Narodowy Program Chorób Układu Krążenia na lata 2022-2032

Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą Narodowy Program Chorób Układu Krążenia na lata 2022-2032 stanowi odpowiedź na obecny i prognozowany wzrost zachorowań na choroby układu krążenia (ChUK) oraz wynikające z tego skutki w postaci wysokiej umieralności.

Stały wzrost zachorowań na choroby układu krążenia

Wzrastające obciążenie społeczeństwa ChUK skutkuje poważnymi konsekwencjami społeczno-ekonomicznymi, w tym pogarszaniem jakości życia chorych oraz znacznymi obciążeniami finansowymi związanymi z leczeniem tych chorób. Z dniem 31 grudnia 2021 r. zakończyła się realizacja Programu Profilaktyki i Leczenia Chorób Układu Sercowo-Naczyniowego POLKARD na lata 2017-2021. Narodowy Program Chorób Układu Krążenia na lata 2022-2032 jest kompleksową narodową strategią kardiologiczną. Program stanowi reformę polskiej kardiologii, kardiochirurgii, chirurgii naczyniowej, angiologii, neurologii i innych dziedzin pokrewnych związanych z ChUK, skupiając działania w pięciu głównych obszarach, kluczowych dla uzyskania efektu synergii oraz poprawy wskaźników epidemiologicznych w RP.

Najczęstsze przyczyny zgonów w RP

Zgodnie z mapami potrzeb zdrowotnych 91% wszystkich zgonów w 2019 r. nastąpiło z powodu problemów zdrowotnych z grupy chorób niezakaźnych. Głównymi przyczynami zgonów w Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1990–2019 były i nadal są ChUK oraz choroby nowotworowe. W 2018 r. były one odpowiedzialne za 65% wszystkich zgonów (ChUK – 40,5%; nowotwory 24,5%) . Najczęstszą przyczyną zgonów wśród chorób układu krążenia są choroby serca (w 2018 r. 99,0, tys. zgonów, w tym zawał serca 12,0 tys., a więc odpowiednio 59,0% i 7,2% zgonów z powodu ChUK), drugą grupę stanowią choroby naczyń mózgowych (30,0 tys. zgonów, 17,8% całej grupy). Przyczyną tego zjawiska jest zarówno proces starzenia się populacji, jak i wzrost narażenia na czynniki związane ze stylem życia.

Spośród chorób układu krążenia przyczyną największej liczby zgonów w Rzeczpospolitej Polskiej – podobnie jak w całej Europie – jest choroba niedokrwienna serca (ChNS), która w 2016 r. stanowiła przyczynę 10% wszystkich zgonów (w porównaniu z 12% w Unii Europejskiej). ChNS jest również główną przyczyną przedwczesnych zgonów i istotną przyczyną inwalidztwa. Pomimo tego, że w Europie, w tym w Rzeczpospolitej Polskiej, liczba zgonów z powodu ChUK systematycznie spada, ChNS na przestrzeni ostatnich 10-ciu lat niezmiennie zajmuje pierwsze miejsce wśród przyczyn zgonów w krajach Unii Europejskiej (EU-28).

Populacja polska w porównaniu do populacji europejskiej (EU-28) charakteryzuje się prawie 2-krotnie wyższą umieralnością z powodu choroby niedokrwiennej serca (Rzeczpospolita Polska – 131 zgonów/100 tys. mieszkańców; EU-28 – 77 zgonów/100 tys. mieszkańców) oraz 1,5-razy wyższą umieralnością z powodu udaru mózgu (odpowiednio: 53 zgonów/100 tys. w porównaniu do 38 zgonów/100 tys. mieszkańców).

Natężenie umieralności z powodu chorób układu krążenia oraz ich udział w ogólnej liczbie zgonów stopniowo zmniejszają się po 2015 r., ale nadal stanowią największe zagrożenie dla zdrowia i życia w Rzeczpospolitej Polskiej. W związku z powyższym konieczne jest przygotowanie kompleksowej strategii kardiologicznej, która zapewni obywatelom równy i adekwatny do potrzeb zdrowotnych dostęp do wysokiej jakości świadczeń zdrowotnych przez przyjazny, nowoczesny i efektywny system ochrony zdrowia. Efektem realizacji Programu ma być wydłużenie życia i poprawa stanu zdrowia społeczeństwa.

Założenia programu

Program stanowi reformę polskiej kardiologii, kardiochirurgii, chirurgii naczyniowej, angiologii, neurologii i innych dziedzin pokrewnych związanych z ChUK, skupiając działania w pięciu głównych obszarach, kluczowych dla uzyskania efektu synergii oraz poprawy wskaźników epidemiologicznych w Rzeczpospolitej Polskiej:

I. Inwestycje w kadry;

II. Inwestycje w edukację, profilaktykę i styl życia;

III. Inwestycje w pacjenta;

IV. Inwestycje w naukę i innowacje;

V. Inwestycje w system opieki kardiologicznej.

Celami nadrzędnymi Programu są:

• obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu ChUK, w tym obniżenie nadumieralności mężczyzn w wieku produkcyjnym (25-64 lata) oraz zbliżenie wskaźników stanu zdrowia (długość trwania życia, liczba zgonów oraz chorobowość) do średnich wskaźników w EU–27;
• zmniejszenie różnic regionalnych w zachorowalności i umieralności z powodu ChUK związanej z dostępnością do świadczeń zdrowotnych;
• zredukowanie poziomu klasycznych czynników ryzyka ChUK w populacji z uwzględnieniem społeczno-ekonomicznych nierówności w zdrowiu;
• poprawa organizacji badań naukowych w kardiologii oraz zwiększenie potencjału badań naukowych i projektów innowacyjnych w zakresie między innymi identyfikacji populacji najbardziej narażonych na ryzyko zachorowania na ChUK oraz głównych przyczyn rozwoju ChUK, a także wypracowania rozwiązań diagnostyczno-terapeutycznych.

Budżet programu

Planowane nakłady z budżetu państwa na realizację działań przewidzianych w ramach Programu nie mogą być w poszczególnych latach wyższe niż:

1. 24 mln zł w 2022 r.,
2. 270 mln zł rocznie w latach 2023-2032.

Pełną treść projektu znajdą Państwo TUTAJ.