Alergia na mleko i jajka

autorka: Natalia Makowska
dietetyk medyczny, specjalista w zakresie dietoterapii oraz immunodiagnostyki nietolerancji pokarmowej

Powszechna w naszych czasach alergia czy nietolerancja pokarmowa potrafi ogromnie zmienić precyzyjny proces immunologiczny zachodzący w jelitach i w konsekwencji doprowadzić do dużego dyskomfortu. Objawy towarzyszące temu schorzeniu obejmują przede wszystkim układ pokarmowy: skurcze żołądka, skręty jelit, gazy i zgagi, biegunka lub zaparcia, zapalenie jelit. Często pojawiają się również: artretyzm, bóle mięśni i głowy, znużenie, utrata wagi, zaburzenia odżywiania, a nawet choroby serca i nowotwory. W wyniku reakcji alergicznej czy nietolerancji pokarmowej w ciele pojawia się stan zapalny. Jedynym sposobem na jego wyciszenie jest eliminacja produktów, które go powodują.

Większa część naszego społeczeństwa nie wyobraża sobie życia bez mleka, przetworów mlecznych czy jajek. Kolejne pytanie brzmi: jakimi produktami zamienić mleko czy jajka? Spożywanie wymienionych produktów kojarzy nam się jako niezbędne dla utrzymania zdrowia i dobrej kondycji organizmu. Jednak jeśli nasz organizm wysyła niepokojące sygnały, które są potwierdzone badaniami, testami, dla jego dobra musimy zrezygnować z alergizujących pokarmów. Świetnym zamiennikiem mleka krowiego jest mleko roślinne, np. mleko sezamowe, owsiane, migdałowe czy ryżowe. Mleka roślinne są dostępne w sklepach, ale można bardzo prosto przygotować je w domu. Jeśli nie mamy alergii na dany składnik, możemy spożywać je do woli i przygotowywać na ich bazie koktajle, kakao czy dodawać do kawy.

Naturalne zamienniki jaj

• siemię lniane – sprawdzi się tam, gdzie jajka mają być użyte jako substancja wiążąca np. w ciastach kruchych, kotletach – dwie łyżki mielonego siemienia lnianego zalewamy gorącą wodą (ok. 1/5 szklanki) i zostawiamy do napęcznienia na 3-5 minut (1 czubata łyżka masy = 1 jajko)

• owoce – najlepiej banan (pół banana = 1 jajko) lub mus jabłkowy – wykorzystujemy w tych przepisach, gdzie jajko ma za zadanie skleić (banan) lub rozluźnić ciasto (mus jabłkowy)

• zmielone płatki owsiane – 1 łyżkę płatków zalewamy 3 łyżkami gorącej wody, zostawiamy chwilę do napęcznienia, jest to zamiennik 1 jajka, można wykorzystać podobnie jak kisiel z siemienia

• mieszanina z mąki kukurydzianej/sojowej/z cieciorki – 1 łyżkę mąki zalewamy 2 łyżkami wody – taka mieszanina to zamiennik 1 jajka, może być używana przy panierowaniu np. kotletów czy ryb, powinna mieć konsystencję odrobinę gęstszą niż roztrzepane jajko.

Mleko migdałowe

Składniki: 1 szklanka migdałów (150 g), 4 szklanki wody źródlanej lub przegotowanej wody z kranu
Przygotowanie: Zalewamy migdały wrzątkiem i pozostawiamy na 10 minut. Po upływie tego czasu orzechy płuczemy w zimnej wodzie i obieramy ze skórki. Zalewamy orzechy wodą z kranu i zostawiamy na minimum 8 godzin, najlepiej na noc. Miskę z migdałami można postawić w kuchni, w zacienionym chłodnym miejscu. Namoczone migdały odcedzamy i umieszczamy w blenderze. Następnie wlewamy do migdałów 4 szklanki wody źródlanej lub chłodnej przegotowanej kranówki. Nie używamy wody mineralnej. Upewnijmy się, że nasz kielich pomieści tyle płynu. Migdały miksujemy kilka minut. Następnie używamy cienkiej ściereczki przypominającej pieluchę i składamy ją na cztery. Ścierkę mocujemy na ponad 1-litrowej misce, np. gumką recepturką i przelewamy bardzo powoli nasze mleko. Bardzo dokładnie wyciskamy całą zawartość ściereczki. Mleko trzymamy w lodówce maksymalnie 2 dni.

Podobnie przygotowujemy pozostałe mleka roślinne (sezamowe, owsiane, ryżowe). Każde z nich ma inne, ciekawe walory smakowe. Dodatkowo zawartość wapnia w mleku sezamowym (975 mg/100 g) czy w mleku migdałowym (264 mg/100 g) jest o wiele wyższa niż w mleku krowim (125 mg/100 g). Wniosek – minerału tego na pewno nam nie zabraknie, a wręcz przyswoimy go jeszcze więcej.

Gorące kakao

Składniki: 2 łyżeczki cukru brązowego lub ksylitolu (cukru brzozowego), 1 łyżka kakao, 2 łyżki mleka roślinnego (sezamowe, owsiane, migdałowe, ryżowe), 1 szklanka gorącego mleka roślinnego
Przygotowanie: W kubku mieszamy ze sobą cukier, kakao oraz mleko aż do uzyskania gładkiej konsystencji. Następnie dolewamy 1 szklankę gorącego mleka roślinnego. Ponownie mieszamy.

Jeśli użyjemy mleka sezamowego, który jest świetnym źródłem cynku, poprawi nam się gęstość kości i ochronimy się przed osteoporozą. Należy jednak zwrócić uwagę, że sezam, orzechy, migdały, płatki owsiane zawierają kwas fitynowy, który utrudnia przyswajanie minerałów. Dlatego świetnym rozwiązaniem jest moczenie ich na noc (także innych orzechów, co ułatwia ich przyswajanie i dzięki temu stają się też łatwiej strawne).

Ciasto czekoladowe (bez jajek, mleka i glutenu)

Składniki: mokre: 2 łyżki mielonego siemienia lnianego zalanego połową szklanki ciepłej wody, 6 łyżeczek mleka ryżowego w proszku zalanego połową szklanki gorącej wody, 1 szklanka kawy (gorąca, świeżo zaparzona), 1/2 szklanki oleju; suche: 1 szklanka mąki sojowej, 1/4 szklanki mąki ryżowej, 1/4 szklanki mąki ziemniaczanej, 1,5 szklanki cukru brązowego lub ksylitolu, 3/4 szklanki kakao, 2 łyżeczki sody oczyszczonej, 1 łyżeczka proszku do pieczenia
Przygotowanie: Wszystkie suche składniki mieszamy w jednym naczyniu. Składniki mokre (oprócz kawy), czyli kisiel z siemienia, mleko i olej wlewamy do dużej miski i mieszamy do połączenia składników. Do miski z mokrymi składnikami wsypujemy składniki suche i chwilkę mieszamy. Masa będzie bardzo gęsta. Powoli, partiami, wlewamy gorącą kawę, ciągle mieszając. Kawa rozpuści kakao i rozrzedzi masę. Ciasto wlewamy do formy (najlepiej okrągłej, o średnicy 22 cm). Pieczemy 40-50 minut (lub do suchego patyczka) w temperaturze 180° C.