Zmiany klimatu obniżają wartość odżywczą warzyw liściastych

Rosnące stężenie dwutlenku węgla i wyższe temperatury przyspieszają wzrost roślin, ale jednocześnie obniżają ich wartość odżywczą - wynika z najnowszego brytyjskiego badania. Efekt ten jest szczególnie widoczny w przypadku popularnych warzyw liściastych, takich jak jarmuż, rukola czy szpinak.

Spadek jakości odżywczej roślin się pogłębia

Wyniki badania zaprezentowano podczas konferencji Society for Experimental Biology.

„To, co jemy, kształtuje nasze zdrowie, a rośliny są fundamentem naszej diety. Ta zmiana może oznaczać problemy zdrowotne dla ludności na całym świecie, zwłaszcza w społecznościach, które już borykają się z niedoborami składników odżywczych” – powiedziała kierująca badaniem Jiata Ugwah Ekele doktorantka z Liverpool John Moores University.

Ona i jej współpracownicy uprawiali rośliny w specjalnych komorach odtwarzających prognozowane warunki klimatyczne dla Wielkiej Brytanii. Analizowali m.in. tempo fotosyntezy, wzrost biomasy oraz zawartość składników odżywczych. Sprawdzali też poziomy białka, cukrów, witamin, związków fenolowych i antyoksydantów.

Wstępne wyniki pokazały, że wyższe stężenie CO₂ przyspiesza wzrost i zwiększa wielkość roślin, ale jednocześnie prowadzi do spadku zawartości niektórych minerałów (zwłaszcza wapnia) oraz cennych związków przeciwutleniających.

„Wzrost temperatur dodatkowo nasila ten efekt. W takich warunkach rośliny rosną mniej intensywnie, a spadek jakości odżywczej się pogłębia” – podkreśliła Ekele.

Poważne konsekwencje zdrowotne

Zdaniem autorów badania spadek wartości odżywczej roślin może mieć poważne konsekwencje zdrowotne. Większa zawartość cukrów przy jednoczesnym spadku białka, witamin i minerałów może prowadzić do zaburzeń metabolicznych i osłabienia odporności.

„Taki bilans składników może spowodować, że choć diety będą wysokokaloryczne, to jednocześnie ubogie w wartości odżywcze. Zwiększona zawartość cukrów będzie nasilać ryzyko otyłości i cukrzycy typu 2, zwłaszcza w tych regionach, gdzie już teraz stanowią one poważny problem” – zaznaczyła Ekele.

Jak dodała, konsekwencje dotyczą jednak nie tylko krajów rozwiniętych. W regionach tropikalnych i subtropikalnych, gdzie dodatkowo występują susze, degradacja gleb i problemy z dostępem do żywności, spadek jakości upraw może szczególnie silnie odbić się na zdrowiu i gospodarce lokalnych społeczności.

Zespół z Liverpool John Moores University zapowiada dalsze prace nad tym zagadnieniem oraz nawiązanie współpracy z naukowcami zajmującymi się rolnictwem, żywieniem i polityką klimatyczną. „Musimy myśleć całościowo o systemie żywnościowym, który przecież nie tylko ma dostarczać nam odpowiednie ilości pożywienia, ale także wspierać zdrowie i odporność. Bo jedzenie to coś więcej niż kalorie. To fundament zdrowia i adaptacji do zmian klimatycznych” – podsumowała Ekele. (PAP)