Statystyki pokazują, że z roku na rok zwiększa się liczba pacjentów dotkniętych cukrzycą. Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna prognozuje, że liczba chorych na cukrzycę w Polsce w 2030 r. będzie wynosiła ok. 3,2 mln. Cukrzyca jest to często genetycznie uwarunkowany zespół zaburzeń gospodarki węglowodanowej prowadzący do podwyższenia stężenia glukozy we krwi (hiperglikemii) oraz zaburzeń przemiany tłuszczowo-białkowej. Przyczyną tego schorzenia jest względny lub bezwzględny niedobór insuliny. Biorąc pod uwagę przyczynę i przebieg choroby, można wyróżnić jej następujące typy:
- cukrzyca typu 1. (insulinozależna) polega na pierwotnym, niedostatecznym wydzielaniu insuliny, zapadają na nią głównie dzieci i młodzież, stanowi 15%-20% wszystkich przypadków cukrzycy, typ 1. cukrzycy leczy się podając insulinę, ważna jest także odpowiednia dieta i aktywność fizyczna,
- cukrzyca typu 2. (insulinoniezależna) stanowi 80%-85% cukrzycy, polega na nieprawidłowym działaniu insuliny w organizmie, wynikającym ze zmniejszonej wrażliwości na insulinę receptorów tkankowych (insulinooporność). Występuje głównie u osób starszych, cukrzycy typu 2. zazwyczajtowarzyszy otyłość i nadciśnienie tętnicze, problemem jest fakt, iż choroba ta może latami przebiegać bezobjawowo, a chorzy często dowiadują się o niej mając już powikłania: zaćmę, chorobę wieńcową, udar mózgu lub niewydolność nerek; schorzenie to leczy się początkowo lekami przeciwcukrzycowymi natomiast w późniejszym etapie insuliną,
- cukrzyca ciężarnych jest to cukrzyca rozpoznana i występująca tylko podczas ciąży, kobiety cierpiące na tę chorobę są w przyszłości bardziej narażone na zachorowanie na cukrzycę niż zdrowe ciężarne,
- cukrzyca LADA dotyczy głównie ludzi bez otyłości w wieku 30-50 lat, przypomina cukrzycę typu 1., rozwija się powoli lecz wymaga szybkiego podania insuliny,
- cukrzyca MODY występuje u osób młodych, nieotyłych i ma cechy cukrzycy typu 2.,
- cukrzyca wtórna jest to rzadki rodzaj cukrzycy wynikający z występowania innych chorób pierwotnych, np. chorób gruczołów wydzielania wewnętrznego przebiegających z nadczynnością.
Do najważniejszych czynników ryzyka zachorowania na cukrzycę należą: podeszły wiek, nadwaga, predyspozycje genetyczne, przebyta cukrzyca ciążowa, dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, choroby sercowo-naczyniowe o podłożu miażdżycowym.Początkowe objawy cukrzycy są często niezauważalne lub lekceważone przez pacjenta. Wśród nich należy wymienić wzmożone pragnienie i łaknienie, wielomocz, utratę lub wzrost masy ciała, nadmierną senność, skłonność do infekcji wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, zaburzenia widzenia, złe gojenie się ran, skurcze kończyn. Ogromną rolę w leczeniu cukrzycy odgrywa profilaktyka. Dlatego osoby, u których stwierdzono występowanie czynników ryzyka lub zauważono pierwsze objawy choroby, powinny mieć wykonany pomiar glukozy na czczo i test doustnego obciążenia glukozą (OGTT). Do najważniejszych działań profilaktycznych zaliczamy odpowiednią dietę i zwiększoną aktywność fizyczną.
W profilaktyce i uzupełnianiu leczenia cukrzycy pomocne są surowce roślinne i mieszanki ziołowe. Ich rola polega na obniżaniu stężenia cukru we krwi oraz przeciwdziałaniu powikłaniom cukrzycy. Mieszanki ziołowe mogą skutecznie uzupełniać inne leki przeciwcukrzycowe, a z czasem doprowadzić do zmniejszenia dawek tych leków. W skład mieszanek przeciwcukrzycowych wchodzą takie zioła, jak pokrzywa, cykoria, fasola, morwa biała, gryka czy rutwica lekarska. Połączenie tych ziół w mieszance daje bardzo dobre efekty lecznicze.
Liść pokrzywy (Urticae folium)
Zawiera chlorofil, ksantofil, karotenoidy, dużo witaminy C, witaminę K, witaminy z grupy B, flawonoidy, kumaryny, aminy, garbniki, kwas mrówkowy oraz sole mineralne bogate w potas, żelazo, wapń i krzem. Pokrzywa, działając synergistycznie z innymi ziołami przeciwcukrzycowymi, obniża poziom cukru we krwi, dlatego może być pomocna w leczeniu stanów przedcukrzycowych cukrzycy typu 2.
Korzeń cykorii (Cichorii radix)
Surowcem farmakopealnym jest korzeń bogaty w inulinę, hydroksykumaryny, kwasy fenolowe, flawonoidy, laktony seskwiterpenowe i glikozydy fenolowe. Hipoglikemiczne działanie cykorii łagodzi objawy cukrzycy i jest pomocne w profilaktyce tej choroby.
Owocnia fasoli (Phaseoli pericarpium)
Strąki fasoli zawierają kwasy organiczne, cholinę, alantoinę, trójterpeny, krzemionkę oraz inozytol. Roślina ta zapobiega znacznym wahaniom poziomu cukru we krwi, działa hipoglikemicznie, co jest wykorzystywane zwłaszcza w leczeniu początkowych stanów cukrzycowych.