Leczenie opryszczki pospolitej (wargowej)

Opryszczka pospolita, zwana także opryszczką wargową, to często występująca choroba zakaźna wywołana przez wirus opryszczki pospolitej – Herpes simplex virus (HSV). Źródło zakażenia stanowi osoba chora w okresie objawowym choroby, tzn. podczas występowania zmian skórnych pod postacią pęcherzyków lub nosiciel.

Do zakażenia dochodzi najczęściej przez bezpośredni kontakt ze zmianami skórnymi lub wydzielinami osoby chorej. Ponadto do zakażenia może dochodzić przez kontakt z przedmiotami codziennego użytku (np. odzieżą, ręcznikiem), na których przez krótki czas może pozostawać żywy HSV. Na skutek kontaktu uszkodzonej skóry lub błony śluzowej z materiałem zakaźnym następuje wnikanie wirusa do komórek nabłonka, w których to ulega on namnażaniu. We wczesnej fazie zakażenia występują objawy przepowiadające, czyli prodromalne, do których zalicza się: pieczenie, mrowienie, świąd, uczucie napięcia skóry lub zaczerwienienie.

W kolejnym etapie zakażenia pojawiają się charakterystyczne zmiany skórne w postaci drobnych pęcherzyków zlokalizowanych na zaczerwienionym i obrzękowym podłożu. Z czasem pęcherzyki osuszają się i przekształcają się w twardy, ciemny strup. Zmiany chorobowe najczęściej lokalizują się na granicy skóry i błony śluzowej, rzadziej na błonie śluzowej języka, policzków czy też podniebienia. Końcowym etapem zakażenia jest wnikanie wirusa do tkanki nerwowej, gdzie zachodzi dalsze jego namnażanie i gdzie wirus pozostaje w stanie utajenia.

W sytuacji obniżenia odporności lub pod wpływem różnych czynników, takich jak: stres, przemęczenie, promieniowanie ultrafioletowe, miesiączka, mikrourazy może dochodzić do reaktywacji zakażenia. Ponad 80% Polaków jest zakażonych wirusem opryszczki, z czego ponad 25% z nich doświadczyło objawów opryszczki w ostatnim roku.

W leczeniu opryszczki znajdują zastosowanie leki miejscowe oraz doustne. Jednak najbardziej skuteczne leczenie opryszczki to leczenie doustne z wykorzystaniem tabletek zawierających acyklowir. Acyklowir ulega przekształceniu do formy biologicznie czynnej po wniknięciu do komórki zakażonej wirusem opryszczki pospolitej. Lek ulega aktywacji głównie w komórkach zakażonych wirusem opryszczki pospolitej, co sprawia, że poziom aktywnej postaci acyklowiru w komórkach zakażonych jest 40-100 razy wyższy niż w komórkach niezakażonych. Jego aktywna forma zostaje wbudowana do cząsteczki DNA wirusa, co przyczynia się bezpośrednio do zakończenia namnażania wirusa.

Acyklowir skutecznie leczy opryszczkę, łagodzi jej objawy oraz skraca istotnie czas gojenia nawet o 3 dni. Acyklowir w formie tabletek działa ogólnoustrojowo, przenikając do zakażonych komórek hamuje namnażanie wirusa i rozwój opryszczki. Substancja ta znajduje zastosowanie w leczeniu nawrotowej opryszczki warg i twarzy wywołanej przez wirus opryszczki pospolitej u dorosłych.

Leczenie acyklowirem jest najbardziej skuteczne, gdy zostanie rozpoczęte na etapie występowania u pacjenta objawów prodromalnych (takich jak ból, pieczenie, mrowienie, swędzenie, zaczerwienienie, opuchlizna) lub pierwszych zmian na skórze, zwłaszcza w przypadku zakażeń nawracających.

Tabletki z acyklowirem dostępne są bez recepty. W leczeniu opryszczki acyklowir należy stosować w dawce 200 mg pięć razy na dobę, co 4 godziny (z przerwą nocną) przez 5 dni. Lek istotnie przyspiesza czas gojenia już po przyjęciu pierwszej tabletki. Może być stosowany samodzielnie lub też z lekami miejscowymi (maściami, plasterkami). Odpowiednio wczesne przyjęcie acyklowiru, na etapie objawów prodromalnych, może sprawić, że nie dojdzie do rozwinięcia pełnego obrazu chorobowego, a schorzenie zakończy się na etapie objawów prodromalnych.