Opieka farmaceutyczna

17.07.2020

4 minuty

Budowanie odporności u dzieci a prawidłowe stosowanie probiotyków

Skrót informacji

W życiu każdego dziecka może dochodzić do sytuacji, w której chwilowo odporność spada lub zostaje osłabiona, np. przez choroby czy stosowane leki, stres, styl życia, nieodpowiednią dietę. Wówczas warto sięgnąć po sposoby na naturalne odbudowanie mikrobioty jelit i tym samym wesprzeć odporność.

Już podczas ciąży rozpoczyna się proces nabywania przez dziecko odporności. Po urodzeniu organizm noworodka niemal natychmiast styka się poprzez błony śluzowe i skórę z mnóstwem drobnoustrojów potencjalnie chorobotwórczych. Początkowo ochronne przeciwciała są przenoszone dziecku biernie przez łożysko i pokarm matki, a w tym czasie rozwija się i dojrzewa własny układ immunologiczny dziecka. Będzie on dojrzewał przez najbliższe kilkanaście lat, aby stopniowo osiągnąć poziom przeciwciał jak u dorosłego. By nie zaburzać tego procesu, konieczne jest prawidłowe wspieranie procesu dojrzewania układu odpornościowego dziecka.

Zdrowy tryb życia i prawidłowe odżywianie dla wspierania odporności dziecka – dlaczego jelita są tak ważne dla odporności?

W przewodzie pokarmowym znajduje się ogromna ilość komórek odpornościowych. Bakterie probiotyczne wykazują dobroczynne właściwości stymulujące na układ odpornościowy błon śluzowych, w tym jelitowego układu GALT (gut associated lymphoid tissue).[1-3]

W jelitach znajduje się aż ok. 70-80% wszystkich komórek odpornościowych organizmu. To ogromnie dużo.[1-3] W błonach śluzowych przewodu pokarmowego produkowane są bardzo ważne cząsteczki odpornościowe, czyli wydzielnicze (sekrecyjne) przeciwciała w klasach S-IgA i S-IgM. Opłaszczają one chorobotwórcze mikroorganizmy, broniąc organizm przed zakażeniem i potencjalnym rozwojem choroby. Dzięki obecności w jelitach komórek odporności (m.in. granulocytów, monocytów, limfocytów B i T, makrofagów i komórek tucznych) powstaje niezmiernie istotna, lokalna odporność związana z błonami śluzowymi przewodu pokarmowego (GALT), gdzie wydzielanych jest również wiele substancji o działaniu bójczym (np. lizozym, defensyny), regenerującym i regulującym mikrośrodowisko jelit.[4-9]

Nie ulega wątpliwości, iż mikrobiota jelitowa (flora bakteryjna jelit) buduje odporność organizmu, co zostało potwierdzone w licznych badaniach naukowych. Dobroczynne działanie wspierające układ odporności i mikrobiotę jelit mają przebadane szczepy probiotyczne, prebiotyki i synbiotyki. Prebiotyki, w tym fruktooligosacharydy (FOS), to składniki żywności pobudzające wzrost flory bakteryjnej w jelicie grubym, przez co korzystnie wpływają na zdrowie gospodarza.

Ważna dieta, czyli co jeść, aby cieszyć się dobrą odpornością?
Aby zadbać o odporność całego organizmu starszego dziecka, należy wspierać układ pokarmowy poprzez dietę bogatą w pokarmy będące naturalnymi probiotykami, np. kiszonki – w tym kapusta kiszona, ogórki kiszone, zakwas z buraków, kwas chlebowy, ponadto kefiry, jogurty, maślanka.

Odpowiednio dobrane probiotyki z apteki a zachowanie zdrowia
Szczególną rolę odgrywają suplementy diety bogate w bakterie probiotyczne, które korzystnie wpływają zarówno na przewód pokarmowy, jak i na cały organizm. Właściwie dobrany szczep probiotyczny sprzyja zachowaniu równowagi mikrobioty jelit poprzez ograniczenie namnażania w nim drobnoustrojów chorobotwórczych. Te dobroczynne działania probiotyków zostały udowodnione w licznie przeprowadzanych badaniach naukowych. Wykazano między innymi, iż suplementacja probiotykami zmniejszała zapadalność na infekcje górnych dróg oddechowych u osób aktywnych fizycznie. Na ten efekt wpływ ma nie tylko rodzaj przyjmowanego szczepu probiotycznego, ale również czas jego podawania i dawka.[10-13]

Kiedy należy zacząć dbać o wspieranie naturalnej odporności u dzieci?
Jak wiadomo, dzieci mają niedojrzały układ odporności, przez co są narażone na wiele zakażeń, szczególnie w sezonie jesienno-zimowym. Dotyczy to zwłaszcza dzieci w wieku żłobkowym, przedszkolnym i wczesnoszkolnym, gdyż w tym wieku zwykle często przebywają one w dużych skupiskach dzieci w żłobkach i przedszkolach, gdzie narażenie na drobnoustroje chorobotwórcze jest duże. Już przed sezonem infekcyjno-grypowym warto zadbać o odporność poprzez wspieranie naturalnej, prawidłowo funkcjonującej mikroflory jelitowej za pomocą probiotyków.

Podsumowanie
Odpowiednio dobrane, stosowane w odpowiedniej dawce i przez odpowiedni czas probiotyki warto podawać dziecku w celu przywrócenia właściwej równowagi flory bakteryjnej przewodu pokarmowego. Mogą być one również przydatne w trakcie i po leczeniu antybiotykiem, przed i w trakcie podróży do innych stref klimatycznych, tak aby zapobiegać biegunkom podróżnych spowodowanych zachwianiem składu mikroflory jelitowej. Dobry probiotyk zawiera przebadane, dobroczynne szczepy bakteryjne łatwo kolonizujące przewód pokarmowy, które są odporne na działanie kwasów żołądkowych oraz kwasów żółciowych.


Autor: „dr n. med. Magdalena Wołoszko”
pediatra

Inne artykuły tego autora

Piśmiennictwo: 1. Bermudez-Brito M, Muñoz-Quezada S, Gomez-Llorente C, et al. Human intestinal dendritic cells decrease cytokine release against Salmonella infection in the presence of Lactobacillus paracasei upon TLR activation. PLoS One. 2012;7(8):e43197. doi:10.1371/journal.pone.0043197. 2. Działo J., Niedźwiedzka-Rystwej P., Mękal A., Deptuła W.: Charakterystyka tkanki limfatycznej błon śluzowych przewodu pokarmowego i układu oddechowego. Alergia Astma Immunol. 15, 197–202 (2010). 3. Gołąb J., Jakóbisiak M., Lasek W., Stokłosa T.: Immunologia. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2013. 4. Gutierrez-Castrellon P, Lopez-Velazquez G, Diaz-Garcia L, et al. Diarrhea in preschool children and Lactobacillus reuteri: a randomized controlled trial. Pediatrics. 2014;133(4):e904-e909. doi:10.1542/peds.2013-0652. 5. Putignani L, Del Chierico F, Petrucca A, Vernocchi P, Dallapiccola B. The human gut microbiota: a dynamic interplay with the host from birth to senescence settled during childhood. Pediatr Res. 2014;76(1):2-10. doi:10.1038/pr.2014.49. 6. Carlson AL, Xia K, Azcarate-Peril MA, et al. Infant Gut Microbiome Associated With Cognitive Development. Biol Psychiatry. 2018;83(2):148-159. doi:10.1016/j.biopsych.2017.06.021. 7. Cabana MD, McKean M, Caughey AB, et al. Early Probiotic Supplementation for Eczema and Asthma Prevention: A Randomized Controlled Trial. Pediatrics. 2017;140(3):e20163000. doi:10.1542/peds.2016-3000. 8. Cuello-Garcia C, Fiocchi A, Pawankar R, et al. Prebiotics for the prevention of allergies: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Clin Exp Allergy. 2017;47(11):1468-1477. doi:10.1111/cea.13042. 9. Chu DM, Ma J, Prince AL, Antony KM, Seferovic MD, Aagaard KM. Maturation of the infant microbiome community structure and function across multiple body sites and in relation to mode of delivery. Nat Med. 2017;23(3):314-326. doi:10.1038/nm.4272. 10. Hojsak I, Snovak N, Abdović S, Szajewska H, Misak Z, Kolacek S. Lactobacillus GG in the prevention of gastrointestinal and respiratory tract infections in children who attend day care centers: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Clin Nutr. 2010;29(3):312-316. doi:10.1016/j.clnu.2009.09.008. 11. Jachimowicz, Karolina, Marzena Jamroży and Jagoda Konarska. „Ocena wpływu suplementacji bakteriami z rodzaju Lactobacillus ze stanem zdrowia sportowców.” Journal of NutriLife 5 (2020). 12. Marlicz W. 2014. Wysiłek fizyczny a mikroflora przewodu pokarmowego – znaczenie probiotyków w diecie sportowców. Forum Zaburzeń Metabolicznych. 5(3), 129-140. 13. Gleeson M, Bishop NC, Oliveira M, McCauley T, Tauler P, Lawrence C. Effects of a Lactobacillus salivarius probiotic intervention on infection, cold symptom duration and severity, and mucosal immunity in endurance athletes. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 2012;22(4):235-242. doi:10.1123/ijsnem.22.4.235.


Poprzedni artykuł

Dlaczego należy leczyć zęby mleczne?

Następny artykuł

Higiena narządu wzroku w czasie epidemii

Polecane dla Ciebie

Szkolenia