Informatyzacja służby zdrowia na ostatniej prostej

autorka: Jolanta Molińska
dziennikarka, publikuje m.in. na łamach „Newsweek’a” i „Focus’a”

Prace nad projektem, który ma sprawić, że wszystkie medyczne dokumenty dostępne będą w wersji elektronicznej, trwają od lat, a termin jego wdrożenia jest przesuwany. Głównym produktem projektu cyfryzacji będzie internetowe Konto Pacjenta z całą jego historią chorób i wykazem wszystkich kontaktów ze służbą zdrowia. Na elektronicznej platformie znajdą się również inne usługi, w przypadku których dziś jeszcze niezbędne są papierowe dokumenty: e-Recepta, e-Skierowanie i e-Zlecenie. Częścią projektu jest także portal e-Zdrowie dostępny pod adresem: www.ezdrowie.gov.pl.

Postulaty farmaceutów

Do obsługi nowego systemu niezbędne będzie korzystanie z nowych rozwiązań informatycznych. Aby móc w nim funkcjonować, farmaceuci będą musieli albo dostosować do niego swoje oprogramowanie, albo zacząć korzystać z bezpłatnej Aplikacji Usługodawców i Aptek, która jednak jeszcze nie jest gotowa. Wprowadzenie okresu przejściowego wydaje się więc niezbędne i zgodne z postulatami przedstawicieli środowisk aptekarskich. To zresztą jeden z nielicznych, jeśli nie jedyny punkt w projekcie cyfryzacji, w którym urzędnicy i farmaceuci zaczęli mówić jednym głosem.

– Aptekarze są zupełnie z boku tego tematu – przekonuje dr n. farm. Tadeusz Bąbelek, sekretarz Naczelnej Rady Aptekarskiej i Prezes Wielkopolskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej. – Nasze życzenia nie mają żadnego znaczenia. Nas nikt nie pyta o zdanie.

A szkoda, bo jesteśmy źródłem informacji i najpierw właśnie z nami powinno się usiąść i rozmawiać. A tematów do rozmowy znalazłoby się wiele.

Z punktu widzenia farmaceutów cyfryzacja to prawdziwa rewolucja, która ma przynieść wiele zmian. e-Recepta będzie umieszczana w systemie centralnym. Dzięki temu po autoryzacji pacjenta farmaceuta uzyska wiedzę o wcześniej realizowanych receptach. Ma też mieć dostęp m.in. do modułu pozwalającego kontrolować interakcje czy do spójnej bazy leków. – W tej chwili nie mamy takiego systemu leków. Są przynajmniej dwa, może trzy główne i kilka innych, pomniejszych przypomina dr n. farm. Tadeusz Bąbelek.

Niezbędne zmiany prawne

Do nowego systemu należy również dostosować obowiązujące prawo.

– Do uruchomienia Projektu P1 „Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udostępniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych” oraz Projektu P2 „Platforma udostępniania on-line przedsiębiorcom usług i zasobów cyfrowych rejestrów medycznych”, koniecznym jest wdrożenie propozycji rozwiązań, zawartych w Założeniach do projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw, przyjętych przez Radę Ministrów w dniu 24 czerwca 2014 r. – wyjaśnia Krzysztof Bąk, rzecznik prasowy Ministra Zdrowia.

Nowela przesuwa termin

Rok 2014 miał być terminem uruchomienia nowego systemu. W czerwcu br. w kampanię promującą przedsięwzięcie zaangażowano nawet znaną dziennikarkę Dorotę Wellman. Przedstawiciele Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia, które powstało 14 lat temu, by poprowadzić projekt cyfryzacji, tłumaczyli, że akcja ma m.in. zachęcić Polaków do założenia Internetowego Konta Pacjenta. Dla większości będzie się to wiązało z przymusem wizyty w urzędzie – nic więc dziwnego, że uznano, iż potrzeba do tego dodatkowej zachęty. Jednak niedługo po rozpoczęciu promocji, 23 lipca br., prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowelizację ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia, dotyczącą przesunięcia terminu obowiązkowego prowadzenia dokumentacji medycznej tylko w postaci elektronicznej. Dotychczas przepisy zakładały, że elektroniczna dokumentacja będzie wymagana już od 1 sierpnia 2014 r. W nowelizacji mowa o terminie aż o trzy lata późniejszym, czyli 1 sierpnia 2017 r.

– Decyzja o przesunięciu terminu wynikała przede wszystkim z licznych sygnałów kierowanych do Ministerstwa Zdrowia przez świadczeniodawców, nieprzygotowanych technicznie do wprowadzenia tego obowiązku – wyjaśnia Krzysztof Bąk z resortu zdrowia. – Z uwagi na skalę przedsięwzięcia oraz bardzo zróżnicowany stopień informatyzacji podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych podjęte zostały działania mające na celu przedłużenie okresu przejściowego, w którym funkcjonować będą papierowa, jak i elektroniczna postać dokumentacji medycznej – dodaje.

Okazuje się więc, że po latach prac nad cyfryzacją polskiej służby zdrowia ciągle jesteśmy w fazie testów.

***

Trzy pytania do Marcina Kędzierskiego, Dyrektora Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia:

Dlaczego podjęto decyzję o przesunięciu terminu obowiązku prowadzenia dokumentacji medycznej w formie elektronicznej aż na 1 sierpnia 2017 r.? Czy była ona konsultowana z Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia?
– CSIOZ nie jest władne udzielić odpowiedzi. W tej kwestii odpowiedzi udzielić może Ministerstwo Zdrowia.

Kiedy e-Recepta oraz Aplikacja Usługodawców i Aptek zaczną działać?
– W przypadku e-Recepty produkt gotowy będzie w połowie 2015 r., natomiast wersja Aplikacji Usługodawców i Aptek jeszcze bez e-Recepty dostępna będzie na przełomie lat 2014/2015.

Co jeszcze zostało do zrobienia zarówno w sprawie e-Recepty, jak i Aplikacji?
– Wprowadzenie e-Recepty wymaga zmian ustawowych – w czerwcu br. został zaakceptowany projekt założeń. Nad projektem ustawy pracuje Ministerstwo Zdrowia. Poza zmianą ustawy konieczne jest też przygotowanie nowych rozporządzeń. Z naszej strony, CSIOZ, uruchomimy środowisko testowe dla producentów oprogramowania, aby mogli przetestować, czy ich produkty prawidłowo współpracują z P1. Pierwsza wersja środowiska dostępna będzie w IV kwartale 2014 r.

***

Digitalizacja w liczbach:
Projekt cyfryzacji służby zdrowia ma kosztować w sumie 712,64 mln zł. Z tej kwoty aż 575,314 mln zł, czyli 85 proc. środków, pochodzi z dotacji unijnej. Pozostałe 101,526 mln zł z budżetu państwa, a konkretnie z Ministerstwa Zdrowia. Choć ponad 712 mln zł to liczba, która robi wrażenie, stanowi niewiele ponad 1 proc. budżetu NFZ na 2014 r. Eksperci przewidują, że inwestycja w informatyzację całego systemu ma zwrócić się bardzo szybko. Według różnych szacunków dzięki cyfryzacji służby zdrowia rocznie budżet państwa oszczędzi przynajmniej 3 mld zł.

źródło: CSIOZ; www.mp.pl