatyczne do pomiaru ciśnienia tętniczego na nadgarstku, których dokładność została potwierdzona w badaniach klinicznych według odpowiednich protokołów. Aparaty nadgarstkowe nie są obecnie zalecane, choć ich stosowanie może być uzasadnione u osób otyłych z bardzo dużym obwodem ramienia. Również w przypadku tych aparatów przedramię powinno być tak ustawione, by mankiet aparatu znajdował się na wysokości serca, a ręka powinna być podparta.

W wytycznych ESC/ESH uznano, że w celu pomiarów ciśnienia tętniczego poza gabinetem można rozważać całodobową rejestrację ciśnienia tętniczego lub pomiary samodzielne w zależności od wskazań, dostępności tych metod, łatwości stosowania, kosztów oraz, jeżeli jest to właściwe, preferencji chorego. Uznano, że obydwie metody należy traktować jako uzupełniające się, a nie konkurujące ze sobą lub alternatywne.

Istotnym zagadnieniem związanym z przeprowadzaniem domowych pomiarów ciśnienia tętniczego jest ustalenie schematu, według którego chory będzie dokonywał pomiarów. Uznano, że optymalnym jest schemat 6-, 7-dniowy. Pomiarów według tego schematu należy dokonywać zarówno przy rozpoznawaniu nadciśnienia tętniczego, jak i w celu oceny skuteczności leczenia hipotensyjnego przed każdą wizytą u lekarza. Uważa się, że chorzy otrzymujący leki hipotensyjne poza 7-dniowymi okresami pomiarów mogą dokonywać pomiarów ciśnienia tętniczego rzadziej, na przykład 1-2 razy w tygodniu, w celu poprawy stopnia przestrzegania zaleceń. Stwierdzono również, że nie należy wykorzystywać wyników pojedynczych pomiarów do celów diagnostycznych.

Do ograniczeń metody należą: konieczność właściwego przeszkolenia chorych, używanie niedokładnych aparatów, błędy pomiaru, ograniczona wiarygodność wyników pomiarów zapisywanych przez pacjenta, brak pomiarów nocnych (dostępne są już jednak aparaty, za pomocą których można wykonywać pomiary w czasie snu) oraz wywoływanie przez uzyskane wyniki niepokoju u pacjenta, co może prowadzić do zwiększenia liczby pomiarów i samowolnej modyfikacji przez chorego schematu leczenia.

Wyniki przeprowadzonych badań wskazują również, że przydatną metodą mogą być pomiary ciśnienia tętniczego w aptekach. Przeprowadzane są najczęściej za pomocą aparatów automatycznych. Należy pamiętać, że przy ich wykonywaniu obowiązują takie same zasady jak przy wykonywaniu pomiarów ciśnienia tętniczego w gabinecie lekarskim i w domu. Ważne jest zachowanie odpowiedniej pozycji ciała podczas pomiaru oraz dobranie odpowiedniego mankietu. Wykazano, że pomiary w aptekach mogą być przydatne jako pomiary przesiewowe w wykrywaniu nadciśnienia tętniczego. Jest to istotne, z uwagi na wysoki odsetek osób, które nie wiedzą, że mają podwyższone ciśnienie tętnicze. Należy zachęcać do takich pomiarów zwłaszcza osoby, które nie miały wykonywanego pomiaru ciśnienia tętniczego na przestrzeni ostatniego roku. Z kolei pomiary ciśnienia tętniczego w aptece u osób już leczonych z powodu nadciśnienia tętniczego mogą przyczynić się do poprawy stopnia stosowania się do zaleceń oraz identyfikacji osób, które mają nieprawidłową kontrolę ciśnienia tętniczego.

***

Kardiolodzy apelują: Chroń życie, NIE #zostańwdomu z zawałem!

W dobie epidemii SARS-CoV-2 liczba zabiegów kardiologii interwencyjnej spadła nawet o kilkadziesiąt procent. Jak podkreślają eksperci, nie wynika to z przyczyn klinicznych, a prawdopodobnie z obawy pacjentów przed zakażeniem koronawirusem w placówkach medycznych.

Kardiolodzy podkreślają: zawał to wciąż śmiertelna choroba. Nie wolno czekać z wezwaniem pomocy! Polskie ośrodki są dobrze przygotowane, pacjenci są bezpieczni.

Prof. Stanisław Bartuś, kierownik Oddziału Klinicznego Kardiologii oraz Interwencji Sercowo-Naczyniowych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, przewodniczący Asocjacji Interwencji Sercowo Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego podkreśla, że w karetkach pogotowia, szpitalnych oddziałach ratunkowych, oddziałach kardiologii i pracowniach hemodynamicznych obecnie jest bezpiecznie. Eksperci zwracają uwagę, że w placówkach, w których leczy się osoby z zawałem serca, wdrożono procedury chroniące przed wzajemnym zakażaniem się oczekujących na badania i terapie pacjentów.
Więcej informacji dla pacjentów kardiologicznych można znaleźć na stronie Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego www.ptkardio.pl oraz specjalnych zakładkach dla pacjentów: www.copozawale.pl, www.slabeserce.pl, www.arytmiagroziudarem.pl.

źródło: Polskie Towarzystwo Kardiologiczne

--- R E K L A M A ---

Na film instruktażowy zatytułowany
„Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie tętnicze w aptece?”
zaprasza producent leku: