Posiłki wspomagające terapię onkologiczną

autorka: Justyna Marszałkowska-Jakubik
specjalista dietetyki medycznej, specjalista ds. zdrowia publicznego

Często zdarza się, że pacjenci onkologiczni lepiej tolerują posiłki chłodne i o płynnej konsystencji. Warto szykować też nieco mniejsze niż zazwyczaj porcje, gdyż chory zazwyczaj ma osłabiony apetyt, a dania odgrzewane czy przechowywane dłużej w lodówce tracą sporo na wartości. Dobór kolorów i intensywność smaków także nie powinny być przypadkowe. Nie jest wszak tajemnicą, że „jemy oczami”, a w trakcie choroby nasze zmysły są przytępione. Doprawiając dania, nie ograniczajmy się zatem do soli i pieprzu. Dodatek imbiru będzie zapobiegał nudnościom i wymiotom często występującym w trakcie chemii. Cynamon reguluje metabolizm i ma właściwości antybakteryjne. A kurkuma jest bardzo silnym antyoksydantem i ma udowodnione właściwości zarówno zapobiegające, jak i wspomagające leczenie nowotworów. Dlatego dobrze mieć w zanadrzu proste przepisy na sycące i wartościowe koktajle, które mogą zastąpić posiłek oraz zapas owoców w zamrażalniku, by za każdym razem szykować świeżą porcję koktajlu. Niemal wszystkie owoce można zamrozić – truskawki, obrane i pokrojone w mniejsze cząstki banany, jagody czy maliny. Niewątpliwym plusem koktajli jest fakt, że taki posiłek łatwo zabrać ze sobą i spożyć poza domem. Dodatkowo poza odżywianiem koktajl doskonale nawadnia.

Koktajl truskawkowo-bananowy

Składniki: mały banan, szklanka truskawek (mogą być mrożone), łyżka płatków migdałowych, łyżka zmielonego siemienia lub nasion chia, woda – ilość zależna od konsystencji, jaką preferujemy

Przygotowanie: Siemię lub chia zalej kilkoma łyżkami wody i odstaw na minimum kwadrans. Dorzuć do namoczonych nasion owoce i zmiksuj na gładką masę, regulując konsystencję wodą. Wierzch posyp płatkami migdałowymi.

***

Orzeźwiająca przekąska, która nawadnia, syci i uzupełnia braki witamin. Porcja takiego koktajlu to spora dawka witaminy C oraz potasu. Siemię lniane jest świetnym źródłem błonnika, kwasów omega-3 oraz lignanów (fitoestrogeny i bardzo silne antyoksydanty). Zamiennie można użyć nasion szałwii hiszpańskiej (chia). Oba produkty doskonale nadają się jako odżywczy i zagęszczający dodatek do koktajli.

Płatki owsiane ze szpinakiem, bananem i migdałami

Składniki: 1 banan, 3 łyżki płatków owsianych, pół filiżanki wody, mleka, mleka roślinnego lub soku jabłkowego, garść szpinaku (ok. 30 g), płatki migdałowe do posypania

Przygotowanie: Płatki owsiane zalej letnią wodą, mlekiem, mlekiem roślinnym (sojowym, ryżowym, owsianym, migdałowym) lub sokiem jabłkowym. Odstaw pod przykryciem (nawet na całą noc w lodówce). Banana pokrój na mniejsze cząstki, dodaj do namoczonych płatków i zmiksuj na gładką masę w blenderze, dolewając stopniowo wodę/mleko/sok (pamiętaj, że płatki owsiane jeszcze wchłoną płyn, więc koktajl będzie nieco gęstszy niż w momencie robienia). Koktajl przelej do szklanki, a wierzch posyp łyżką płatków migdałowych lub innych drobno posiekanych orzechów.

***

Szybkie, sycące i łatwe w transporcie II śniadanie czy podwieczorek. Płatki owsiane, to bogactwo pektyn i minerałów. Banan może mieć dwojakie działanie w zależności od stopnia dojrzałości. Im ciemniejszy, tym słodszy, ale i działający rozluźniająco na jelita. Przeciwdziała zaparciom, ale może powodować wzdęcia. Mało dojrzały owoc, to posiłek zapierający. Mleko w czasie chemioterapii jest zazwyczaj źle tolerowane – jeśli tak jest, zamień je w przepisie na napój roślinny (bez cukru) lub świeżo wyciskany sok jabłkowy.

Zielony koktajl

Składniki: 80 g młodych liści szpinaku, kiwi, sok z połówki cytryny/limonki, 1/2 szklanki soku jabłkowego (świeżo wyciskanego)

Przygotowanie: Umyj szpinak, obierz kiwi i pokrój na mniejsze kawałki. Wszystko zmiksuj w blenderze na gładką masę, regulując konsystencję sokiem jabłkowym. Dodaj świeżo wyciśnięty sok z limonki lub cytryny i ewentualnie schłódź kostkami lodu.

***

Ten koktajl to potężna dawka witaminy K i kwasu foliowego, do tego witamina C oraz potas i magnez. Ze względu na swój skład zielone liście pomagają pozbyć się obrzęków i stanów zapalnych, działają przeciwwymiotnie, wspierają układ krzepnięcia, dostarczają potężnej dawki antyoksydantów i wspomagają procesy naprawcze DNA. Kwas foliowy, potrzebny na każdym etapie życia, przeciwdziała uszkodzeniom materiału genetycznego.