Rehabilitacja ruchowa w chorobie Parkinsona – cz. 1

dr n. med. Magdalena Boczarska-Jedynak
mgr Magdalena Bednar
Instytut Zdrowia dr Boczarska-Jedynak, Oświęcim

Choroba Parkinsona to przewlekłe, postępujące schorzenie neurodegeneracyjne objawiające się zaburzeniami sprawności ruchowej, początkowo po jednej stronie ciała, a z czasem i obustronnie. Podstawowe objawy choroby to spowolnienie ruchów, sztywność mięśniowa, drżenie rąk, a także zaburzenia odruchów posturalnych. Zaburzeniu ulega chód, koordynacja ruchów, sylwetka pochyla się ku przodowi. Środek ciężkości przesuwa się, co zwiększa skłonność do upadków.

Pacjenci z chorobą Parkinsona zmniejszają spontaniczną aktywność ruchową, wyłączają się z życia rodzinnego, społecznego i zawodowego. Koniecznością jest zatem przeciwdziałanie temu już od chwili rozpoznania choroby, nawet wtedy, gdy sprawność fizyczna nie jest jeszcze zaburzona.

Na podstawie wielu przeprowadzonych badań stwierdzono, że rehabilitacja ma działanie neuroprotekcyjne, czyli zapobiega progresji choroby, zmniejsza zapotrzebowanie na leki p/parkinsonowskie oraz zapewnia utrzymanie sprawności chorego w możliwie najlepszej kondycji. Potrzeby i zakres postępowania rehabilitacyjnego u chorych na chorobę Parkinsona ustalane są dla każdego pacjenta indywidualnie. Każdy pacjent choruje inaczej i ma inną kompilację objawów ruchowych i pozaruchowych. Każdy pacjent jest też w innym stadium choroby. Dlatego rehabilitacja pacjentów z PD powinna być personalizowana i przede wszystkim stała, codzienna.

Ćwiczenia koordynacyjne kończyn górnych i dolnych powinny stanowić stały element codziennych ćwiczeń. Stretching to ważna składowa wszystkich programów ćwiczeń w chorobie Parkinsona. Powinny być one wykonywane kilka razy dziennie w określonym tempie, dostosowując poziom trudności do możliwości pacjenta. Ten rodzaj ćwiczeń jest niezbędny, aby przeciwdziałać postępującej sztywności i utrzymywać pełny zakres ruchów w stawach. W stadiach zaawansowanych rehabilitacja ma na celu poprawę chodu, koordynacji, stabilności posturalnej i zapobieganie upadkom.

W kolejnych artykułach z tego cyklu przedstawimy przykładowe ćwiczenia dla pacjentów. Każdy chory, niezależnie od stopnia zaawansowania choroby, może znaleźć odpowiednią dla siebie aktywność.