Najważniejszą funkcją biologiczną witaminy E jest ochrona organizmu przed niszczącym wpływem wolnych rodników. Witamina E reaguje z wolnymi rodnikami i przekształca je w obojętne, niegroźne substancje.
Funkcje witaminy E w organizmie
Działanie przeciwutleniające witaminy E zapobiega uszkodzeniom DNA i hamuje mutagenezę i transformacje nowotworowe komórek. Podczas tego procesu sama witamina E traci swą aktywność i dopiero dzięki reakcji z kwasem askorbinowym zostaje odtworzona aktywna postać tokoferolu. Właściwości antyutleniające tokoferolu są istotne w przypadku wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które wchodzą w skład błon komórkowych. Kwasy te pod wpływem tlenu i światła ulegają utlenieniu, w wyniku czego powstaje duża ilość wolnych rodników. Dzięki swym właściwościom przeciwutleniającym jest również pomocna w ochronie krwinek czerwonych. Tokoferol wspomaga proces oddychania komórek i wpływa na prawidłowe funkcjonowanie i utrzymanie wysokiej wydolności mięśni. Chroni on organizm przed powstawaniem chorób degeneracyjnych, takich jak miażdżyca i jej następstwa (niedokrwienna choroba serca, zawały, udary mózgu). Ostatnio podkreśla się ochronne działanie witaminy E przed powstawaniem nowotworów. Może ono polegać na ochronie DNA przed działaniem wolnych rodników. Witamina E hamuje powstawanie mutagennych i kancerogennych nitrozoamin w produktach żywnościowych. Stosowanie witaminy E zapobiega powstawaniu zaćmy, poprzez hamowanie peroksydacji białek soczewki oka przez wolne rodniki. Witamina E jest niezbędna u mężczyzn do prawidłowej produkcji spermy. Jej niedobór u mężczyzn może prowadzić do niepłodności.
Normy żywieniowe
Zalecana dobowa dawka witaminy E wynosi 12 j.m. dla kobiet i 15 j.m. dla mężczyzn. Dieta bogata w witaminę E to jeden z elementów odpowiedniej jej podaży, bowiem nie zawsze artykuły spożywcze pokrywają dzienne zapotrzebowanie. Warto uzupełniać dietę produktami farmakologicznymi dostępnymi bez recepty, które pozwolą pokryć zapotrzebowanie na tę witaminę.
Występowanie w żywności
Najpowszechniej stosowaną postacią witaminy E jest
alfa-tokoferol. Jego naturalnym źródłem są oleje roślinne, kiełki pszenicy i soi, orzechy włoskie, masło, szparagi, szpinak, brokuły, jaja, mleko i wątroba. Naturalnie występujące tokoferole nie są stabilne i stąd podczas przechowywania i przetwarzania żywności mogą występować ich znaczne straty. Alfa-tokoferol jest także otrzymywany syntetycznie.