Większość osób choć jeden raz w życiu została dotknięta przez przeziębienie. Osoby dorosłe chorują zwykle 2-3 razy do roku na przeziębienie, a dzieci 2-3 razy częściej niż dorośli. Infekcje górnych dróg oddechowych to jedna z częstszych przyczyn wizyt u lekarza. Dlatego też przeziębienie to jedna z częstszych przyczyn nieobecności w przedszkolu, szkole czy pracy.
Dlaczego się przeziębiamy?
Szczyt sezonu infekcyjnego przypada zwykle na miesiące jesienno-zimowe. Sprzyja temu przebywanie w zamkniętych pomieszczeniach i w związku z tym łatwiejsza transmisja wirusa z jednej osoby na drugą. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową, czyli przez bezpośredni kontakt osoby zdrowej z wydzielinami (kaszel, katar) osoby chorej. Chory roznosi drobne kropelki zawierające miliony kopii wirusów. Do zakażenia może również dojść poprzez bezpośredni kontakt z przedmiotami w otoczeniu osoby chorej. Wirusy mogą przetrwać nawet kilka godzin poza organizmem człowieka. Wystarczy dotknąć ust, oczu lub nosa aby się zarazić. Dlatego jedną z podstawowych zasad dbania o zdrowie jest właściwa i systematyczna higiena rąk.
Istnieje ponad 200 gatunków wirusów mogących powodować objawy przeziębienia. Choć jest to zmienne w różnych sezonach najczęstsze wirusy powodujące przeziębienie to:
- rynowirusy,
- koronawirusy,
- wirusy Coxsackie,
- wirusy paragrypy,
- adenowirusy.
W sytuacji podejrzenia zakażenia SARS-CoV-2 lub wirusem grypy dostępne są szybkie testy antygenowe lub genetyczne mogące potwierdzić taką diagnozę.
Objawy, jakie wystąpią oraz ich nasilenie, bywają zmienne i zależne od rodzaju wirusa chorobotwórczego, jak i stanu odporności naszego organizmu. Typowymi objawami są katar, kaszel, ból głowy, gardła, czasem zapalenie krtani, zatok przynosowych, oskrzeli, a nawet płuc. Inne objawy to złe samopoczucie, uczucie rozbicia, gorączka, dreszcze, bóle mięśniowe, zmęczenie, osłabienie. Pierwsze objawy przeziębienia pojawiają się zwykle około 1-4 dni po kontakcie z chorą osobą i utrzymują się około tygodnia, a u małych dzieci nawet 10-14 dni. Katar zwykle jest początkowo wodnisty, przezroczysty, a stopniowo może stawać się gęstszy i zabarwiać się na kolor żółto-zielony, ropny. Kaszel jest zwykle początkowo suchy, męczący, a z biegiem trwania infekcji zmienia się w wilgotny, odkrztuśny.
Leczenie przeziębienia
Zalecenia pozostają niezmienne od lat i zawierają one zalecenie pozostania w domu i izolacji przez okres co najmniej 7 dni od początków objawów. U osób bez istniejących chorób towarzyszących przeziębienie jest chorobą samoograniczającą się. Jednak u osób z innymi chorobami towarzyszącymi w tym astmą, POCHP, chorobami serca nawet zwykłe przeziębienie nieodpowiednio leczone może okazać się potencjalnie groźne i skutkować powikłaniami, np. zapaleniami uszu, oskrzeli i płuc.
Zalecenia dla przeziębionych
Najlepiej pozostać w domu, odpoczywać, dużo pić, stosować nawilżanie powierza. W razie gorączki powyżej 38,5 st. C, złego samopoczucia, rozbicia należy zażywać leki przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe. Skutecznie zwalczają objawy powszechnie dostępne preparaty zawierające paracetamol (ma tylko działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe) oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne jak np. ibuprofen, naproksen, leki zawierające salicylamid. Pomocniczo stosowane są preparaty zawierające rutozyd oraz witaminę C. Dwa ostatnie związki wzmacniają ścianę naczyń krwionośnych, co zmniejsza ich przepuszczalność, łamliwość, a co za tym idzie obrzęki błon śluzowych, m.in. nosa. Witamina C, czyli kwas askorbinowy, może wpływać na procesy związane z odpornością organizmu. Bywa stosowana wspomagająco zarówno w infekcjach wirusowych, jak i bakteryjnych.