Probiotyki (po grecku pro bios - „dla życia”) to preparaty lub produkty zawierające wystarczającą ilość żywych, ściśle zdefiniowanych drobnoustrojów, które wywierają korzystne działanie na organizm człowieka. Mikroorganizmy te poprzez implantację lub kolonizację wpływają na mikroflorę określonego obszaru organizmu gospodarza i dzięki temu wywierają korzystny efekt zdrowotny.
Wskazania do stosowania probiotyków u dzieci
Kształtująca się lub już trwale ukształtowana flora jelitowa u dzieci może ulegać przejściowym lub trwałym zmianom. Czynnikami modyfikującymi skład jakościowy i ilościowy flory jelitowej u dzieci są infekcje wirusowe, bakteryjne, lub stosowana antybiotykoterapia. U dzieci biegunka to druga z głównych przyczyn wizyt u lekarza. Szacuje się, że dzieci od 0 do 5. roku życia chorują na biegunkę do 2 razy rocznie, a rocznie na świecie notuje się 2,5-3 mln zgonów.
Stosowanie probiotyków należy do rutynowego postępowania w leczeniu biegunek u dzieci. Liczni autorzy wykazują, że probiotyki łagodzą przebieg i skracają czas trwania biegunki, ograniczając stosowanie antybiotyków.
Kolejnym wskazaniem do stosowania probiotyków u dzieci jest antybiotykoterapia.Szacuje się, że u 11-40 proc. dzieci leczonych antybiotykiem rozwija biegunkę poantybiotykową. Powszechna, często nieuzasadniona antybiotykoterapia u dzieci powoduje zmianę mikroflory jelitowej na nieprawidłową. Dochodzi wówczas do rozwoju bakterii patogennych, tj. Clostridium difficile, Clostridium perfringens, czy Staphylococcus aureus. Liczne badania ponad wątpliwość wykazują skuteczność probiotyków w zapobieganiu biegunce poantybiotykowej. Jak widać stosowanie probiotyków w leczeniu biegunek infekcyjnych i poantybiotykowych jest powszechnie stosowane i staje się procedurą rutynową. Obiecujące są wyniki stosowania probiotyków u wcześniaków, jako protekcje rozwoju martwiczego zapalenia jelit oraz próby stosowania probiotyków w leczeniu kolki jelitowej u niemowląt. Dodatkowo istnieje wiele dowodów wykazujących wpływ probiotyków w zapobieganiu rozwojowi alergii pokarmowej u niemowląt. Probiotyki przypuszczalnie stymulują w jelitach swoistą odpowiedź IgA na antygen oraz dodatkowo wzmacniają barierę jelitową, hamując wnikanie cząsteczek białkowych do organizmu. Jak widać stosowanie probiotyków u dzieci znajduje coraz to nowe wskazania.
Produkty probiotyczne
Źródłem probiotyków są preparaty farmaceutyczne, suplementy diety czy produkty fermentowane, tj. jogurty, kefiry, mleko acidofilne. Najkorzystniejsze działanie preparatów farmaceutycznych występuje w formule tzw.
synbiotyków, tj. połączenia probiotyków z prebiotykami. Prebiotyki to substancje nieulegające trawieniu w jelicie cienkim, a poddające się fermentacji w jelicie grubym, np.: błonnik, włóknik, nieulegająca trawieniu skrobia, fruktooligosacharydy, Regulują one korzystnie równowagę flory jelitowej, sprzyjając rozwojowi bakterii poprawiających stan zdrowia i hamujących namnażanie bakterii szkodliwych. Badania wykazały, że formuła synbiotyku zawierajacego w swym składzie fructooligosacharydy lub galaktooligosacharydy jako prebiotyk naśladuje swoim działaniem oligosacharydy zawarte w mleku matki i stymuluje wzrost pożądanej flory bakteryjnej. Tak więc wydaje się, że receptura synbiotyku daje najkorzystniejszą i najbardziej naturalną formułę dostarczania do organizmu dziecka pożądanej f lory bakteryjnej. Probiotyki dzięki swoim wielokierunkowym działaniom mogą w przyszłości stanowić obiecujące uzupełnienie sposobów terapii różnych schorzeń.