Warunki przechowywania leków – o czym muszą pamiętać pacjenci?

Leki wytwarzane są w bardzo rygorystycznie określonych warunkach. Aby zachowały najwyższą jakość oraz, aby można było bezpiecznie je stosować w całym okresie ważności, należy bezwzględnie przechowywać je zgodnie z warunkami określonymi przez ich wytwórcę. O tym, jakich błędów nie popełniać, mówi farmaceuta Michał Markowski.

Gdzie najlepiej przechowywać leki?
Leki wytwarzane są w określonej temperaturze, wilgotności i często w izolacji od światła słonecznego. Dlatego należy przechowywać je w temperaturze i warunkach pokojowych, co oznacza przedział między 15 a 25 st. C. Nie mogą być trzymane w pobliżu kaloryfera, gdzie temperatura wzrasta nawet do 30 st. C. Nie powinny znajdować się też w kuchni, ani w łazience, bo jest tam wyższa wilgotność, a temperatura może się zmieniać. Również leki trzymane w nasłonecznionym miejscu zmienią swój wygląd i działanie. Najlepiej więc włożyć je do specjalnie przeznaczonego do tego pojemnika lub szuflady w miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Nie wolno też przechowywać leków w zaparkowanym samochodzie, bo gdy świeci słońce, temperatura wewnątrz może przekraczać nawet 40 st. C. Takie leki nadają się już tylko do wyrzucenia.

Czy zakupione leki możemy wyjąć z opakowań?
Nie, leki trzeba przechowywać w oryginalnych opakowaniach, abyśmy w każdym momencie mogli zidentyfikować, jaki to produkt i jaki jest jego termin przydatności. Odsypywanie tabletek do osobnych pojemników, grozi pomyłką, co może być bardzo groźne dla naszego zdrowia. O tym, jak ważne jest trzymanie leków w opakowaniu można się przekonać, wyjmując z niego tabletkę. Zmieni barwę, np. z białej na brązową oraz swoje właściwości. Wówczas zamiast pomóc, może zaszkodzić. Nie wolno też rozcinać blistrów, w które pakowane są tabletki. Są one bowiem hermetycznie zamknięte, co stanowi gwarancję odpowiedniego przechowywania. Przecięcie grozi rozszczelnieniem połączenia foli aluminiowej z folią PCV i dostaniem się powietrza, którego wilgotność może zmieniać działanie leku. Również syropy w butelkach powinny być trzymane w oryginalnych kartonikach, które chronią je przed promieniowaniem słonecznym. Ważne jest też, aby nie wyrzucać umieszczanych w opakowaniach leków środków pochłaniających wilgoć. Jeśli otwieramy fiolkę z lekami, dostaje się tam powietrze i zmienia wilgotność. Środek zabezpieczający będzie ją pochłaniał.

Czy ulotkę po przeczytaniu można wyrzucić?
W żadnym razie. Ulotkę należy przeczytać i włożyć do opakowania. W każdym opakowaniu musi pozostać ulotka, ponieważ w przypadku konieczności zażywania innych leków będzie można sprawdzić, czy preparat nie wchodzi z nimi w interakcje. Czasem wzajemne oddziaływanie przyjmowanych leków wymaga skorygowania dawki lub zamiany jednego z nich na inny. Również opis działań niepożądanych leku może okazać się pomocny w przypadku wystąpienia jakichś dolegliwości.

Są leki, które wymagają przechowywania w lodówce...
Należy bezwzględnie tego przestrzegać. Pamiętajmy, aby po zażyciu leków odłożyć opakowanie z powrotem do lodówki. Taki lek bowiem w temperaturze pokojowej w ciągu kilku godzin może stracić swoje właściwości. Dzieje się tak np. w przypadku insulin. Tymczasem przyjęcie niedziałającej insuliny skutkuje niekontrolowanym wzrostem poziomu cukru we krwi, co może mieć katastrofalne skutki. Warto leki trzymać na osobnej półce z dala od jedzenia i od zamrażalnika.

Czy warto kupić sobie leki na zapas, np. w razie kwarantanny?
Nie należy gromadzić rocznych zapasów leków, bo często jest tak, że mija ich termin przydatności i w konsekwencji je wyrzucamy. Warto zaopatrzyć swoją domową apteczkę w leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwprzeziębieniowe – a więc krople do nosa, tabletki na ból gardła, syrop na kaszel, a także w leki przeciwbiegunkowe, na problemy żołądkowe, przeciwalergiczne oraz środki łagodzące oparzenia i ułatwiające gojenie ran, preparaty na obrzęki i stłuczenia, materiały opatrunkowe i środki dezynfekcyjne. Powinniśmy mieć też zawsze miesięczny zapas stale przyjmowanych leków. Należy także skrupulatnie przestrzegać terminu przydatności leków. Lek przeterminowany nie tylko może nie leczyć, ale i szkodzić zdrowiu. Podsumowując, leki wytwarzane są w bardzo rygorystycznie określonych warunkach. Aby zachowały najwyższą jakość oraz aby można było bezpiecznie je stosować w całym okresie ważności, należy bezwzględnie przechowywać je zgodnie z warunkami określonymi przez ich wytwórcę.

***

Przekaż pacjentowi:
Krajowi Producenci Leków apelują, aby nie robić zapasów farmaceutyków na cały rok, ponieważ może to skutkować ich brakiem dla potrzebujących w sytuacji, kiedy inni będą gromadzić niepotrzebne zapasy. Jednak w związku z możliwością odbywania kwarantanny należy mieć wyposażoną apteczkę w niezbędne produkty przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Również osoby stale przyjmujące leki powinny mieć stale ich miesięczny zapas. Stres wywołany epidemią koronawirusa może skutkować niewłaściwym zabezpieczeniem zakupionych leków. Tymczasem źle przechowywane nie leczą, mogą wręcz szkodzić. Poza tym stają się łatwo dostępne dla dzieci, a wtedy o tragedię nietrudno.